Od ukupne količine otpada sakupljenog u crnogorskim opštinama u 2013. godini, 37 odsto je predstavljao organski i zeleni otpad, a kuhinjski, vrtni i zeleni otpad, predstavlja trećinu otpada koje proizvede jedno domaćinstvo.
Ta vrsta otpada, prije svega kompostiranjem, mogla bi, kako je ocijenjeno na današnjoj diskusiji na temu “Održivo upravljanje zelenim otpadom - kompostiranje”, da donese finnsijsku, ali i ekološku i socijalnu dobit.
“Kompostiranje nije ništa novo. Mi u suštini samo imitiramo prirodu i ono predstavlja najstariji, najprirodniji način recikliranja otpada, prirodnim procesom razgradnje, koji je primjenjivan još u antičko doba. Kompostom se povećava plodnost zemljišta, može poslužiti kao gnojivo, osigurava vlažnost, smanjuje s ekoličina na deponijama”, kazala je Ljilja Radunović iz Eko centra “Delfin”, koji zajedno sa OEBS-om sprovodi istoimeni projekat u Crnoj Gori.
Ona je navela da je kompostiranje dobro i finansijski, jer komunalnim preduzećima umanjuje troškove sakupljanja i odvoženja, održavanja javnih površina, a na tržištu Crne Gore cijena komposta iznosi od 110 do 130 eura po toni.
“U socijalnom smislu, direktno i indirektno se utiče na kavalitet života građana, pozitivno s e utiče na životnu sredinu, a dolazi i do povećanje zapošljavanja, jer svako postrojenje na teritoritorij od 2,5 hektara zapošljava 30 ljudi”, kazala je Radunović.
Ona je navela da je Tivat je je prije dvije godine uložila 800.000 eura za kupovinu komposta za revitalizaciju glavnog gradskog parka i da se planira još par lokaliteta.
“Kod kontrole biljaka i bolesti životinja, svi poljoprivrednici koji se bave organskom proizvodnjom koriste kompost umjesto pesticida. Istraživanja su pokazala da kompost zausta bolesti biljaka, širenje štetočina, ima primjenu i kod kontrole erozije, pošumljavnja i sanacije močvara”, kazala je Radunović.
Lia Manjogunjo iz OEBS-a podsjetila je da je projekat realizovan od aprila do decembra 2014, kojim su bile obuhvaćene primorske opštine, komunalna preduzeća i škole i najavi da će u istom periodu ove godine projekat biti sproveden u opštinama centralnog i sjevernog regiona.
Alberto Kamarata iz Delegacija EU naveo je da svako od nas svakodnevno ne baca otpad, već novac.
“Ono što mi zovemo otpadom je samo sirovi materijal koji mi još nismo u mogućnosti da ponovo iskoristimo u najvećem broju slučajeva. Prosjek proizvedenog otpada je ogroman, u EU je on šest tona po osobi godišnje. Pristup je EU je zato zasnovan na tri stuba: redukovanje, ponovna upotreba i reciklaža. Kada se radi o reciklaži, situacija u zemljama EU varira od države do države. U prosjeku, 42 odsto otpada se reciklira, a u Njemačkoj, Austriji, Holandiji i Belgiji kompostiranje i reciklaža prelazi 50 odsto”, kazao je Kamarata.
Savjetnica u Direktorata za upravljanje otpadom Milena Marković kazala je da Državni plan otpad, koji je na javnoj raspravi, predviđa i smanjivanje biorazgradivog otpada na deponijama, kao i defnisanje centara za kompostiranje
“Oblast upravljanja otpadom nije uređena na odgovarajućem nivou. To se mora urediti jer je povezana sa mnogim privrednim granama, prvenstveno sa turizmom. Budžetski prihodi u turizmu su sada oko 700 miliona eura, a u narednih sedam do osam godina plan je da oni budu do dvije milijarde eura. Ukoliko situacija sa otpadom bude uređena na ovom nivou ti prihodi mogu biti prepolovljeni”, kazala je Marković.
Galerija
Bonus video:
