Dug države 2,4 milijarde eura: Nove mjere štednje će biti oštrije?
Nije uračunat dug opština od oko 150 miliona eura, pa bi sa tim javni dug na kraju marta bio 2,57 milijardi, ili 68% BDP-a
Neto državni dug Crne Gore na kraju marta ove godine iznosio je 2,42 milijarde eura ili 64,18 odsto bruto domaćeg proizvoda. U odnosu na kraj 2016. dug je veći za 66 miliona eura, pokazuju podaci Ministarstva finansija.
Nije uračunat dug opština od oko 150 miliona eura, pa bi sa ovim iznosom javni dug na kraju marta bio 2,57 milijardi ili 68 odsto procijenjenog BDP-a od 3,77 milijardi eura.
Državni dug je porastao za tri mjeseca jer je Vlada iznose kredita kod domaćih banaka povećala sa 60 na 123 miliona eura, kao i dug po osnovu državnih zapisa sa 77 na 104 miliona eura.
Ovo ukazuje da nije ispunjen osnovni cilj fiskalnih mjera sa kraja prošle godine - da se tekući izdaci državnog budžeta finansiraju iz tekućih prihoda bez povećanja zaduženja. Iz Vlade je krajem prošle godine saopšteno da će ukoliko mjere štednje (djelimično smanjenje zarada funkcionerima od osam odsto koje su prethodno povećane za 30 do 50 odsto, smanjenje naknada majkama za 25 odsto, povećanje akcize na gorivo,...) ne budu dale rezultate, do kraja juna ove godine uraditi novu fiskalnu strategiju koja bi predvidjela nove mjere.
Nove mjere mogle bi biti oštrije, poput linearnog smanjenja zarada u javnom sektoru, zamrzavanja penzija i povećanja poreskih stopa, do onih “lakših” za građane i privredu - vraćanje zarada javnih funkcionera na raniji nivo, bolja naplatu poreza, smanjenje poreskog duga, efikasnija javna uprava...
Nove mjere se kreiraju u saradnji sa Svjetskom bankom i MMF-om, a njihov cilj je obuzdavanja javnog duga i njegovo postepeno smanjenje ispod 60 odsto BDP-a.
Državni dug sada nije rastao zbog izgradnje autoputa. Dug kineskoj Eksim banci, odakle se povlači novac za finansiranje autoputa, na kraju prošle godine je bio 189 miliona eura, a na kraju marta je 192 miliona eura. To znači da nisu povlačena nova sredstva za autoput, već je ova suma simbolično povećana zbog kursnih razlika, odnosno jačanja dolara, u kojem se obračunava osnovni iznos duga kod kineske banke, u odnosu na euro. Dug po osnovu zaduženja za autoput počeće da raste u nastavku godine, jer se konačno intenziviraju radovi nakon godinu kašnjenja, kao i u naredne dvije godine za koliki bi dionica Smokovac - Mateševo trebalo da bude završena. Očekuje se da će nakon završetka gradnje autoputa javni dug preći 80 odsto BDP.
Do većeg rasta državnog duga u ova tri mjeseca nije došlo i jer je povećana vrijednost depozita države sa 47 na 61 milion eura, smanjen dug po osnovu državnih obveznica sa 17 na 11 miliona eura, državnih kompanija sa 40 na 38 miliona...
( Goran Kapor )