Problem postojanja neformalne ekonomije ni u jednoj zemlji ne može biti riješen bez zajedničkog djelovanja sva tri socijalna partnera, odnosno reprezentativnih udruženja poslodavaca, sindikata i Vlade kao predstavnika države, ocijenila je generalni sekretar Unije poslodavaca (UPCG), Suzana Radulović.
Ona je na regionalnoj konferenciji o formalizaciji neformalne ekonomije, koja je danas počela u Bečićima, tokom prvog panela saopštila da u budućem zajedničkom radu svih partnera akcenat mora biti stavljen na neregistrovane ekonomske aktere, odnosno one koji svoje aktivnosti u potpunosti ili u značajnoj mjeri obavljaju u neformalnoj zoni, izbjegavajući zakonom propisane obaveze.
Radulović je, kako je saopšteno iz UPCG, upozorila na prisutnost neujednačene sudske prakse čija primjena podrazumijeva da se za identične pravne situacije donose dijametralno suprotne odluke.
“Radulović je posebno navela problem nedovoljno efikasne, kompetentne i skupe administracije koja postoji i na lokalnom i državnom nivou, ne pruža adekvatne usluge korisnicima, a konstantno ih opterećuje brojnim fiskalnim i parafiskalnim nametima koji često premašuju i samu profitabilnost preduzeća”, navodi se u saopštenju.
Dvodnevnu konferenciju organizuju Međunarodna organizacija rada (ILO) i crnogorsko Ministarstvo rada i socijalnog staranja.
Radulović je podsjetila na pokazatelje ILO koji su dobijeni od poslodavačkih organizacija, a prikazani u okviru njihovih nacionalnih izvještaja Stvaranje ambijenta za održivi razvoj preduzeća (EESE).
Ona je navela da je, kada je Crna Gora u pitanju, izvještaj EESE koji je UPCG kreirala pokazao da jedan od ključnih razloga postojanja neformalne ekonomije leži u neadekvatnom regulatornom okviru i nedostatku vladavine prava.
“Recimo, čak 46 ključnih propisa za poslovanje preduzeća je u poslednjih deset godina izmijenjeno skoro 350 puta. U uslovima koje karakteriše nepredvidljivost poslovnog ambijenta, zaista je teško pa čak i nemoguće očekivati puno poštovanje i primjenu zakona”, kazala je Radulović.
Predsjednik UPCG, Svetlana Vuksanović je podsjetila da je uzroke neformalnosti ekonomije UPCG predstavila u dokumentu pod nazivom Pet ubica biznisa i izvještaju Neformalna ekonomija u Crnoj Gori, koje je kreirala uz podršku ILO.
“Bez unaprijeđenja poslovnog ambijenta, podsticaja razvoju preduzeća, smanjenja adminsitrativnih i materijalnih troškova poslovanja, fleksibilizacije radnih odnosa, nemoguće je očekivati snaženje privrede, njenu veću konkurentnost i razvoj inovacija, rast investicija i zaposlenosti”, dodala je Vuksanović.
Ona je ocijenila da je potrebno veću pažnju posvetiti racionalizaciji javne potrošnje, efikasnosti administracije i mobilizaciji svih raspoloživih resursa u pravcu jačanja privredne aktivnosti u zemlji.
Danas su održana četiri tematska panela na teme podsticanje povoljnog okruženja za formalizaciju preduzeća, sprovođenja i poštovanja radnog zakonodavstva, proširenja socijalnog osiguranja na neformalnu ekonomiju i makroekonomske i politike zapošljavanja koje promovišu formalno zaposlenje.
Na konferenciji je ocijenjeno da socijalni partneri u potpunosti treba da budu uključeni u razvoj i sprovođenje nacionalne strategije o prelasku iz neformalne u formalnu ekonomiju.
Na to, kako je saopštemo, upućuje i ILO preporuka koja poziva na koherentan i cjelovit politički okvir prilikom rješavanja problema neformalne ekonomije, uz aktivno učešće vlade, poslodavaca i sindikata.
“U tom dijelu, predstavnici UPCG su ukazali da je u Crnoj Gori prisutna nešto drugačija praksa, što su potkrijepili primjerom donošenja propisa o sprečavanju nelegalnog poslovanja koji je UPCG inicirala, a zatim pripremila predlog radne verzije”, dodaje se u saopštenju.
Međutim, konačna verzija koju je kreiralo Ministarstvo finansija, kako su dodali, razlikuje se od predloga UPCG, odnosno ne uključuje problematiku neregistrovane djelatnosti.
Događaj je okupio članove nacionalnih tripartitnih delegacija odnosno predstavnike vlada, poslodavaca i sindikata iz 16 zemalja.
Bonus video:
