Energična novinarka nije blagonaklono prihvatila ličnu odluku da se više ne piše. Gađala je “u sridu“ – a gdje je tu odgovornost prema crnogorskoj javnosti. Udar je ostavio trag, koji se kompletira narednim redovima.
Neće se ti redovi baviti dobrovoljno pasiviziranom institucijom koja je od nekvalitetno pripremljenih kolumnističkih preporuka ekonomskoj politici za 2012. godinu na stotinjak stranica, završila u skorašnjoj potpuno sistemski paničnoj izjavi opravdanja, tipa “banke trenutno miruju“. Sreća je što nemaju stamenost da uznemiravaju sistem kao prethodnici; što je dobro; neka pričaju i pišu šta hoće, to ne jača instituciju. Ipak, ostaje nasušna potreba da se strukovno iskaže stav “...vratite nam Krgovića sa sve Kneževićem, mili brate“.
Ovi redovi se bave našim budžetom za 2012. Koliko optimizma, procenata, indikatora, scenaria, prebacivanja pozicija, para koje se sakupljaju milionima i milionima. Koja dobra prezentacija. Sve potrebe modernističkog, šminkerskog pakovanja su ispunjene. Zagovornici liderstva mogu biti zadovoljni. Konfuzna, ali dopadljiva pojavnost je ispunila sve uslove da se maskira odsustvo paničnosti i pametnog pristupa u planiranju. Tek kada malo zagrebete u suštinu, profesionalno zaboli diplomatizovana izjava MMF-ovaca o ambicioznosti i hrabrosti, jer govori o nagoviještenom nepovjerenju. Sa pozicije struke uvijek je najbolje za implementaciju ekonomske politike zemlje da vas MMF kritikuje, a Svjetska banka ne hvali, a doživjesmo da su ove godine obostrano potapšali nadležna javna finansijska ramena, koji to nisu osjetili kao poruke dobro naučenog cinizma, koje nas mogu skupo koštati, ako ne budemo oprezni tokom sprovođenja budžetskih planova u narednoj godini.
Naš parlament prvi put ove godine češlja budžetske pozicije kako doliči onima koji pretendiju da budu odgovorni kontrolori javnog izvršnog rada. Zanemarujući očekivana lupanja o sto, podizanja prsta, jalovog vikanja, žalopojkanja i kuknjave, političke podmetačine, prljavštine i neodmjerenosti, ostaje stručna i sistemska realna nada da će poslanici odraditi dobar posao i da će konačno izaći u susret potrebama jakog odgovornog odnosa prema javnosti CG, što ne znači da tako ne ispunjavaju svoje lične i partijske interese. Budžet 2012. godine može imati teškoća u realizaciji i to se već sada mora jasno javno istaći. Samo u sinergijskoj koordinaciji vlade, privrednika, zaposlenih, poslanika i ukupne javnosti imamo građansku šansu da sljedeću godinu istrajemo i nastavimo sa razvojnim inicijativama.
Čitajući između redova, pozicija, tabelarnih prikaza i zamagljenih trendova „Predloga budžeta“ za narednu godinu sa pratećim „Obrazloženjem“ i nizom tabela koje su inostrane fondacije odradile za naše skupštinske službe u misiji obuke novog korpusa analitičara unutar parlamentarnog doma, a uz objektivno sagledavanje zahtjevnosti mjera realizacije ekonomske politike u narednoj godini, koja se visoko vjerovatno može okarakterisati stagnirajućom, trebalo je izbaciti primjenu recepata nonšalantnosti u nastupu, jer je zadatak javnih finansijera da u ovako opisanoj ekonomskoj situaciji kažu “nema para”, ali, ih druga strana u najširem smislu može shvatiti ozbiljno ako nije lakočitajuće sa njihovih lica da im je potpuno svejedno što neko misli o budžetu – “biće kako oni kažu”.
Ova nesistemska i nestručna poruka, koja se veoma neobično može uvidjeti u ponašanju profila koji su primarno zainteresovani za pojavno ostavljanje utiska da su vrijedni poštovanja, šalje signale uznemirenja, a ne postojanosti i nepopustljivosti. A, to nije dobro za ukupno zdravlje ekonomskog sistema zemlje, čime posljedično čini finansijske tokove dodatno podložnim (ne)najavljenim burama.
Poreski obveznici su vlasnici budžeta zemlje. Ekipa javnih djelatnika je obavezna da bude u centru događanja, a ne da, zbog mantre o kreiranju ambijenta, sa tribina pokušava gasiti devastirajuće požare iz Golubovaca ili Nikšića, gdje nam trenutno leže “atomske bombe” za realizaciju budžeta narednog perioda. To nigdje eksplicitno nije istaknuto u predlogu budžeta, a predložen je jedan pravno-sistemski sporan član 11, kojim bi se moglo desiti da se preko noći zadužimo za stotine miliona, ali da to tek tamo negdje ko zna kad saznamo.
Potom, u budžetskim projekcijama do 2014. planiran je rast PDV-a za značajne sume, što je (ne)izvodivo bez promjena stope ili osnovice, koje opet nigdje transparentno nije opisano i najavljeno, što bi bilo odgovorno prema konceptima stabilnosti i sigurnosti sistema kao cjeline. Da ovom prilikom ne pominjemo pod-budžet lokalne samouprave, jer bi se osjećaj teškosti i neodržive maštovitosti u planiranju snažno produbio. S ciljem postizanja neuznemirenja sistema, javno je odgovorno istaći sljedeće:
- Momci, dodajte ozbiljnost svojem javnom nastupu jer vam je to profesionalni dug kao javnih djelatnika prema poreskim obveznicima iz privrede i vanprivrede, velikog broja pojedinaca i institucija;
- Uz dužno poštovanje vaših ličnih znanja, kompetencija, ovakve krize traže više nego što je ustaljeno pakovanje i prežvakana priča;
- Zaustavite se u prirodnom porivu, toliko lokalno prisutnom kod inostranih menadžera i njihovih domaćih ulizica, da svakog sindikalca sagledavate kao “zaludnika i dosadnjakovića” (što bi vaš guru rekao, gubitnici i defetisti), jer je očigledno da su potrebna i opravdana odbijanja zahtjeva za povećanjem zarada sprovedena bez sagledavanja važnih internih detaljnih analiza;
- Provjerite brojke bar tri puta, onda će svako “nema para” dobiti na jačini i kredibilnosti;
- Uz lično izvinjenje, stručno se treba kriknuti da vas potencijalni razarajući rizici sistema uspore u ishitrenosti, odnosno onome što prezentujete kao odgovorno pregovaranje;
- Nevažno je što su mjere nepopularne, ali ih samo možete sprovesti ako imate podršku javnosti i struke, koju borite dobrim potezima, posvećenošću detaljima i dosljednim praksama (nije valjda da očekujete da aplaudiramo vašem nevoženju kola kao najvećem dometu rada u finansijama);
- Odnedavno poslanici primitivno prozivaju studente “za j…”, a svejedno je koji ih crnogorski previše pričljivi mačista ima ili nema, samo da nam ukupni sistem činjenjima iz sfere ekonomske politike ne završi uškopljen.
A, to je jedino važno, jer nakon sljedeće godine možemo završiti u prvim dobrim koracima prema smislenosti življenja i razvoja ukupne zajednice. Ovo je suština, a sve ostalo je prolazna maska, zasljepljujuća pojavnost, ušećerena sujeta, (is)prazno land...
Bonus video:
