Manje brakova, više razvoda, a i mladenci stare
Da je pjesma „Jesen prođe, ja se ne oženih” tačna, pokazuje i zvanična statistika jer je septembar mjesec vjenčanja
Broj zvanično sklopljenih brakova sada je za 15 odsto manji nego prije 30 godina, dok je broj razvoda povećan za čak 140 odsto.
Prema podacima Zavoda za statistiku Monstat, 1990. godine sklopljena su 3.853 braka a bila su 324 razvoda. Prošle godine pred matičare su stala 3.272 para, a ostovremeno je bilo 765 razvoda.
Na hiljadu brakova početkom devedesetih dolazila su 84 razvoda, odnosno 8,4 odsto bračnih zajednica završeno je razvodom. Prema podacima iz prošle godine, sada se 23 odsto brakova završava razvodom.
U protekle tri decenije značajno je povećana i starost mladenaca pri sklapanju prvog braka. Početkom devedesetih nevjeste su imale u prosjeku 24 godine, a sada 28. Mladoženje su prije tri decenije u prosjeku imale 28,8 godina, a sada 31,5.
U posljednjih deset godina najviše sklopljenih brakova bilo je 2007, godinu nakon obnove nazavisnosti i prve godine takozvanog ekonomskog buma, kada je zabilježeno 4.005 brakova. Najveći broj razvoda u ovom periodu bio je prošle godine 765.
Najviše brakova tokom 2017. godine sklopljeno je u Podgorici - 1.003, a matičari su najmanje posla imali na Žabljaku gdje su zabilježena samo četiri braka. U glavnom gradu je bilo i najviše razvoda - 236, dok je u Andrijevici, Šavniku, Gusinju i Plužinama razveden svega po jedan brak.
Da je pjesma „Jesen prođe, ja se ne oženih” tačna, pokazuje i zvanična statistika jer je septembar mjesec vjenčanja. Prošle godine u septembru je sklopljeno 445 brakova, što čini 13,6 odsto ukupnog broja brakova u toj godini, a zatim slijedi oktobar.
Najmanje brakova ima u decembru i januaru, kao i u martu i aprilu kada za većinu stanovništva traje vaskršnji post, kada se po predanju ne valja vjenčavati. Takva pravila ne važe za razvode, tako je prošle godine najviše razvoda bilo u martu, a godinu ranije u decembru. Najmanji broj razvoda svih proteklih godina ima u avgustu, a za to su vjerovatno zaslužni godišnji odmori u sudovima.
Od ukupnog broja sklopljenih brakova prošle godine za 3.110 nevjesta ili 95 odsto je bio njen prvi brak, dok je kod mladoženja taj procenat nešto niži 93,7 ili 3.066. Svoj drugi po redu brak lani je imalo 140 nevjesta i 181 mladoženja.
Šansa za razvod opada nakon 11. godine braka
Brakovi razvedeni prošle godine, prema statistici Monstata, trajali su prosječno 11 godina. Od ukupnog broja razvedenih brakova pet odsto je razvedeno u prvoj godini braka. U 51,2 odsto razvoda brak je trajao od jedne do devet godina. Između 10 i 19 godina braka imalo je 25,4 odsto parova prije razvoda.
Više od 20 godina bračnog staža imalo je 18,4 odsto razvedenih parova.
Prosjek godina starosti prilikom razvoda braka za žene je 37 godina a za muškarce 41 godina.
Nakon razvoda, djecu dobija majka u 82 odsto slučajeva
U 2017. godini najveći broj razvedenih brakova činili su parovi sa djecom, 58,4 odsto ili 447 razvedenih brakova.
Od ukupnog broja razvedenih brakova sa djecom, u 87,5 odsto slučajeva bilo je jedno ili dvoje djece, a u 12,5 odsto troje i više izdržavane djece.
Vršenje roditeljskog prava nakon razvoda sudovi su povjerili majci u 82,3 odsto slučajev od ukupnog broja razvedenih brakova sa djecom. Ocu su djeca povjerena u 12,3 odsto slučajeva, a zajedničko starateljstvo roditeljima dato je kod 5,4 odsto razvoda.
( Goran Kapor )