Starina Gojko poveo marš preko Bjelasice
Četnici su uz pomoć italijanskih okupatora, 24. januara 1942. godine zarobili a potom i strijeljali 42 partizana iz Kolašina i Berana...
Zahtjevnu pješačku turu od Jezerina, preko Vranjaka, Raskrsnice i Jelovice do Lubnica, prešlo je u utorak oko 120 pripadnika vojske, policije, planinara, aktivista Crvenog krsta i građana, u okviru manifestacije “Partizanski marš Bjelasica 2017“.
Dugu kolonu, koja je iz Kolašina u Berane stigla pješke preko planine i podsjetila na kobni partizanski marš 1942. godine, predvodio je inicijator događaja i predsjednik Udruženja boraca i antifašista Kolašina - osamdesetosmogodišnji Gojko Vlahović.
Uz moto “Korak preko Bjelasice je korak slobode“, poštovaocima antifašizma koji su prepješačili planinu na svečanosti u Lubnicama pridružilo se nekoliko desetina Kolašinca i Beranaca.
Kako su zabilježili istoričari, 24. januara 1942. godine, partizani su, po velikom snijegu, prešli preko Bjelasice.
Kako su zabilježili istoričari, 24. januara 1942. godine, partizani su, po velikom snijegu, prešli preko Bjelasice
Iscrpljeni borci, kojima je mraz od 30 stepeni ispod nule onesopobio puške, sukobili su se u Lubnicama sa višestruko brojnijim četnicima koji su imali podršku italijanskih okupatora.
“Zarobljeni partizani su strijeljani. Kolašinci drže uperene obarače u Kolašince koji su bili svezani pred streljačkim strojem. Nakon skoro osam decenija od ovoga događaja, i te kako su aktuelne poruke važnosti građanskog mira i građanske sloge“, kazao je profesor Dragan Vujisić iz Udruženja boraca i antifašista.
Iz Udruženja podsjećaju da je štab Komskog odreda oko 17. januara 1942. naredio Gornjomoračakom i Rovačkom bataljonu da se sa „mlađim i otresitijim“ ljudstvom prebaci u srez beranski, radi pomoći tamošnjim partizanima u borbi protv četnika.
Komandant bataljona bio je Milo Radulović, politički komesar Branko Vlahović, rođeni brat Veljka Vlahovića, a zamjenik komesara Novak Laketić.
Oko 160 boraca, iscrpljeni mrazom i umorom, stigli su u Gornja Sela, što je mobilisalo četnike Pavla Đurišića.
“Angažovao je 750 četnika, među kojima je bila i četa Ljuba Minića iz Kolašina... Komitet u Kolašinu je saznao za četnički plan, ali je kurir na Policu stigao tek 24. januara”, kazao je Vujisić.
Đurišić je u noći između 23. i 24. januara 1942. neposredno komandovao opkoljavanjem kolašinskih i beranskih partizana koji su bili u Gornjim Selima. Pomogla su im dva italijanska aviona, koji su bombardovali partizanske položaje u Lubnicama, Glavacama i Kurikućama. Kolašinski partizani našli su se u obruču u selu Bastahe. Radulović, Vlahović i Laketić su odlučili da se predaju...
“Oni su četnicima kazali da ne traže milost za sebe. Tražili su da se poštede ostali zarobljeni partizani jer su oni samo rodoljubi, a nijesu komunisti... Vezana su po četvorica partizana i tako je počelo i strijeljanje. Od 42 partizana 33 su bili Kolašinci, a ostali Beranci. Mještani Gornjih Sela i simpatizeri NOP-a prenijeli su tijela strijeljanih partizana, pa su i sahranjeni u Lubnicama”.
Vujisić je okupljenima u Lubnicama kazao da iz takvih istorijskih događaja treba izvlačiti pouke i sjećati ih se.
Istakao je da „od građanskog rata nema goreg zla i da mu se treba suprotstaviti odlučno, iskustvom i mudrošću“.
Nakon polaganja vijenaca na spomenike stradalim partizanima, glumac Kolašinskog pozorišta Nikola Šćepanović govorio je stihove posvećene partizanskim stradanjima.
Šćekić: Naše nesreće znaju biti vrlo teške i kobne
Okupljanje pored spomenika stradalim partizanima u Lubnicama, učesnici su ocijenili i kao prilika za „prevazilaženje današnjih razlika“.
Završetku manifestacije prisustvovali su, između ostalih, predsjednik opštine Berane Dragoslav Šćekić sa saradnicima i rukovodioci Udruženja boraca i antifašista Ljubo Sekulić i Dragan Mitov Đurović.
Šćekić je “Partizanski marš Bjelasica 2017. godine” završio porukom da je “antifašizam obaveza svih i da ona treba da bude na prvom mjestu”.
“Ne smijemo dozvoliti da nas politika i ideologija dijele. Ova manifestacija je na najbolji način pokazala kako možemo biti ujedinjeni bez obzira na razlike i različite političke interese. Crnogorske nesreće znaju biti vrlo teške i kobne. Vodimo računa jedni o drugima, cijeneći svoju prošlost i činjenicu da je neko dao život za naše danas i neše sjutra”.
( Dragana Šćepanović )