Pacijent

U prošlom nedjeljnom broju Vijesti pojavile su se dvije priče koje, sasvim slučajno, komuniciraju na jedan uzbudljiv način. Dvije priče iz dva vremena, ali povezane onim tananim i neuhvatljivim nitima sinhroniciteta.

Prva je sjajna priča Brana Mandića o jednoj izuzetnoj Crnogorki. Gospođa Olgivana je, u određenom smislu, bila preteča seksualne revolucije i duha oslobađanja koji je snažno obilježio dvadeseti vijek, a posebno šezdesete i sedamdesete godine. Ako je njen slavni predak napisao Primjere čojstva i junaštva, ona je, po svemu sudeći, mogla napisati Primjere emancipacije i ekstaze. Bila bi to knjiga koja bi današnjoj Crnoj Gori bila možda i potrebnija od Markovog sočinjenija. I, najvažnije - da je takva knjiga u lektiri, vjerovatno bi bila kudikamo više čitana od ove prve. Koju mladi ljudi uglavnom i ne pročitaju, već “odrade” opštim mjestima nacionalno-etičkog zanosa.

Druga priča je aktuelna, savremena storija... Dešava se u Budvi, i prati izvjesnog pomahnitalog Banjalučanina koga je djevojka, kako se to kaže, ostavila, ali - zbog druge djevojke. Njemu je to, reklo bi se, palo teško, pa je sa isukanim nožem (!?) jurio bivšu (i njenu sadašnju) ulicama metropole crnogorskog turizma. Na sreću, u blizini je stanica policije, pa, priča nije dobila krvavi epilog. Odmah sam se sjetio starog, crno-bijelog filma Vudi Alena “Menhetn”, gdje stari mačak igra tipa koga je žena ostavila zbog druge žene, a što će kod njega dovesti do krize (muškog) identiteta. I njemu je, kao raspomamljenom Banjalučaninu iz Budve, to bilo mnogo teže nego da ga je draga ostavila zbog drugog muškarca. Zašto? Zašto bi njujorškom i budvanskom luzeru bilo lakše da su ih dragane ostavile zbog muškaraca, “žanrovski” čisto... Obrisi patologije, naravno.

Juče sam pak pročitao priču o LGBT pacijentu koji je doživio stanovite neprijatnosti u podgoričkom Kliničkom centru. Pacijent tvrdi da je dobio neodgovarajući tretman upravo zato što je pripadnik LGBT populacije. Medicinski brat (hladni, jasno je, ne “topli”, ili...), je imao potrebu, tvrdi pacijent, da prema njemu bude grub. Da ga “kazni”. Taj vrli građanin, koji nema potrebu da “kazni” one koji su mu se usrali u život, one koji su zaslužni za njegovu smiješno malu platu, nema poriv da kazni one koji su od crnogorskog zdravstva napravili zastiđe, ali, njegov gnjev nije mogao da odoli kada mu je šaka dopao - “derpe”.

Prije nekoliko dana, poslije upornog insistiranja nekoliko prijatelja u čiji filmski ukus imam povjerenja, pogledao sam film “Igra kodova”, zanimljivu priču o čudesnom Alenu Tjuringu. (Uzgred, u Kokicama imate tekst Radenka Savića o tom filmu.) Vidio sam najmučniji kraj filma još od “Frensis”, biografske priče u kojoj je Džesika Lang odigrala ranoholivudsku glumicu Frensis Farmer, nekonvencionalnu ličnost, pobunjenicu protiv društvenih laži, i glumicu koja je igrala kod Hoksa, no koja je, poput homoseksualca Tjuringa, kažnjena od “čuvara javnog morala”, i platila strašnu cijenu svog nepristajanja na poželjni poredak stvari.

Zato treba posebno biti osjetljiv na nevolje LGBT populacije. Danas i ovdje, posebno. Oni su, naime, najizloženiji udarima malograđanske gadosti i pizme. Kladio bih se da medicinski tehničar dobija ovacije na otvorenoj sceni kada društvu prepričava kako je maltretirao “pedera”. Dok god bude prihvatljivo zlostavljanje poput ovoga, crnogorsko društvo će biti bolesno. I nema toga medicinskog brata koji tu može pomoći. Uzalud parada koju obezbjeđuje gomila policajaca, uzalud deklaracije i foliranje pred “partnerima iz Evrope”... Mržnja prema drugosti uvijek prvo nagrdi lice mrzitelja.

I, naravno, srećan vam današnji Dan zaljubljenih. Koja god bila krajnja adresa vaših opsesija i ushita...