U istoriji fudbala Čehoslovačka je bilježila brojne uspjehe – dva finala Mundijala (1934. i 1962.), zlato na Evropskom prvenstvu 1976. i Olimpijskim igrama 1980. zapaženi su rezultati, koji tu zemlju svrstavaju u vrh svjetskog fudbala. Ne treba zaboraviti ni Jozefa Masopusta, koji je 1962. godine osvojio Zlatnu loptu.
Po raspadu Čehoslovačke bolje rezultate bilježila je Češka, uglavnom na šampionatima Evrope. Česi su 1996. godine stigli do finala u Engleskoj, gdje su nakon preokreta i zlatnog gola Olivera Birofa izgubili od Njemačke, dok četiri godine kasnije na Euru u Belgiji i Holandiji nisu prošli grupu. Kontinentalni šampionat 2004. bio je prilika da se popravi loš utisak sa prethodnog prvenstva, te da se zaliječe rane, koje su nastale propuštanjem Mundijala u Južnoj Koreji i Japanu 2002. godine.
Češka je kvalifikacije za EP 2004. odigrala fenomenalno. U grupi sa Holandijom, Austrijom, Moldavijom i Bjelorusijom zabilježili su sedam pobjeda i remi i u Portugal stigli puni samopouzdanja. Igrali su sjajan fudbal, a stručnjaci su smatrali da bi „knedličke“ na tom šampionatu mogle da pomrse konce favoritima i doguraju do same završnice turnira. U tim procjenama nisu računali na Grčku. Mada, budimo realni, tog ljeta niko nije računao na Grke.
Selektor Karel Brikner oslanjao se, uglavnom, na 4-4-2 formaciju, uz određena prilagođavanja. Jednu od ključnih uloga imao je Tomaš Galašek, koji je pokrivao poziciju zadnjeg veznog, ali je po potrebi mogao da igra i u odbrani i bio je jedan od ključnih ljudi u Briknerovom timu.
Ispred Galašeka u veznom redu Češka je imala tri majstora, koji su činili možda i najbolji vezni red u istoriji te zemlje – Karel Poborski, Tomaš Rosicki i Pavel Nedved. Poborski je na Euru 1996. bio jedan od najboljih čeških igrača, dok je Rosicki – u to vrijeme fudbaler Borusije Dortmund – u Portugal doputovao kao jedan od najtalentovanijih evropskih fudbalera. A Nedved, osvajač Zlatne lopte 2003. bio je jedan od najboljih fudbalera na svijetu i EP 2004. mu je bila posljednja šansa da sa reprezentacijom ostvari nešto više.
Šansu na sredini terena dobijao je Vladimir Šmicer, dok su u napadu neprikosoveni bili Milan Baroš i Jan Koler. Na golu je bio Petr Čeh, koji je tog ljeta prešao u Čelsi, a ispred njega Tomaš Ujfaluši, Zdenjek Grigera, Marek Jankulovski, Rene Bolf ili Martin Jiranek, u zavisnosti od taktičkih zamisli.
Česi su na turniru igrali u grupi sa Holandijom, Njemačkom i Letonijom, koja im je bila rival u prvom kolu i koja je na toj utakmici senzacionalno povela u sudijskoj nadoknadi prvog poluvremena kada je mrežu pogodio Maris Verpakovskis. U nastavku je Češka preokrenula, a strijelci su bili Milan Baroš i rezervista Marek Hajnc.
U drugom kolu Česi su igrali protiv Holandije i nakon 20 minuta imali dva gola zaostatka – Vilfred Bouma i Rud van Nisterloj doveli su “lale” u vođstvo, ali je ponovo Češka uspjela da preokrene. Pogađali su Koler, Šmicer i Baroš, pa je nakon senzacionalnog preokreta obezbijeđen plasman u četvrtfinale.
I meč trećeg kola sa Njemcima bio je identičan kao i prethodna dva – Češka je gubila (gol Balaka), ali je onda uspjela da preokrene nakon što su mrežu “pancera” tresli Baroš i Hajnc.
Protivnik u četvrtfinalu bila je Danska. Bio je to najbolji meč, koji su Česi odigrali na šamionatu. Grigera je zbog povrede propustio utakmicu, ali je odbrana djelovala sjajno, dok su u napadu briljirali Koler i dvostruki strijelac Baroš, koji je na šampionatu postigao pet golova i bio najbolji strijelac. Na putu do finala stajala je Grčka…
Pred Česima je bila velika prilika. Grčka je senzacionalno došla do polufinala, ali je i u tom meču bila autsajeder. Kako je utakmica odmicala bilo je jasno da će Česi teško stići do pobjede, a situaciju je otežala i povreda Pavela Nedveda, koji je u 40. minutu izašao iz igre. Zamijenio ga je Šmicer i to je, interesantno, bila jedina izmjena na meču u češkom taboru.
Česi su promašivali, Koler i Baroš u drugom dijelu nisu bili precizni i ušlo se u produžetke, u kojima je Grčka preko Trajanosa Delasa uspjela da postigne gol i izbori finale, u kojem je savladala Portugal i senzacionalno osvojila evropsku titulu.
Sa druge strane, Čehe je skupo koštala povreda Nedveda, ali i činjenica da je Brikner izvršio samo jednu izmjenu. Nije želio mnogo da mijenja stil igre i to ga je na kraju koštalo poraza.
Češka više nikada nije bila blizu finala na evropskim šampionatima. I još uvijek čeka na jednu talentovanu generaciju, poput ove na EP 2004.
Bonus video:
