Misteriozni potkop čistiće uz podršku NATO?

Direktorat za vanredne situacije MUP-a organizator je konferencije koja će se održati 1. i 2. februara, posvećene rješavanju sigurnosnog problem a koji u Boki predstavlja stari, zarušeni podzemni tunel sa municijom, na lokaciji Petroviči u Krtolima kod Tivta, saznaju „Vijesti“.

Pozive za učešće na tom skupu dobijaju ovih dana svi koji bi na bilo koji način mogli doprinijeti rješavanju problema, od lokalne Službe zaštite i spašavanja Opštine Tivat, preko Vojske, do specijalizovanih firmi koje se bave uklanjanjem i delaboracijom zaostalih minsko-eskplozivnih sredstava.

Prema nezvaničnim informacijama, država u rješavanju ovog problema računa i na stručnu i finansijsku pomoć NATO Trust fonda kod koga je ranije ovaj projekat kandidovan i naišao je na načelnu podršku. Učesnici konferencije sastaće se u Podgorici, dok je drugi dan predviđen za posjetu i obilazak sporne lokacije u Boki.

Država na taj način sa mrtve tačke konačno pokreće rješavanje problema koji traje još od završetka Drugog svjetskog rata, te stvara uslove da kompanija „Orascom Development“ uđe u posjed dijela zemljišta na poluostrvu Luštica, obuhvaćenog ugovorom o zakupu skoro sedam miliona kvadrata zemlje, a koji je ta firma potpisala sa Vladom 2009.

Dio bivše vojne lokacije Petrovići, koju čine katastarske parcele ½ i 2 KO Krašići, izdat je u zakup društvu „Luštica Development“ koje predvodi konzorcijum „Orascom“. U okviru ovog bivšeg vojnog kompleksa koji se nalazi na samoj obali Boke, sa sjeverozapadne strane Luštice, „Orascomu“ je u višedecenijski zakup dato ukupno 20.890 kvadrata „šuma treće kategorije“ i ukupno 1.872 kvadrata „neplodnog zemljišta“.

U katastru su inače, za ovo zemljište upisani tereti sudskih sporova koje su proteklih godina protiv države pokrenule starosjedjelačke porodice - Đurđenović, Slavović, Zgradić, Francesković i Čepranić koje su tražile da im država vrati đedovinu koju im je svojevremeno, oduzela za potrebe odbrane zemlje, a onda je promijenila namjenu tog atraktivnog zemljišta.

Pored problema restitucije, najveća prepreka budućoj turističkoj valorizaciji kompleksa Petrovići je neriješeno pitanje zarušenog starog potkopa za municiju koji su djelimičnim miniranjem, zatvorili Njemci 1944. godine, prilikom povlačenja njihove vojske iz Boke pred partizanima. Potkop se nalazi oko 300 metara zapadno od ulazne kapije kompleksa, i nakon što se povukla Vojska Crne Gore, obezbijeđen je ogradom od čeličnih kolaca sa trostrukim redovima bodljikave žice na kojim stoje upadljivi natpisi „Mine“.

Potkop „Petrovići“ prema tvrdnjama starijih mještana, građen je za vrijeme Kraljevine Jugoslavije, najvjerovatnije 1936-1938. godine. Tokom Drugog svjetskog rata koristile su ga italijanska i njemačka vojska za uskladištenje i čuvanje većih količina razne artiljerijske municije. Najveće granate koje su se tu čuvale su bile kalibra 280 mm za baterije topova obalske artiljerije koji datiraju još iz Austro-Ugarske, a čiji su vatreni položaji bili u neposrednoj blizini potkopa. Do vatrenih položaja municija je dopremana elevatorom.

Prilikom povlačenja iz Boke, Njemci su u jesen 1944. zarušili prednji dio potkopa na oko 30 do 40 metara od ulaza. Sam potkop je približnih dimenzija 120 sa 2,5 sa pet metara, ali za taj objekat ne postoji sačuvana građevinska dokumentacija u vojnim arhivama, pa je ovaj potkop i dalje prilična enigma. Sigurno je da se u dijelu potkopa iza mjesta zarušavanja, i dalje nalaze velike količine minsko-eksplozivnih sredstava i razne municije, zbog čega je bivša Vojska Jugoslavije još 1994. godine počela raščišćavanje potkopa, ali zbog nedostatka novčanih sredstava i stručnjaka radovi su obustavljeni. Ugovoreni troškovi su tada iznosili oko 1,2 miliona njemačkih maraka.

( Siniša Luković )