BLOG Godišnjica početka rata: Palestinski Hamas iz Gaze ispalio salvu raketa na Izrael

Sjedinjene Američke Države potrošile su rekordnih 17,9 milijardi dolara na vojnu pomoć Izraelu otkako je, prije godinu dana, počeo rat u Gazi i doveo do eskalacije sukoba na Bliskom istoku, sudeći po izvještaju za projekat Univerziteta Braun nazvan Troškovi rata.

Izvještaj je objavljen danas, na godišnjicu napada palestinskog Hamasa iz Gaze na jug Izraela.

Dodatnih 4,86 milijardi dolara je potrošeno za pojačane američke vojne operacije u regionu od napada 7. oktobra 2023, navode istraživači.

Asošijeted pres, koji je imao prvi uvid u taj izvještaj, prenosi da su uključeni troškovi kampanje koju predvode pripadnici mornarice, specijalizovani za zaustavljenje udara jemenskih pobunjenika Huta na teretne brodove.

Huti tvrde da izvode te udare u znak solidarnosti s islamističkim Hamasom koji ima podršku Irana.

Veći dio američkog oružja koji je isporučen tokom protekle godine su artiljerijske granate, navođene bombe i tzv. razarači bunkera od 900 kilograma, te municija.

Četiri milijarde dolara utrošeno je za obnovu protivraketnih sistema Gvozdena kupola i Davidova praćka, za puške i avionsko gorivo, navodi se u izvještaju.

SAD javno objavljuju podatke o vojnoj pomoći Ukrajini, ali je nemoguće saznati sve detalje isporuka Izraelu, tako da 17,9 milijardi dolara, po svoj prilici, nije jedini trošak.

Kao razlog se navode nastojanja administracije predsjednika SAD Džozefa Bajdena da sakrije podatak o iznosu pomoći, prenosi Asošijeted pres.

(BETA)

U Izraelu se danas obeležava godina dana od iznenadnog napada palestinskog Hamasa, 7. oktobra 2023, koji je bio najsmrtonosniji u istoriji te zemlje i izazvao rat u Gazi.

Rano jutros su iz Gaze ispaljene četiri rakete na Izrael, a vojska je u nedjelju upozorila da će Hamas pokušati da raketira i napadne izraelsku teritoriju na prvu godišnjicu tog napada, prenose izraelski mediji.

Rat još uvijek traje, a prekogranični napad na jevrejski praznik za koji Izrael nije spreman poljuljao je osjećaj sigurnosti Izraelaca i njihovu vjeru u izraelske lidere i vojsku.

Dok se rat na jugu u Gazi nastavlja, pojačan je sukob sa Hezbolahom na sjeveru, koji je počeo 8. oktobra prošle godine.

U isto vrijeme sukob s Iranom koji podržava palestinski Hamas i libanski Hezbolah prijeti da uvuče region u mnogo opasniji rat.

U ratom razorenoj Gazi, gdje je velika većina stanovnika raseljena, nisu planirane zvanične ceremonije, prenosi Asošijeted pres.

Izraelci idu na groblja i komemoracije širom zemlje i sjećaju se stotina žrtava i desetina talaca koji su još uvijek zatočeni u Gazi i vojnika ranjenih ili ubijenih dok su pokušavali da ih spasu.

U 6.30 sati, tačno u vrijeme kada je Hamas pokrenuo napad prošle godine, porodice ubijenih na muzičkom festivalu Nova su se zajedno sa predsjednikom Izraela Isakom Hercogom okupili na mjestu gdje je gotovo 400 ljudi ubijeno i odakle su mnogi drugi odvedeni kao taoci.

Minut kasnije četiri projektila su ispaljena iz Gaze ka istim onim izraelskim mjestima koja su se našla na udaru žestokog napada prošle godine, saopštila je izraelska vojska. Ceremonija nije narušena. Tri rakete su presretnute i jedna je pala u polje, prenijeli su izraelski mediji.

U isto vrijeme porodice talaca koji se još uvijek drže u Gazi, njih oko sto, od kojih je trećina mrtva, okupile su se kraj rezidencije premijera Izraela Benjamina Netanjahua u Jerusaliamu i stajali u tišini na zvuk dvominutne sirene kao što to čine povodom najtužnijih dana u izraelskom kalendaru, Dana sjećanja na Holokaust i Dana sjećanja na poginule vojnike i žrtve terorizma.

Unaprijed snimljena zvanična državna ceremonija fokusirana na hrabrost i nadu emitovaće se večeras.

Ceremonija je snimljena bez publike u južnom gradu Ofakimu, gdje je ubijeno više od 20 Izraelaca, očito u cilju da se izbjegnu neredi.

Gnijev zbog propusta vlade da spriječi napad i činjenica da taoci nisu vraćeni podstakla je porodice ubijenih i otetih da se okupe u Tel Avivu. Očekivalo se da tamo dođe desetine hiljada ljudi, ali su uvedena ograničenja na velika okupljanja zbog prijetnje raketnim napadima Irana i Hezbolaha.

Napad Hamasa u kojem je ubijeno oko 1.200 ljudi, većinom civila i oteto i u Gazu odvedeno više od 250 ljudi i dalje baca sjenku na svakodnevni život Izraelaca.

Kraj rata se ne nazire, desetine hiljada ljudi su raseljene i u Izraelu. Vojnici ginu u Gazi i Libanu.

Izrael je suočen sa međunarodnim kritikama zbog ratovanja i dva svjetska suda istražuju akcije te zemlje.

U Gazi je u izraelskoj osvetničkoj ofanzivi poginulo više od 41.000 Palestinca, raseljena je većina od 2,3 miliona stanovnika i izazvana humanitarna kriza koje je dovela do široko raspostranjene gladi.

Mala enklava na obali Sredozemnog mora je razorena do nepropoznatljivosti, a nastojanja za uspostavljanje prekida vatre predvođena SAD su više puta propala.

(BETA)

Jedanaest civila povrijeđeno je u nedjelju uveče tokom izraelskih napada koji su ciljali raseljene osobe u izbjegličkom kampu Nuseirat u centralnoj Gazi i u kampu Džabalija na sjeveru Gaze, javlja palestinska novinska agencija Vafa.

Izraelski borbeni avioni navodno su bombardovali šator u kojem su se sklonili interno raseljeni ljudi zapadno od kampa Nuseirat, pri čemu su povrijeđena sedmorica civila. Četiri civila povrijeđena su u centru u kampu Džabalija nakon izraelskih napada, prenosi Vafa.

Izrael je takođe bombardovao centar koji je pružao sklonište raseljenim osobama u kampu Džabalija, što je rezultiralo povredom četvoro civila.

Izraelske snage redovno su napadale Džabaliju, raseljavajući većinu stanovnika tog područja. Juče je izraelska vojska saopštila da su njene snage opkolile to područje na sjeveru Gaze zbog navodne prisutnosti "terorista" i njihove "infrastrukture".

Moguće je pobijediti u ratu na bojnom polju, a ipak ga izgubiti. Izrael je upravo to učinio u Gazi, odlučivši da vodi konvencionalni rat protiv nekonvencionalnog neprijatelja bez plana za ono što slijedi, tvrdi Ričard Has, bivši direktor odjeljenja za planiranje politike u američkom Stejt departmentu u tekstu za project-syndicate.org.

Izraelski napad na izbjeglički kamp Burejž u centralnoj Gazi usmrtio je troje ljudi i ranio nekoliko drugih, navodi Palestinski crveni polumjesec (PRCS).

Ranjenima je pružena pomoć u bolnici Al Avda u izbjegličkom kampu Nuseirat, dodaje PRCS.

Izraelska vojska saopštila je da je tokom noći napala više lokacija u Gazi.

Stotine članova porodica i prijatelji okupljaju se na ceremoniji u čast onih koji su poginuli u napadu Hamasa na festivalu Nova Music Festival u južnom Izraelu 7. oktobra prošle godine.

Pjesma koja se čula dok su borci Hamasa upadali na muzički festival Nova prošle godine ponovo je puštena tokom komemoracije za one koji su poginuli na licu mjesta tokom napada 7. oktobra.

U emotivnom trenutku za porodice i prijatelje onih koji su poginuli i oteti u Gazu, pjesma je puštena, a zatim naglo zaustavljena u isto vrijeme kao i prošle godine.

Mnogi okupljeni na komemoraciji plakali su, grlili se i tješili jedni druge, prisjećajući se posljednjih trenutaka svojih voljenih.

Izraelski predsjednik Isak Hercog prisustvovao je ceremoniji, razgovarajući sa porodicama ubijenih.

Sve se promijenilo u 6:29 ujutro, 7. oktobra, na muzičkom festivalu Nova u pustinji Negev, rekao je Ofir Amir, jedan od osnivača festivala.

"Prošla je godina, ali još uvijek osjećamo kao da je 7. oktobar, kao da je to samo jedan dug dan koji se nikad ne završava", rekao je Amir za CNN.

"Plesni podijum bi trebalo da bude najsigurnije mjesto na svijetu gdje nije bitno odakle dolazite, gdje možete biti šta god želite. Vjerujemo da na plesnom podijumu nije bitno ko ste, koje ste religije, koje boje - svi smo isti. I dalje je nezamislivo šta se desilo tog dana", dodao je.

Amir, koji je pogođen u obje noge, bio je među posljednjima koji su napustili mjesto festivala.

Borci Hamasa ubili su na festivalu 347 osoba i uzeli druge kao taoce, prema podacima izraelske vojske.

Idit Ohel, majka izraelskog taoca Alona Ohela, rekla je da je šetala psa ujutro 7. oktobra kada je njena porodica počela da shvata da se nešto desilo na muzičkom festivalu Nova. Oko 8 ujutro, njen sin je poslao poruku da se nalazi u skloništu i da je dobro. Nekoliko sati kasnije, primili su telefonski poziv u kojem su im rekli da je poslat u bolnicu. Međutim, kada je njen muž stigao tamo, saznali su da je Alon otet živ i odveden u Gazu.

"Ono što je Hamas učinio nije ljudski", rekla je za CNN i pozvala vlade širom svijeta da pomognu u spasavanju talaca koji su još uvijek u Gazi.

"Treba nam da se vrate kući. Treba nam da svi budu tu za nas i učine sve što je u njihovoj moći da ih vrate kući", dodala je.

Izraelska vojska je pozvala sve stanovnike libanskih sela iz kojih su evakuisani svoje da se ne vraćaju “do daljnjeg”.

Portparol Avišaj Adri izjavio je da izraelski napadi i dalje traju.

Adri svakodnevno objavljuje više poruka, upozoravajući stanovnike preko 120 gradova i sela širom Libana, pozivajući ih da napuste svoje domove i evakuišu se.

Libanske vlasti navode da je više od 1,2 miliona ljudi raseljeno otkako su se borbe prošlog mjeseca intenzivirale. Mnogi su privremeno smješteni u školama širom zemlje, dok su drugi na trotoarima, u parkovima, crkvama i džamijama.

Djeca u Libanu pretrpjela su teške povrede od napada i gelera, navodi portparol Dječjeg fonda Ujedinjenih nacija, dok se rat između Izraela i Hezbolaha intenzivira.

"Posljedice ovog sukoba eskaliraju posljednjih sedmica i zaista imaju ogroman uticaj na djecu ovdje… u smislu broja ubijenih i ranjenih, ali i raseljenih", rekla je portparolka UNICEF-a Tes Ingram za CNN.

Ingram je navela da su najčešće povrede od gelera, a neka djeca su pretrpjela povrede mozga, potrese i povrede udova uslijed eksplozija. Djeca takođe doživljavaju napade panike i noćne more.

UNICEF navodi da je više od 690 djece ranjeno u Libanu uslijed eskalacije sukoba u posljednjih šest sedmica, a više od 400.000 djece je raseljeno iz svojih domova dok porodice pokušavaju da pobjegnu od napada.

Najmanje pet osoba je ranjeno u Haifi u nedjelju veče nakon raketnog napada Hezbolaha. Bio je to prvi put da je ova militantna grupa podržana od Irana napala sjeverni izraelski grad u svom aktuelnom sukobu s Izraelom, prenosi CNN.

Hezbolah je u saopštenju naveo da je ispalio rakete na izraelsku vojnu bazu Karmel, dok su izraelske vlasti saopštile da su rakete i geleri padali oko grada.

Rambam bolnica u Haifi saopštila je da je zbrinula šest osoba koje su bile pogođene napadom. Jedna osoba je bila "lakše do umjereno povrijeđena", dok su četiri osobe zadobile "lakše povrede" zbog gelera, navodi bolnica. Šesta osoba je bila zbrinuta zbog napada panike, dodaje se u saopštenju.

Izraelske hitne službe Magen David Adom objavile su da su zbrinule dvije osobe na licu mjesta - trinaestogodišnjeg dječaka sa povredom glave od gelera i dvadesetdvogodišnjeg muškarca na kojeg je pao prozor nakon eksplozije.

Policija i stručnjaci za demontiranje bombi prijavili su ostatke i gelere u dva glavna područja, prema izjavama policije.

Izraelske odbrambene snage su ranije navele da su uočile pet projektila ispaljenih prema gradu i pokušale da ih presretnu, ali su neki od njih ipak pali na grad.

Izraelski zvaničnici tvrde da je Hezbolah ispalio više od 100 raketa preko granice u nedjelju. Izrael je nastavio svoju intenzivnu kampanju bombardovanja južnog Bejruta i okolnih područja u Libanu, gdje je, prema libanskim vlastima, u protekle dvije sedmice ubijeno više od 1.400 osoba.

Američki sekretar za odbranu Lojd Ostin ponovo je potvrdio “nepokolebljivu američku posvećenost bezbjednosti Izraela, prekidu vatre u Gazi i diplomatskom rješenju koje omogućava građanima da se sigurno vrate svojim domovima na obje strane granice između Izraela i Libana" tokom telefonskog razgovora sa svojim izraelskim kolegom Joavom Galantom, prenosi Gardijan.

U saopštenju koje je izdao Pentagon, Ostin je takođe naveo da SAD održavaju "značajne vojne kapacitete" u regionu kako bi branili američko osoblje, podržali izraelsku "samoodbranu" i "odvraćali od dalje eskalacije".

"Dvojica lidera su ponovila svoju posvećenost odvraćanju Irana i partnera te posrednika koje Iran podržava od pokušaja da iskoriste situaciju ili prošire sukob", dodaje se u saopštenju.

Saopštenje je objavljeno u trenutku dok Izrael nastavlja bombardovanje Gaze, gdje je usmrtio desetine hiljada ljudi, uključujući hiljade djece, kao odgovor na napad Hamasa 7. oktobra, i dok nastavlja napade na Liban, te prijeti Iranu odmazdom.

Devetnaestogodišnji palestinski novinar, čiji su radovi objavljivani na Al Džaziri, ubijen je u izraelskom napadu, izvjestila je ova katarska mreža.

Hasan Hamad, koji je živio u izbjegličkom kampu Džabalija u sjevernoj Gazi, navodno je bio meta prijetnji izraelskog oficira putem WhatsApp-a. Njegove kolege optužile su izraelsku vojsku da ga je namjerno targetirala, što oni poriču.

"Hasan Hamad, novinar koji nije doživio ni dvadesetu, odolijevao je cijelu godinu na svoj način. Odolijevao je tako što je bio daleko od svoje porodice kako ne bi bili meta. Odolijevao je kad je pokušavao da pronađe internet signal, sjedeći sat ili dva na krovu samo da bi poslao video koji do vas stiže za nekoliko sekundi", stoji u objavi na Hamadovom nalogu u nedjelju, koju je očigledno napisao njegov kolega.

"Jučer, od 22 sata, kretao se između bombardovanih lokacija, a zatim se vratio da traži internet signal, samo da bi opet otišao da snimi prizore razbacanih ostataka. Trpio je bol zbog povređene noge, ali je nastavio da snima. U 6 sati ujutro, pozvao me je da pošalje svoj posljednji video. Nakon poziva koji nije trajao više od nekoliko sekundi, rekao je: 'Evo ih, evo ih, gotovo je' i prekinuo. To je osjećaj koji nijedno ljudsko biće ne može podnijeti", dodaje se.

Oružano krilo Hamasa saopštilo je da je ispalilo rakete na južni Izrael. Brigade Izedin el-Kasam saopštile su da su njihovi borci ispalili projektile na “neprijateljska okupljanja” na prelazima Rafa i Kerem Šalom, te kibuc Holit, blizu granice sa Gazom, prenosi Gardijan.

Izraelska vojska je, u međuvremenu, saopštila da je “spriječila neposrednu prijetnju” od Hamasa, napadajući “lansirne položaje i podzemne rute Hamasa” širom pojasa Gaze.

Izraelska vojska potvrdila je rano ujutro i da je izvršila napade na bolnicu Al-Aksa u Deir Al Balahu, u središtu Gaze, tvrdeći da je bolnica postala baza za “komandno-kontrolni kompleks” Hamasa, bez pružanja dokaza.

Al Džazira prenosi da je 11 osoba povrijeđeno u napadu, koji je gađao šatore raseljenih osoba koje su se sklonile na teritoriji bolnice.

Ova bolnica, jedina koja funkcioniše u središnjoj Gazi, već je bila meta više smrtonosnih izraelskih napada, između ostalog na kraju prošlog mjeseca i u avgustu, kada je izraelski napad ubio najmanje pet osoba i zapalio šatore raseljenih osoba.

U protekloj godini, Izrael je u pojasu Gaze bombardovao više od 40.000 ciljeva, pronašao 4.700 tunelskih otvora i uništio 1.000 položaja raketnih lansera, saopštila je vojska te zemlje na godišnjicu napada Hamasa na Izrael. 

Izraelska vojska je saopštila da je od 7. oktobra 2023. godine poginulo 726 vojnika. Od toga, 380 je poginulo u napadima 7. oktobra, a 346 u borbama u Gazi, počevši od 27. oktobra 2023, prenosi Rojters.

Povrijeđenih vojnika bilo je 4.576 od tog datuma. Pedeset i šest vojnika stradalo je u "operativnim nesrećama".

U podacima koji obilježavaju godišnjicu 7. oktobra, izraelska vojska je saopštila da je od početka rata mobilisano 300.000 rezervista – 82% muškaraca i 18% žena, od kojih je skoro polovina uzrasta između 20 i 29 godina.

Od početka rata, 13.200 raketa ispaljeno je na Izrael iz Gaze. Još 12.400 ispaljeno je iz Libana, dok je 60 stiglo iz Sirije, 180 iz Jemena i 400 iz Irana, navodi vojska.

Izraelska vojska tvrdi da je ubila više od 800 “terorista” u Libanu, gdje je napadnuto 4.900 ciljeva iz vazduha, kao i oko 6.000 ciljeva na kopnu. U protekloj godini, Izrael je uhapsio više od 5.000 osumnjičenih na Zapadnoj obali i u dolini rijeke Jordan.

Vojska je saopštila da je ubila osam komandanata brigada militanata iz Gaze, oko 30 komandanata bataljona i 165 komandanata četa tokom protekle godine.

Jedan izraelski vojnik je poginuo u sukobu na granici sa Libanom, saopštila je izraelska vojska, navodeći da je riječ o naredniku Etaju Azulaju. Dvojica drugih vojnika iz njegove jedinice su ozbiljno ranjeni u istom incidentu, dodali su, prenosi Gardijan.

Izrael je nastavio bombardovanje Bejruta tokom noći. Ogromne vatrene lopte i dim viđeni su kako se dižu iz južnog predgrađa Bejruta, Dahije, koje se smatra uporištem Hezbolaha, prenosi Al Džazira. Izraelska vojska tvrdi da je cilj napada bio sjedište Hezbolaha i skladišta oružja, ali nije pružila dokaze za tu tvrdnju.

Nije odmah bilo jasno da li ima žrtava u tom području, koje je postalo teško dostupno zbog izraelskih udara.

U odvojenom izraelskom napadu ranije u nedjelju, u gradu Kamatija, jugoistočno od Bejruta, ubijeno je šest osoba, uključujući troje djece, saopštilo je libansko Ministarstvo zdravlja, prema izvještajima Asošiejted presa.

Izrael je pojačao vazdušne napade na južna predgrađa Bejruta u nastojanju da uništi vojne sposobnosti i lidere Hezbolaha, uoči prve godišnjice napada Hamasa na Izrael, koji je doveo do rata u Pojasu Gaze, prenosi redakcija Radija Slobodna Evropa (RSE) na engleskom jeziku..

U međuvremenu, Teheran je objavio da zatvara aerodrome za vazdušni saobraćaj od 21 sat 6. oktobra do 6 časova ujutru 7. oktobra, navodeći kao razlog zatvaranja aerodroma "operativna ograničenja". Iranske vlasti odluku su donijele dok Izrael razmatra svoj odgovor na nedavni masovni raketni napad Irana na teritoriju Izraela.

Redakcija RSE na engleskom jeziku prenosi da nije jasno da li su svi iranski aerodromi zatvoreni za vazdušni saobraćaj. Teheran je slične akcije preduzeo i 1. oktobra kada je izveo raketni napad na Izrael.

Izraelski ministar odbrane Joav Galant je 6. oktobra zaprijetio Iranu da bi na kraju mogao da "prođe kao Bejrut ili Gaza", ukoliko Teheran pokuša "dodatno da naudi Izraelu".

Izrael je ranije saopštio da je izveo seriju "ciljanih udara" na "skladišta oružja" i infrastrukturu koja pripada Hezbolahu.

Zvanična libanska Nacionalna novinska agencija saopštila je da je uporište Hezbolaha u Libanu pogođeno više od 30 puta. U vazdušnim napadima pogođena su benzinska pumpa i skladište sanitetskog materijala.

Redakcija RSE na engleskom jeziku prenosi da su brojni svedoci rekli da je riječ o najjačim napadima otkako je Izrael, prije dvije nedjelje, pokrenuo vazdušne udare na Liban.

Američki Stejt department saopštio je 6. oktobra da Vašington podržava akcije Izraela u borbi protiv ekstremističkih elemenata, ali da američki lideri ne odobravaju gađanje civilne infrastrukture.

"Vojni pritisak ponekad može da omogući diplomatiju. Naravno, vojni pritisak može da dovede i do pogrešne procjene. Može da dovede do neželjenih posljedica. Svaka civilna žrtva je jedna žrtva previše", navodi se u saopštenju Stejt departmenta.

Izrael je 5. oktobra saopštio da su izraelske snage ubile 440 boraca Hezbolaha u kopnenim operacijama u južnom Libanu i uništile 2.000 ciljeva Hezbolaha. Do sada je, prema podacima izraelskih vlasti, na jugu Libana ubijeno devet izraelskih vojnika.

Prema podacima libanskog ministarstva zdravlja, skoro 2.000 ljudi je ubijeno u Libanu od početka sukoba, većina u posljednje dvije sedmice.

Visoki komesar Ujedinjenih nacija za izbjeglice (UNHCR) Filipo Grandi izjavio je 6. oktobra u Bejrutu da je Izrael vazdušnim napadima na Liban prekršio međunarodno humanitarno pravo, jer su mete bili civili i civilna infrastruktura, prenijela je agencija Rojters. Grandi je pozvao sve strane da se obustave sukobi u Libanu i Pojasu Gaze.

Izraelske snage su u stanju pripravnosti uoči prve godišnjice napada Hamasa 7. oktobra prošle godine na teritoriju Izraela. Vojska Izraela nastavila je sa vazdušnim udarima na Gazu, a u napadu 6. oktobra na džamiju u središtu Gaze poginulo je najmanje 19 ljudi.

U napadu Hamasa na jug Izraela 7. oktobra, prema izraelskim podacima, ubijeno je oko 1.200 ljudi, dok je oteto oko 251 ljudi, od kojih 97 Hamas još uvijek drži u Gazi kao taoce, uključujući 33 osobe za koje izraelska vojska tvrdi da su mrtve.

U odmazdi Izraela koja je uslijedila, u Gazi je u napadima izraelske vojske od početka rata ubijeno blizu 42.000 ljudi, prema podacima Ministarstva zdravlja Gaze, pod kontrolom Hamasa.