Mank nije očistio, a obećao je: Morsko dno Tivatskog zaliva puno teških metala

Zbog povećane koncentracije teških metala u sedminentima morskog dna u Tivatskom zalivu, naučnici predlažu uvođenje redovnog i višegodišnjeg monitoringa i detaljnih ispitivanja.

To piše u Izvještaju o stanju životne sredine u Tivtu za 2015. koji su razmatrali odbornici lokalnog parlamenta krajem 2016.

Izvještaj je uradila Agencija za zaštitu životne sredine, a u njegovoj izradi učestvovali su CETI i Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju.

Mjerenja su pokazala da je sadržaj žive, nikla, olova i arsena, a djelimično i bakra, iznad maksimalno dozvoljenih vrijednosti.

Vrijednosti koncentracije cinka, arsena i kadmijuma osjetno su ispod maksimalno dozvoljenih.

Izvještaj ne pominje konkretno izmjerene brojčane vrijednosti, već samo daje grafikone u odnosu na makimalno dozvoljenu koncentraciju pojedinih elemenata.

“U cilju određivanja trenda zagađenja u pogledu sadržaja teških metala u sedimentu, neophodno je kontinuirano sprovoditi monitoring sedimenta, a da bismo dobili neke opsežnije zaključke u tom pogledu, potrebno je najmanje 10 godina redovnog programa”, piše u Izvještaju.

Zagađenost morskog sedmineta u Tivtu teškim metalima prije 10 godina isticana je kao jedan od najvažnijih razloga zašto treba zatvoriti bivše vojno brodogradilište Arsenal i pretvoriti ga u marinu za mega jahte Porto Montenegro.

Tadašnji investitor Porto Montenegra, kanadski milijarder Piter Mank, čak je obećao i izradio studiju čišćenja oko 9.000 tona teškim metalima zagađenog sedimenta u akvatoruijumu Arsenala.

To mu je Tenderska komisija za prodaju te državne firme tada uračunala kao veliki plus njegove ponude za preuzimanje Arsenala.

Nakon što je srušio brodogradilište, Mank nikada nije realizovao obećano čišćenje akvatorijuma i sav zagađeni sedminet i dalje je na dnu marine Porto Montenegro.

To su pokazale i sve kasnije analize, među kojima i najnovije ispitivanje uzoraka morskog dna u Porto Montenegru uzetih u junu 2015.

Budući da Crna Gora nije utvrdila kriterijume za ocjenu kvaliteta morskih sedimenata, procjena zagađenja sedimenata teškim metalima vršena je na osnovu Pravilnika o dozvoljenim količinama opasnih i štetnih materija u zemljištu.

U svrhu poređenja dobijenih rezultata, korišćeni su standardi koje propisuje britanski Centar za okolinu, ribarstvo i akvakulturu-CEFAS, koji se odnose na odlaganje bagerovanog materijala, kao i kanadski kriterijumi kvaliteta propisani u “Vodiču za kvalitet sedimenta u cilju zaštite vodenog svijeta”.

Nikla dva do tri puta više nego što je propisano

U Izvještaju piše da je udio bakra ukazuje da se “povremeno može očekivati neželjeno dejstvo na vodene organizme” i da su “neophodna dalja ispitivanja da bi se definisalo da li... predstavlja značajnu opasnost za organizme”.

“Udio olova je nešto povećan u odnosu na maksimalno dozvoljene količine propisane Pravilnikom na lokaciji Tivat... Ovi sedimenti mogu biti opasni za izložene organizme, ali je neophodno njihovo dalje istraživanje u pogledu uticaja... na žive organizme”.

U Izvještaju piše da su izmjerene vrijednosti koncentracija cinka, kadmijuma i arsena manje od najviše zakonom dozvoljenih.

“Udio nikla je dva do tri puta veći od maksimalno dozvoljenih... Udio žive je iznad PEL vrijednosti. Prema ovom standardu, takav sadržaj žive ukazuje na značajnu i neposrednu biološku opasnost sedimenta i zahtijeva djelovanje u cilju poboljšanja njegovog kvaliteta... Sadržaj hroma je povećan... pa ovaj sediment može imati negativno biološko dejstvo i može uticati na odluke u pogledu odlaganja sedimenta sa ovim sadržajem hroma u more”.

( Siniša Luković )