Dvodnevnom proslavom, 23. i 24. marta ove godine, Mitropolija crnogorsko-primorska proslaviće veliki jubilej, 330 godina od kada su postradali četrdeset momišićkih đaka i dva sveštenika. Istoriografija i predanje pamti 17. vijek kao period velikog stradanja pravoslavnog naroda na ovim prostorima. Dešavanja na svjetskoj pozornici nisu mogla ostati bez uticaja i na Crnu Goru, Primorje i Brda.
U Morejskom ratu (1684–1699), jedinstvenom sa Bečkim (1683–1699), u kojima su se u opštem srazu našle hrišćanske, katoličke zemlje okupljene u Svetu ligu, i islamsko Osmansko carstvo, naš narod se u punom kapacitetu našao na istorijskoj pozornici. Glavnina ratnih operacija vodila se na prostoru koji je on nastanjivao.
U okolnostima vjerskog rata katoličkih zemalja protiv islamskog carstva, zaoštrili su se i vjerski odnosi u evropskom dijelu turske države, u ranijim vremenima često harmonični među Srbima različitih vjera. U ovome ratu, kao i u prethodnom, Kandijskom, Srbi hrišćani ustali su protiv osmanskog zavojevača. Crnogorci su odbacili osmansku i prizvali mletačku vrhovnu vlast, i pored toga što su se ne jednom u nju duboko razočarali...
Odgovor skadarskog paše na poraze njegove vojske u sukobima sa brdskim plemenima i Crnogorcima, bio je brutalan. Na udaru Sulejmana Bušatlije našao se i Cetinjski manastir, spaljen 1685. godine. U pohodu 1688. njegova vojska jeu Crkvi Sv. Đorđa (Georgija) žive spalila dvojicu sveštenoučitelja i njihovih četrdeset đaka. Predanje kaže da se ovaj bezumni zločin desio na Veliki Četvrtak u nedelji stradanja Hristovih. Prema tom predanju, stradalnici su odbili odricanje od vjere Hristove i prihvatanje nove, čime bi sačuvali život. Žrtvovali su sebe za Hrista i vjeru hrišćansku. Istorija, neopravdano, nije sačuvala imena ovih mučenika, ali su ona Bogu poznata. Poticali su, kaže se, uglavnom iz bratstva Popović.
Stara Crkva Sv Đorđa (Georgija) nalazila se na prostoru Momišića, današnjeg gradskog naselja podgoričkog, a tadašnjeg sela. Mošti stradalnika i mučenika bile su pohranjene u istoimenoj crkvi pod Goricom. Uz izuzetne počasti i narodnu litiju prenijete su 1936. u obnovljeni hram Sv. Georgija u Momišićima, a 1995. u grobnicu unutar hrama. Od 2006. nalaze se u sveštenom ćivotu. Hram je tada posvećen njihovom spomenu (Hram Svetog Velikomučenika Georgija i SvetihNovomučenikaMomišićkih).
U znak sjećanja na posljednje svečano obretenje njihovih moštiju, u Mitropoliji crnogorsko-primorskoj, proslavlja se njihov liturgijski spomen na praznik Sevastijskih mučenika. Po sveštenom običaju, pri osveštavanju nekih novosagrađenihi obnovljenih hramova, mošti mučenika momišićkih su, blagoslovom mitropolita Amfilohija ugrađivane u Sveti Presto.
Sveti arhijerejski sabor SPC unio je 17. maja 2012. u diptihe svetih Pravoslavne crkve dvojicu učitelja sveštenomučenika i četrdeset đaka mučenika momišićkih. Njihovo svečano proglašenje za ugodnike Božje izvršeno je 19. maja 2012. na sabornoj svetoj arhijerejskoj liturgiji u Spomen hramu Sv. Save na Vračaru.
Program Proslave
23. Mart – Petak
9:00 - Naučni skup „Život i stradanje u Zeti – Crnoj Gori u XVII vijeku“, u crkvenom domu, pored crkve. 18:00 - Večernja praznična služba
24. mart – Subota
9:00 - Sveta Arhijerejska Liturgija 19:00 - Duhovna Akademija u Kripti Sabornog Hrama Hristovog Vaskrsenja (Film o stradanju Momišićkih mučenika, frulaš Bora Dugić, Nacionalni ansambl Kolo)
(PROMO)
Galerija
