Sudije kritikovale gašenje sudova u Plavu i Žabljaku

Predsjednik Centra za monitoring i istraživanje CeMI Zlatko Vujović je kazao da je i nakon prve faze racionalizacije mreže sudova i državnih tužilaštava, postojeća mreža sudova u Crnoj Gori nepromijenjenjena i da je i dalje “izuzetno gusta”, te da shodno evropskim kriterijumima pojedini sudovi ne mogu da opravdaju svoje postojanje, navodeći primjer Osnovnih sudova u Plavu, Danilovgradu i na Žabljaku.

Vujović je to kazao na panel diskusiji “ Predstavljanje Izještaja o racionalizaciji mreže sudova u Crnoj Gori, u Bijelom Polju, na kojoj su učestvovali predstavici osnovnih sudova sa sjevera, Osnovnog tužilaštva iz Bijelog Polja. Izuzev predstavnika Opštine Pljevlja na panelu nije bilo drugih predstavnika lokalnih samouprava. “Broj sudija u Crnoj Gori premašuje za gotovo 100% evropski prosjek. Trenutno, prosječan broj sudija na 100.000 stanovnika u zemljama članicama Savjeta Evrope je 21. U Crnoj Gori postoji 41 sudija na 100.000 stanovnika. U zemljama članicama Savjeta Evrope postoji trend ka smanjenju broja sudova odnosno povećanje veličine sudova – što uključuje i veći broj sudija i njihovu snažniju specijalizaciju”, kazao je on i ukazao da je “gusta” i mapa sudija u Crnoj Gori, obzirom na to da se nalazimo u grupi zemalja u koojima na 100.000 stanovnika postoji od 2-5 prvostepenih sudova” .

Vujović kao poseban problem naglašava i izvještaj Evropske komisije za 2016. godinu, u kojem je naglasila da sumnja u pouzdanost statističkih podataka i ukazala na činjenicu da PRIS nije obezbijeđen od zloupotreba. Predstavnici i sudije osnovnih sudova sa sjevera oštro su kritikovali predlog racionalizaije kroz ukidanje sudova, naročito u Plavu i Žabljaku, ističući da bi takva racionalizacija i sistem “copy paste” iz Evropske unije imala dalekosežne posledice na dalje gašenje“ sjevernih gradova i iseljavanje, da bi krajnji ceh nepromišljenih odluka platili građani.

Sutkinja Osnovnog suda u Bijelom Polju Svetlana Načić je kazala da je dovoljno štete napravljeno i gašenjem Privrednog suda u Bijelom Polju.

“Ako mi sada ugasimo sudove u Plavu i Žabljaku najmanja šteta bi bila za po dvoje ili troje sudija, ali je veliko pitanje kako bi uticalo na građane, koji bi za ostvarivanje prava morali da putuju više od 50 kilometara”, kazala je sutkinja Načić.

Sudije su pojasnili da nisu protiv racionalizacije sudova ali da prije donošenja takve odluke, treba da se uzmu u obzir svi kriterijumi.

Sutkinja bjelopoljskog Osnovnog suda Bojana Radović je kazala da treba naći prava i realna mjerila u vezi utvrđivanja opterećenosti sudova i sudija, kroz ocjenu složenosti predmeta, vrste predmeta i samog priliva predmeta u konkretnom sudu.

“Pri tom treba imati u vidu, geografske, ali i ekonomske prilike konkretnog podrucja. Statisticki podaci u pogledu ostvarivanja normi sudija moraju biti dati kroz detaljnu analizu, jer nije isto lako,odnosno tesko, ostvariti normu sa vise ili manje predmeta u radu, pri cemu se narocito mora voditi racuna i o slozenosti tih predmeta”, kazala je Radović.

Državni tužilac Osnovnog tužilaštva u Bijelom Polju Vladan Đalović je kazao da su prethodnim normativnim aktivnostima stvoreni preduslovi za racionalizaciju mreže sudova u okviru sveukupne reforme pravosuđa i da je Državno tužilaštvo u svom postupanju daje značajan doprinos ciljevima reforme.

“Naime, primjenjujući istitute krivicnog zakonodavstva,prije svega odloženo krivično gonjenje i sporazum o priznanju krivice, državno tuzilastvo, u bitnom, je doprinijelo rasterećenju suda, ubrzanju postupka i ukupnoj efikasnosti postupanja. Daljom afirmacijom postojećih instituta, efekti primjene će biti još bolji i vidljiviji”, kazao je Đalović.

Sudija bjelopoljskog Višeg suda Šefkija Đešević je kazao da nije isto suditi u Podgorici, Bijelom Polju, Plavu jer kod tih sudova nije i ne može biti ista struktura krivičnih djela.

“Efikasnost sudova zavisi od vrste sudova, da li su specijalizovani ili ne. Kod nas u Crnoj Gori postoje specijalizovani sudovi kao što su Privredni i Upravni sud, te Specijalno odjeljenje Višeg suda u POdgorici. Međutim, da li je ta organizacija dobra može se posmatrati kroz mogućnost pristupa tim sudovima naročito strankama sa sjevera”, kazao je sudija Đešević.

Đešević je ukazao da bi se moglo govoriti o racionalizaciji mreže prvo treba analizirati probleme i u sudstvu.

“U većem broju kod nas je ograničen i sistemski rad sudova što se ogleda kroz česte izmjene sudova kako materijalno-pravnih, tako i provesno- pravnih, zatim stabilnost i efikasnost ostalih insitucija sa kojima su sudovi upućeni da sarađuju u utvrđivanju odlučujućih činjenica”, rekao je Đešević.

Lako nam je za podgorički sud

Sudije sa sjevera su istakli da je mnogo lakše podgoričkim sudijama da od 800 ili 1 000 primljenih predmeta ostvare normu od 300, birajući predmete, nego njima koji prime ukupno toliko predmeta. Oni su ukazali, takođe, da ne treba isti normirati predmet po privatnoj tužbi i neki krivični predmet po optžnici sa više okrivljenih gdje je presuda donijeta na više od 200 stranica.

Predsjednik Osnovnog suda na Žabljaku Miailo Anđelić se osvrnuo i na geografske aspekte suda na Žabljaku “Žabljak je od Nikšića udaljen 71 kilometar, od Pljevalja 60 a udaljenost sela od grada je od 10 do 30 i više kilometara i jasno je da ukidanje sudova neće toliko pogoditi sudije koliko će štete nanijeti građanima.

( Jadranka Ćetković )