Novac u Pljevljima od 1878. do 1918. godine
Izložba je organizovana u saradnji sa Dejanom Krupom, istaknutim kolekcionarom iz Pljevalja, koji je član Srpskog numizmatičkog društva, kao i Crnogorskog i Slovenačkog udruženja kolekcionara
Izložba “Novac na prostoru Pljevalja od 1878. do 1918. godine” autora Ane Aranitović (etnološkinja), Dejane Drobnjak (istoričarka) i dr Branka Banovića, otvorena je u organizaciji Zavičajnog muzeja u Pljevljima.
Izložba je organizovana u saradnji sa Dejanom Krupom, istaknutim kolekcionarom iz Pljevalja, koji je član Srpskog numizmatičkog društva, kao i Crnogorskog i Slovenačkog udruženja kolekcionara. Krupa je dao značajan doprinos osmišljavanju i organizovanju izložbe, a na izložbi su zastupljeni vrijedni eksponati iz njegove privatne kolekcije. Poseban značaj izložbe leži u činjenici da je prati dopadljiv i sadržajan katalog praćen stručnim i edukativnim tekstom o istorijatu razvoja novca koji je na prelazu između vjekova bio u upotrebi u Pljevljima.
“Na izložbi su predstavljeni primjeri novca Osmanske imperije i Austrougarske monarhije kao i primjeri novca Srbije i Crne Gore koji u tom periodu pokazuju pojačan interes za prostor pljevaljskog kraja. Novac osmanskog carstva koji je bio u upotrebi na prostoru Pljevalja na izložbi je zastupljen kroz primjerke novca dva sultana Abdul Hamida II i Mehmeda V. Turski novac u upotrebi na ovim prostorima bio je još od uspostavljanja Osmanske uprave tokom XV vijeka. Koristio se za plaćanje poreza i drugim transakcijama. Turski novac kao i cjelokupnu islamsku umjetnost karakteriše ornament kao centralni motiv. Posebno je zanimljiva činjenica da su sultani odmah nakon stupanja na presto kovali novac sa svojim imenom. Austrougarski novac kao veoma stabilan paralelno je egzistirao na širem prostoru Balkanskog poluostrva, koji je bio njihova interesna sfera, a od Berlinskog kongresa 1878. postao je dominantna moneta što će uz neke promjene ostati do kraja Prvog svjetskog rata. Novac predstavljen na izložbi kovan je u Austriji i Mađarskoj. Pored zlatnog novca zanimljiv je primjerak novca koji je kovan povodom 60. godina vladavine cara Franja Josifa”, kazala je autorka izložbe Ana Aranitović.
Na izložbi je predstavljen i novac kovan za vrijeme vladavine knjaza a potom i kralja Milana Obrenovića, kralja Aleksandra Obrenovića kao i Petra Karađorđevića. Iz Crne Gore izložen je novac iz svih serija kovanja kao i raznovrsni primjerci papirnog novca koji su intenzivno štampani od 1914. godine.
Izložba će u Zavičajnom muzeju biti otvorena do drugog juna.
( Goran Malidžan )