Nezadovoljstvo građana, manja izlaznost, pristojna kampanja i pad podrške Demokratskoj partiji socijalista (DPS) i partijama nekadašnjeg Demokratskog fronta (DF), doprinijeli su dobrom rezultatu partija koje čine Vladu u Beranama, za razliku od Budve i Podgorice, gdje su zabilježile značajan pad.
To su ocijenili sagovornici “Vijesti” odgovarajući na pitanje šta je doprinijelo da partije vlasti s državnog nivoa dobro prođu na beranskim izborima, za razliku od podgoričkih i budvanskih. One su trijumfovale na nedjeljnim vanrednim izborima u Beranama, osvojivši blizu 80 odsto mjesta u tamošnjem parlamentu.
Novinarka i urednica portala Radija Berane, Milena Bubanja Obradović, kazala je da slabija izlaznost birača u odnosu na prethodne izborne cikluse, posebno u poređenju sa izborima 2018. godine, ukazuje na nezadovoljstvo građana.
“Nestabilnost u lokalnoj samoupravi koja je kao rezultat imala uvođenje prinudne uprave sasvim izvjesno je uticala na podršku koju su dobili učesnici. Očigledno da birači u Beranama zahtijevaju promjene i stabilniji politički ambijent”, ocijenila je Bubanja Obradović.
Direktorica Centra za demokratiju i ljudska prava (CEDEM) Nevenka Vuksanović smatra da rezultati izbora u Beranama ukazuju na uozbiljavanje političkog pejzaža na lokalnom nivou jer je konačno dobijen “neki nedvosmislen rezultat”.
Koalicija Pokreta Evropa sad (PES) premijera Milojka Spajića i Socijalističke narodne partije (SNP) Vladimira Jokovića, obje stranke nisu učestovale u dosadašnjoj lokalnoj vlasti, dobila je trećinu glasova i 13 mandata (od čega PES-u pripada sedam, a SNP-u šest), dok stranke nekadašnjeg DF-a (lista “Za budućnost Berana”) imaju mandat manje u odnosu na prethodne lokalne izbore.
S druge strane, opozicioni DPS imaće dva odbornika manje nego do sada, Evropski savez nije prešao cenzus, dok je lista “Zato što volim Berane” Veska Mujovića, koja do sada nije izlazila na birališta, napravila jedno od većih iznenađenja izbora, osvojivši dva mandata.
Savez “Za budućnost Berana”, koji čine Nova srpska demokratija (NSD), Demokratska narodna partija (DNP), Ujedinjena Crna Gora i Prava Crna Gora, osvojio je oko 1.100 glasova manje nego što su te partije skupa dobile na biralištima 2022, imajući u vidu da su tada nastupale u tri kolone (NSD i DNP skupa s Pokretom za promjene i Radničkom partijom, a Ujedinjena i Prava samostalno). Pad je vidljiv i u broju manadata, jer su prije dvije godine u zbiru imali devet, a sad jedan manje.
Vlada je uvela prinudnu upravu u Opštinu Berane, prekinuvši višemjesečnu političku krizu koja je dovela do potpune blokade gradskih institucija, nakon čega su raspisani vanredni izbori. Do krize je došlo kada dogovorena rotacija na mjestu predsjednika opštine između NSD i Demokrata nije uspjela, jer nije bilo neophodne većine u vladajućoj koaliciji. Rok je bio 13. jul ove godine.
Nakon redovnih lokalnih izbora u Beranama 2022. godine većinsku koaliciju su napravili DF, Demokrate, Berane sad, Prava Crna Gora i Ujedinjena Crna Gora sa ukupno 19 odbornika. SNP, koji je u Beranama godinama bio na vlasti, ostao je u opoziciji. PES tada nije postojao.
Nevenka Vuksanović je istakla da Berane kao specifična sredina već ima tradiciju da prepoznaje lokalno fokusirane inicijative:
“Otud mandati koje je dobio Vesko Mujović (građanska lista Zato što volim Berane), što pokazuje da birači cijene lokalne pristupe rješavanju problema”.
Vuksanović je ocijenila da pad podrške tradicionalnim strankama poput DPS-a i nekadašnjeg DF-a pokazuje da su građani u potrazi za novim političkim opcijama.
“Možda ovi rezultati treba da nam pokažu da politička kreativnost u donošenju rješenja za javne probleme i ozbiljnija politička kampanja mogu biti put do konkretnih izbornih rezultata, ali da implementacija tih obećanja ne smije izostati, inače će građani to opravdano kazniti već na narednim izborima”, navela je Vuksanović.
Partije vlasti s državnog nivoa doživjele su ogroman pad na biralištima na posljednjim izborima u Budvi 17. novembra i to od oko 15 odsto u odnosu na majske izbore u tom gradu. Tada su, 26. maja, zajedno osvojile 4.821 glas, a 17. novembra 4.096 glasova, odnosno 725 manje.
Na izborima u Podgorici 29. septembra DPS je dobio 19 mjesta u gradskoj skupštini (29,95 odsto ili 24.309 glasova), PES i Demokrate 14 (21,77 odsto ili 17.672 glasa), koalicija okupljena oko partija nekadašnjeg DF-a 13 (20,16 odsto ili 16.361 glas).
PES-u je od 14 mjesta, koliko je osvojio s Demokratama, pripalo osam, a partiji Alekse Bečića šest. Partija premijera Milojka Spajića imala je u odlazećem sazivu sedam odbornika, a Demokrate četiri.
Bubanja Obradović je istakla da rezultati beranskih izbora donekle preslikavaju nivo podrške koji konstituenti vlasti na državnom nivou imaju, a sudeći prema izjavama lidera političkih partija nakon izbora moguće je da se to preslika i na način na koji će biti formirana vlast u Beranama.
Istakla je da tu konkretno misli na formiranja široke koalicije, što bi moglo biti značajan korak ka stabilnosti u ovom gradu.
“Ukoliko poredimo rezultate koje su patije ostvarile u Beranama u odnosu na ishod izbora u Budvi i Podgorici, rekla bih da se to može najbolje objasniti u razlici u lokalnim političkim dinamikama i načinu na koji je kampanja vođena. Pristojna i fer kampanja, koja je obilježila ove izbore, svakako je imala uticaja na njihov ishod”, istakla je Bubanja Obradović.
Rezultati nijesu iznenađujući
Milena Gvozdenović iz Centra za demokratsku tranziciju (CDTI) kazala je da se pri analiziranju izbora, treba uzeti u obzir specifičnost sredine u kojoj se ti izbori odigravaju.
“U tom smislu, nijesu me previše iznenadili rezultati. Nemamo taj nastavak pada PES-a. Interesantan je rezultat DPS-a koji ime određeni pad, ali i to što na izborima do sada imamo uspjeh građanskih lista. I u Beranama vidim građansku listu koja je osvojila dva mandata što ukazuje da se budi taj građanski ativizam”, rekla je Gvozdenović u Bojama jutra na Televiziji Vijesti.
Ona ne očekuje probleme u formiranju vlasti u Beranama.
I crkva “pogurala”
Uoči izbora u Beranama, episkop budimljansko-nikšićki Srpske pravoslavne crkve, Metodije, koji stoluje u manastiru Đurđevi stupovi u Beranama dao je javnu podršku nositeljki liste “Za budućnost Berana” Jeleni Božović.
On je poručio da je ona uradila mnogo za svoj kraj i da očekuje da je Beranci masovno podrže.
I premijer i lider Pokreta Evropa sad (PES) Milojko Spajić prošle sedmice posjetio je manastir Đurđevi stupovi u Beranama, ali fotografijama koje je objavio PES na Fejsbuku se ne vidi da se sastao sa Metodijem.
Spajić je istog dana posjetio i Medžlis Islamske zajednice u Beranama i sastao se sa beranskim imamom Rahim Efendijom Muratovićem.
Bonus video:
