Bahatost

Bahatost je jedna od ključnih vrlina crnogorskog “junaka nešeg doba”.

Kad Milovi intimusi objave da su voljni “posrati se” na ovakvu državu (i sistem) jasno je da stvari idu ka sutonskoj fazi. Jedno od ključnih obilježja sutonske faze su upravo “prijatelji” koji napuštaju brod koji tone, i kapetana u kojeg su se do juče zaklinjali. Zato je ovaj ponoćni incident znakovit.

Kada policajcima kažu “Milovi plaćenici” ili nešto slično - to je ono kao kad je lopov uvjeren da su svi lopovi. Ali, ovakvom formulacijom oni idu korak dalje - hoće se predstaviti kao nešto drugo, kao da oni, ne daj bože, slučajno nisu “Milovi” ne znam već što... Neko bi pomislio da se ovakvim incidentima pravi “odstupnica” za postmilovsko vrijeme u Crnoj Gori. Mada, bilo je jesno da je optuženima bilo važnije da dokažu da nisu policajce nazvali “Milovim plaćenicima”, nego da ospore ono zbog čega su bili optuženi - maltretiranje policajaca.

Drugovi u diskoteci. Čitava opereta: “gazda” brani uglednog gosta, konobar “skače” da brani “gazdu”... “Gazdin” bijeg - gdje drugo nego ka hotelu Podgorica - tamo im je rezervni položaj...

Tribina na kojoj je potpredsjednik GP URA napadnut i vrijeđan ukazuje na drugi značajan sloj crnogorske bahatosti: ko god misli makar malo drugačije, izdajnik je. I tačka. I ovaj incident je znakovit: pokazao je bijedu (nekih) današnjih “patriota”. Ono što je Rudović kazao bilo je - nesporno. Ukazao je na pogubnost poistovjećivanja vladajuće partije i Crne Gore. Ona ekipa koja je skakala da se obračuna sa Rudovićem - rođena su braća bandita koji su upali u makedonsko Sobranje. Da se ovdje nešto takvo desi - koga drugog možete zamisliti u toj ulozi.

Na zanimljiv sloj nataložene bahatosti ukazao je pijanista Ratimir Martinović u obraćanju povodom otkazivanja svog nastupa na koncertu Crnogorskog simfonijskog orkestra u Beogradu. Sve što je naveo - tačno je. Opor utisak ostavlja činjenica da je ovaj koncert od nacionalističke medijske mašinerije predstavljen u Beogradu kao neka podvala (“Crnogorci proslavljaju otcepljenje na Kolarcu”, jedan od naslova; aktivni u izjavama Bećković i ostali mrakovi). Tako da će makar neko njegov gest shvatiti kao potrebu da se ne konfrontira sa nacionalističkim medijima. Ključno je njegovo pitanje: umjetnici ili bedževi? Što mislite - što ova vlast više želi, što joj je potrebnije, na što je navikla...

Nisu ni umjetnici bez krivice za tu društvenu transformaciju u pravcu bedža. Olako pristanu da personalnim i kreativnim integritetom “pokriju” ovakve ili onakve projekte... Onda se kasnije čude.

Ali, ključni detalj je zaista - Betoven.

Ministar Ljimović, na prvu loptu, jeftinim polemičarskom trikom, pokušava optužiti Martinovića da se upoređuje sa Betovenom. Martinović mu je lijepo objasnio da se ugleda na genijalnog kompozitora.

Ovdje bi se ministar morao sjetiti slavne anegdote o Betovenu. Pričica, naime, kaže da je, jednoga dana, dok je šetao sa prijeteljem, naišla bijesna kočija nekog kneza... Prijatelj se sklonio i povukao Betovena da se i on skloni, što je ovaj odbio uz legendarnu, veliku rečenicu - Kneževa je hiljade, Betoven je jedan.

Nekako je logično da ovu pouku ne bi shvatili Milovi drugari iz diskoteke, ili patriote koje jurišaju na neistiomišljenike... Ali, od ministra kulture očekivali biste da razumije o čemu se radi.

To je suština. Umjetnik koji nije svjestan svoje superiornosti u odnosu na kneževe i prinčeve (i njihovo okruženje, cijelu tu dvorsku svitu), teško može ponijeti to ime.

( Balša Brković )