U državi koja je prošla kroz mnoge bolne procese u svom nastajanju i kroz različite faze političkih sistema koje su se duboko odrazile na cjelokupno društvo, jedna od neizostavnih tema u politici je i pitanje morala, odnosno - idu li moral i politika zajedno.
Pitanje je staro koliko i sama politika, a Makijaveli je još 1513. godine u svojoj knjizi,,Vladar” kao centralno postavio pitanje odnosa politike i morala - ima li uspjeha u politici bez moralnosti, da li je uspjeh važni od moralnosti i što je uopšte uspjeh u politici.
U našoj sredini moramo da razgraničimo moralnost politike i individualnu moralnost političara. Političari su izabrani voljom gradjana i kao takvi imaju posebnu obavezu da istraju na visokim normama i morala i politike. Tačno je da smo od početka 90-ih do danas živjeli u društvu revolucija, ratova, rasta nacionalizma, pada životnog standarda, naslijedili smo mnoge nepravde koje kod nas sežu iz daleke i po mnogo čemu bolne prošlosti.
Kod građana u Crnoj Gori preovladava mišljenje da su politika i moral dvije nesposjive ili suprostavljenje kategorije. Šta je to što građani kod nas očekuju od političara koji zauzimaju visoko mjesto na političkoj sceni koja nije bila nikada tako jednostavna. Pravda i osjećaj za pravednost, kao i za socijalni aspekt svakog stanovnika. Socijalna pravda nije samo stvar institucija koje se time bave, već i političara koji mogu puno da doprinesu da učine i ono na šta nisu obavezni zakonom, ako znamo da je to pravedno i moralno.
Moralno u politici znači djelovati odgovorno sa više transparentnosti, sa više onog ličnog moralnog u sebi, jer političari samo na taj način mogu da pokažu svu svoju snagu, ali i slabost. Od građana se očekuje da budu moralni članovi društva u opšteprihvaćenim normama, pa zar isto pravilo ne treba da važi i za političare bez obzira kojoj grupaciji pripadaju. Politika je sfera u kojoj se mnogi pronalaze ili pokušavaju na taj način da se uzdignu iznad društva kome pripadaju. Ona nosi velike privilegije sa sobom, a često se pod teretom tih privilegija izgubi osjećaj za moral, pravdu i pravednost - što to je pogubno. Moral, i lični i politički, ima svoju težinu ali i cijenu kod svakog odgovornog pojedinca u politici, jer su političari uvijek na udaru odgovornosti prema svojim građanima.Političke elite gledaju na moral u politici kao na nešto odavno prevaziđeno, ali to je nažalost samo slučaj sa balkanskim političarima koji sferu politike bez morala koriste kao svoju ličnu oblast u kojoj će iskoristiti maksimum za sebe.
Pravda i moral se mogu desiti samo onda ako se djeluje po principima pravde i morala. Da li je to teško u Crnoj Gori - jeste, ali nije i neizvodljivo: građani će uvijek znati da cijene i prepoznaju one političare koji su zaista takvi i uživaće njihovo povjerenje i popularnost.
Sa povratkom morala u politici svako društvo uspješnije rješava probleme koji ga opterećuju. Ako ne budemo imali takve političare, tonućemo sve dublje. A mudri general Šarl de Gol je vidjevši odnarođavanje političke elite izjavio:,,Politika je preozbiljna stvar da bi bila prepuštena političarima.”
Autor je portparol Opštinskog odbora SD Cetinje i magistrand saobraćajnog fakulteta u Nišu
Bonus video:
