EBRD: Vlada da sprovodi mjere štednje, pa i ako rast bude niži
EBRD istakao da je održivost javnih finansija među najvećim rizicima sa kojima se Crna Gora suočava
Nakon što je razvila kredibilnu fiskalnu strategiju, cnogorska Vlada bi trebalo da se drži postavljenih ciljeva, čak i ako to usporava ekonomski rast, kako bi vratila fiskalnu ravnotežu i smanjila javni dug države, preporuka je Evropske banke za obnovu i razvoj (EBRD).
EBRD u novom Izvještaju o tranziciji (2018-2019) navodi da je fiskalna stabilizacija ključna za ekonomski rast.
"Održivost javnih finansija je značajna briga i među najvećim rizicima sa kojima se zemlja suočava. U borbi protiv sve većih fiskalnih pritisaka usvojena je nova Fiskalna strategija u junu 2017. koja sadrži niz mjera, uključujući povećanje PDV-a i akciza, smanjenje plata viših javnih službenika, poboljšanje naplate poreza i ukidanje naknada za majke sa troje ili više djece, koje je parlament usvojio godinu ranije. Glavni cilj Strategije je postizanje primarnog budžetskog suficita od 2019. i ukupnog budžetskog suficita od 2020. To bi trebalo da na silaznu putanju postavi javni dug, koji je posljednjih godina rapidno porastao na više od 70 odsto BDP-a”, navodi se u izvještaju.
Dodaje se i da bi projekti obnovljivih izvora energije trebalo dalje da se razvijaju jer Crna Gora ima značajan potencijal u ovoj oblasti i dalji razvoj bi pomogao tranziciju prema zelenoj ekonomiji.
"Dalja poboljšanja potrebna su u upravljanju. Fokus bi u narednim godinama trebalo da bude razvoj Vladinog programa e-upravljanja i jačanje okvira za politiku konkurentnosti”, smatraju u EBRD.
U prošlom Izvještaju o tranziciji, za 2017-2018. godinu, EBRD je objavila novi pristup mjerenju tranzicionog napretka. Prema EBRD, održiva tržišna ekonomija mora biti: 1) konkurentna, 2)dobro upravljana, 3) „zelena“, 4) inkluzivna, 5) otporna na eksterne šokove i 6) integrisana. Istovremeno, banka je razvila metodologiju po kojoj svaku od zemalja u tranziciji, na skali od 1 do 10, ocjenjuje u odnosu na šest navedenih kvaliteta. Crna Gora je najgoru ocjenu dobila za konkurentnost, 5,2, zelenu ekonomiju 5,3 i dobro upravljanje 5,9. Nešto bolje ocjene Crna Gora je dobila za integrisanu ekonomiju, 6,4, za otpornost na eksterne šokove 6,3 i inkluzivnu ekonomiju 6,1.
Sve države regiona imaju loše ocjene za konkurentnost, a glavni razlozi koji negativno utiču na konkurentnost zemalja regiona su neadekvatno poslovno okruženje, snažna nelojalna konkurencija koja dolazi iz sive ekonomije i ograničen i često skup pristup finansiranju (posebno kod malih i srednjih preduzeća).
Nakon nekoliko godina relativno slabih ekonomskih rezultata, rast u EBRD regionu u 2017. godini iznosio je u prosjeku 3,8 odsto, što je druga uzastopna godina bržeg rasta.
“Ekonomije u kojima djeluje EBRD, imaju vrlo različite stope rasta broja stanovnika i radne snage, što znači da su odnosi između rasta produktivnosti, rasta plata po stanovniku i glavni ekonomski rast - tri koncepta koja se često koriste kao sinonimi - zapravo nešto složeniji i specifičniji po zemljama” piše u izvještaju.
Iz EBRD naglašavaju da je Crna Gora postigla napredak ka eventualnom članstvu u EU.
( Vijesti online )