Priče o usamljenosti, bliskosti, smislu života

“Muškarci bez žene” zbirka priča japanskog pisca Harukija Murakamija i roman “Lutkar” norveškog pisca Justejna Gordera dva su noviteta Geopoetike.

Svaka Murakamijeva priča ove zbirke (“Drive my car”, “Yesterday”, “Samostalni organ”, “Šeherezada”, “Kino”, “Zaljubljeni Samsa”, “Muškarci bez žene” koju je prevela Nataša Tomić) je kao mali roman - sve najzavodljivije odlike njegovog pripovijedanja imaju još snažniji efekat u ovom obliku. A sama forma dozvoljava mu da u okviru istih korica isprobava različite tehnike, stilove i kompozicije. Za ovu zbirku priča sam autor je rekao da bi odgovarala nečemu što se u muzici označava kao „konceptualni album“. Ljubitelji Murakamija čuće iz njegovih riječi i u ovoj knjizi “Bitlse”, “Bič Bojse”, Kolmana Hokinsa, Bili Holidej...

Zbirka priča Ernesta Hemingveja “Muškarci bez žena” svakako je bila inspiracija Murakamiju da na potpuno osoben način obradi likove i osjećanja muškaraca od kojih su žene pod različitim okolnostima otišle. Junaci njegovih priča postaju najbolji prijatelji s ljubavnicima svojih bivših žena, prepuštaju svoju tinejdžersku ljubav najboljem drugu, putuju usamljeni, jer ih je žena ostavila, dok ih na tom putu, kao u drevnim mitovima, vode zmije, umiru zbog neuzvraćene ljubavi. Poznati motivi, ali u originalnom, murakamijevskom pakovanju, čine djelo puno prikrivene strasti. Ovo su i priče o ambivalentnosti, o dvostrukim identitetima, o tome kako se ne vidimo, kako ponekad najmanje poznajemo one s kojima živimo.

Haruki Murakami, jedan od najpoznatijih savremenih japanskih pisaca, rođen je u Kjotu (Japan) 1949. godine. Dobitnik je više prestižnih književnih nagrada. Do sada je objavio romane: “Slušaj pjesmu vjetra”, “Fliper”, “Avantura oko ovce”, “Okorjela zemlja čuda i Kraj svijeta”, “Norveška šuma”, “Igraj Igraj Igraj”, “Južno od granice, zapadno od sunca”, “Hronika ptice koja navija sat”, “Sputnik ljubav”, “Kafka na obali”, “Kad padne noć”, “1Q84”, knjige priča: “Ponovni napad na pekaru”, “Poslije potresa”, “Tokijske misterije” i dokumentarističku knjigu “Metro”.

Prevodio je na japanski Ficdžeralda, Karvera, Irvinga, Selindžera i druge američke pisce. Nakon višegodišnjih perioda provedenih u Americi i Evropi, sada živi u Japanu, a angažovan je kao gostujući profesor na Univerzitetu Prinston u SAD.

Glavni junak Gorderovog romana “Lutkar” (prevodilac Radoš Kosović) je Jakop, usamljenik i izopštenik, čudak i od ro đenja slijepi putnik u svakom društvu. Odlazi na sahrane nepoznatih ljudi, jer se jedino tu osjeća pripadnikom neke velike familije. Na njima pokazuje svoj prvi veliki talenat - pričanje priča, koje ljudi uvijek opčinjeno slušaju. Druga strast je otkrivanje veza među u jezicima. U nedostatku svoje, naš junak pripada jedino indoevropskoj jezičkoj porodici, u kojoj pronalazi utemeljen identitet. Ima jednog bliskog prijatelja, Pelea, koji ga uvlači u bizarne situacije.

“Lutkar” je iznenađujući, nadrealan roman, ludo odvažan iznad svega. Istovremeno, ovo je samo dirljiva, inspirativna priča o usamljenosti, o bliskosti, o smislu života. Gorderova izuzetna pripovijedačka energija, poznata iz njegovih prethodnih knjiga, i u ovoj budi radoznalost i ukazuje na suštinska životna pitanja u kojima nailazimo na tako jednostavne, a tako moćne rečenice: „Usamljenost se lakše podnosi u samoći nego u paru“; ili: „Većina dječaka zna sve o vasioni, a astronomi samo krše ruke i priznaju da im ništa nije jasno.“

Justejn Gorder je rođen 1952. godine u Norveškoj. Njegovo najpoznatije djelo, roman o istoriji filozofije “Sofijin svijet”, prevedeno je na preko četrdeset jezika, a štampano je preko 30 miliona primjeraka širom svijeta. Sa suprugom Siri Danevig ustanovio je nagradu Sofija, koja se od 1997. svake godine dodjeljuje insitucijama ili pojedincima koji daju značajan doprinos očuvanju životne sredine i održivog razvoja i ulažu napore u podizanje svijesti i ostvarivanje alternativa savremenom razvoju ljudskog društva. Živi u Oslu.

Do sada je objavio: “Dijagnoza i druge novele”, “Djeca iz Sukharatija”, “Žablji zamak”, “Misterija pasijansa”, “Sofijin svijet”, “Božićna misterija”, “U jednom ogledalu, u jednoj zagoneci”, “Magična biblioteka Bibi Boken”, “Halo?-Ima li koga ovde?”, “Vita brevis”, “Maja”, “Kći direktora cirkusa”, “Djevojka sa pomorandžama”, “Šah-mat”, “Žuti patuljci”, “Zamak u Pirinejima”.

( Vujica Ognjenović )