Nikšićani vraćaju sjaj mostovima

Prije nekoliko dana počela je rekonstrukcija kamenog mosta na Duklu, u Nikšiću, a nastavljeni su radovi i na najstarijoj ćupriji ne samo u gradu pod Trebjesom, nego i u Crnoj Gori - Rimskom mostu na Moštanici.

"Centar za konzervaciju i arheologiju sa Cetinja započeo je rekonstrukciju Hadži Ismailovog mosta na Duklu, a vrijednost radova je nešto preko 50 hiljada eura. Radovi će biti završeni za dva mjeseca, a nadzor će vršiti lokalna Agencija za planiranje i projektovanje”, kazao je potpredsjednik Opštine Radoš Šućur.

U toku su pripremni radovi, a rekonstrukcija će biti podijeljena u dvije faze. Prva faza podrazumijeva zidanje kamene ograde i postavljanje kaldrme, dok će drugom fazom most biti povezan sa trotoarima sa obje strane i biće postavljena rasvjeta.

Kameni most na Duklu nekadašnji je glavni karavanski prelaz, na kome se danas ne odvija saobraćaj. Izgradio ga je 1807. godine bogati turski trgovac hadži Ismail Mehmednikić. Most je dug 110 metara, ima osam otvora različitih visina i spada u grupu većih građevina ove vrste. Most je više od jednog vijeka u narodu bio poznat kao Hadžov most. Hadži Ismail nije samo most darivao gradu. Tu je i džamija u Grudskoj mahali koja nosi njegovo ime i koja je jedina koja je opstala od četiri koliko ih je bilo u starom Onogoštu.

"Što se tiče mosta na Moštanici završeni su skoro svi radovi. Konzervacija je nastavljena prije nekoliko dana, a vrijednost tih preostalih radova je deset hiljada eura”, kazao je Šućur.

Primjena konzervatorskih mjera na mostu, koji je sagrađen u 3. vijeku, počela je u aprilu 2015, a radove takođe izvodi Centar za konzervaciju i arheologiju. Finansijer je Ministarstvo kulture, uz logistiku Opštine Nikšić.

Most je sagrađen od tesane sige pravilnog oblika, a kameni blokovi spajani su debljim slojem maltera sa životinjskom dlakom. Savršenstvo linija kod ovakvih objekata Rimljani su postizali primjenom grafostatike. Ima pet većih polukružnih propusta i četiri mala tzv. olakšavajuća otvora, za slučaj kada rijeka nadođe. Most je prvi put oštećen, pretpostavlja se, u srednjem vijeku što se zaključuje po uzidanom srednjovjekovnom stećku u bazi mosta, a posljednji 1941. kada su partizani srušili dva zapadna volta da bi neprijateljima onemogućili prolaz. Pod nadzorom Zavoda za zaštitu spomenika obnovljen je 1957. godine, a posao je povjeren arhitekti Đorđiju Minjeviću. Od 1947. godine most na Moštanici je zaštićeni spomenik kulture, a u Registar nepokretnih spomenika kulture upisan je 1961.

"Biće nastavljeni radovi na konzervaciji i rekonstrukciji stare tvrđave Onogošt, a za tu svrhu je opredijeljeno oko 25 hiljada eura, dok će za konzervatorske radove na crkvi Svetog Petra i Pavla biti izdvojeno pet hiljada”, kazao je potpredsjednik Opštine.

Današnji Bedem ima sačuvane i obnovljene tri kule, osmougaonu, istočnu i svodnu, ozidane kamenom sa područja Crkvica i povezane visokim zidom. Modernizovan je dvijema pozornicama na otvorenom, tj. malom i velikom scenom, a stepenište je izgrađeno od kamena starih potopljenih kuća iz Slanog i Krupačkog jezera, kao i od kamena nađenog otkopavanjem gradske tvrđave.

Dvorac kralja Nikole, koje se nalazi pored gradskog parka i Saborne crkve, sagrađen je 1900. godine, a zbog vlage, krova koji prokišnjava i loših uslova, nažalost, polako propada. Izrada projekta i njegova rekonstrukcija posljednjih godina više puta je najavljivana. Na nju se i dalje čeka.

Crkva Svetog Petra i Pavla nastala za vrijeme Vladimira

Crkva Svetog Petra i Pavla najstarija je crkva u Nikšiću. Nalazi se u starom gradskom groblju, a podignuta je u centru stare nekropole stećaka. Ne zna se tačan podatak kada je crkva podignuta, ali se smatra da ju je sagradio Petar Jakičić iz Rubeža i to za vrijeme kralja Vladimira.

"Centar za konzervaciju i arheologiju uradiće i sanaciju Dvorca kralja Nikole, dok će nadzor vršiti opštinska Agencija za planiranje i projektovanje. Radi se konzervatorski projekat, a onda slijedi projekat za kompletnu sanaciju”, kazao je Šućur.

( Svetlana Mandić )