Prijestonica Cetinje je, izgleda, riješila da pogleda istini u oči i da crnogorskim umjetnicima dodjeli status socijalno ugroženih lica. Tako bar pokazuju odluke Prijestonice o dodjeli jedokratne socijalne pomoći.
Tokom prošle godine lokalna samouprava je pod šifrom jednokratne socijalne pomoći davala novac za otvaranje izložbe slika, snimanje spota, stručno usavršavanje i međunarodnu promociju umjetnika.
Kako je kazala Ivana Bogojević iz NVO Institut alternativa, Prijestonica je samo u 2016. dala 500 eura za snimanje video spota za promociju obnove desetogodisnjice crnogorske nezavisnosti.
Cetinje, ipak nije usamljeni slučaj. Opština Nikšić, na primjer, je socijalnu pomoć dodjeljivala za fudbalsko takmičenje, objavljivanje zbirke pjesama, organizovanje diplomske izložbe, usavršavanje u Italiji i renoviranje kancelarija u Mjesnoj zajednici Kočani.
Praksa je da se ovakve odluke donose mahom na osnovu diskrecionog prava predsjednika opština.
"Vi imate u pojedinim lokalnim samoupravama komisije koje se sazivaju i vijećaju o tome da li će jednokratna socijalna pomoć da bude dodijeljena, ali na kraju dana predsjednik opštine je taj koji može da u hitnim slučajevima da dodijeli jednokratnu socijalnu pomoć," kazala je Bogojević.
Prilive i rashode lokalnih samouprava kvartalno kontroliše Ministarstvo finansija. Ministarstvo, međutim, nema nadležnost da ocjenjuje da li je novac namjenski utrošen.
"S obzirom da opštine dostavljaju izvještaj na propisanim obrascima, Ministarstvo finansija nema uvide u analitiku tih rashoda niti ima pravo da kontroliše namjensku kontrolu tih sredstava," kazala je Snežana Mugoša iz tog ministarstva.
U Institutu alternativa, ipak, upozoravaju da neistinito izvještavanje o potrošnji za socijalnu zaštitu otvara prostor za izborne zloupotrebe. Zbog toga predlažu da se jednokratna socijalna pomoć dodjeljuje na osnovu socijalnih kartona.
"Jako je važno da ovi troškovi za jednokratne socijalne pomoći budu uvezani sa socijalnim kartonom koji nije zaživio na lokalnom nivou jer bi na taj način mogli da najbolje ostvarimo kontrolu trošenja sredstava. Da se konkretno kroz rad socijalnih radnika i socijalnih centara ove vrste sredstava dodjeljuju, da to ne bude odluka u rukama predsjednika opštine," kazala je Bogojević.
U Institutu alternativa vjeruju da bi ovakav model pomogao da jednokratna socijalna pomoć stigne do onih kojima je zaista i potrebna. Uvid u socijalni karton olakšao bi i posao predsjednicima opština, koji više ne bi morali da gube vrijeme na kreativno tumačenje socijalnih potreba građana.
Bonus video:
