Kao član Organizacionog odbora pokreta „Odupri se“ koji je iz njega istupio u martu ove godine, javnosti sam obećao obrazloženje te svoje odluke. Najavio sam da ću to učiniti kada vremenski protok ne može imati nikakve štetne implikacije po sam protest. Iz tog razloga sada dajem osvrt uz želju da iz cijelog to procesa (po)nešto naučimo i da ne ponavljamo (stalno) iste greške.
Organizacioni odbor „Odupri se“ je samo preslikana Crna Gora u malom - ni bolja ni gora - sa podjelama i odsustvom jasnih ciljeva i osmišljene strategije i akcije, bez objedinjenih raspoloživih kapaciteta, sa teretom sujeta i ličnih ambicija pretpostavljenih opšem interesu i cilju. Sve ovo prati ekspanzija iracionalnosti u obračunima između političkih partija koje se deklarišu opozicionim, u iščekivanju zbunjenog i dezorijentisanog naroda najavljivanih jesenjih protesta i drugih oblika opozicione borbe.
Stihijsko konstituisanje Odbora „Odupri se“, organizaciona neizgrađenost i posljedična nefunkcionalnost, uz odsustvo jasne platforme razrađene po fazama, nosiocima/učesnicima, metodama i sa odgovorima na predvidive izazove, karakterisali su rad Odbora. Mada je razumljivo da grupa ljudi koja se prvi put srijeće ne može biti do kraja uigrana, osnovni problem je bio zatvorenost grupe za nove i kvalitetne ljude. Stvoren je ambijent u kome je fingirana otvorenost za nove ljude, a činilo se sve da se očuva instalirana „većina“ u odlučivanju. Svjedoci ovome su brojni intelektualci, profesori, ljudi od mjere i „gabarita“ koji su, ispostavilo se, konsultovani samo reda radi.
Takav ambijent je nametnula grupa okupljena oko člana Glavnog odbora jedne političke partije, koja je, vođena njegovim iskustvom na političkoj sceni, odmah preuzela potpunu kontrolu nad odborom i protestima. Odbor je koncipiran za, od javnosti skriveno, stavljanje masovnih protesta u funkciju unutarpartijske i međupartijske obračune inspiratora te grupe. To je najprije uzrokovalo paralelne proteste radi predupređenja, od strane vrha partije, nauma dijela te partije da se vođenjem građanskih protesta nametne za vođstvo partije. Uslijedile su, potom, i duboke podjele u Odboru povodom nastojanja te grupe da se pokret „Odupri se“ direktno i bez ostatka uključi u međupartijski sukob na lokalnom nivou u jednoj opštini gdje je taj dio partije držao vlast. Argumenti su potisnuti sistemski ugrađenom većinom u Organizacionom odboru, „prvoboračkim statusima“, autorstvom slogana „Odupri se“ i ostalim besmislicama grupe koja je, dakle, faktički i suštinski, zarobila Odbor i predstavljala nepremostivu branu uključenju kredibilnih i kompetentnih ljudi, koji su se stavili na raspolaganje Pokretu. Tako je propuštena jedinstvena prilika da energiju masovnih protesta prati i odgovarajući intelektualni kapacitet zemlje.
Većinski koncipirana grupa nametnula je odboru poznatu matricu ponašanja sa političke scene Crne Gore blokirajući uključenje bilo koga ili bilo čega što bi otelo kontrolu „autorima slogana i pokretačima protesta“ uz odstustvo svijesti da promjene možemo iznijeti samo svi zajedno i da nam treba svaki čovjek. Drugi dio Organizacionog odbora, iako motivisan opštim interesom, pokazao se nedoraslim za unutrašnje i spoljašnje izazove i učinio je nedopustivo mnogo krupnih propusta unutar Organizacionog odbora i u odnosima prema spoljnim faktorima, domaćim i međunarodnim, od vitalnog značaja za učinke i domete protesta. Sukob ovih dviju suprotstavljenih grupa, u javnosti je karikaturalno prikazan kao sukob „mladih“ i „sijedih glava“, koji je marginalizovao uticaj i učinak dijela članova istinski opredijeljenih za suštinsku promjenu sistema na kojem počivaju paraziti vlasti i (kvazi)opozicije u Crnoj Gori i sveo na minimum šanse na uspjeh Pokreta. Nikada se Odbor nije, samostalno ili uz konsultaciju struke izvan Odbora, odredio prema pitanjima od vitalnog značaja za tok i ishod protesta (dužina trajanja, sadržaji, parcijalni ciljevi po fazama, očekivani učinci pojedinačnih metoda itd.) zaključno sa brojnim međusobno suprotstavljenim idejama i zamislima „radikalizovanja“ protesta, trenutne smjene vlasti i sl. nametanih iz različitih struktura na političkoj sceni Crne Gore. Štaviše, krajnje nepromišljeno i nasuprot dogovorenom u užem dijelu Odbora (Kontakt timu) se ulazilo u „lupinge“ koji su zbunjivali javnost i znatno slabili snagu protesta, a obije suprotstavljene grupe su odricale svoje učešće i odgovornost u tome. Vrhunac neodgovornosti i besmisla u bježanju od odgovornog i na argumentima utemeljenog organizovanja i djelovanja Odbora, predstavlja tajno izdvajanje grupe „mladih“ izvan usvojenih organizacionih i komunikacionih šema i oblika rada Odbora na lokacijama izvan onih u kojima se odvijao rad Odbora, strogo kriveno od „sijedih glava“ i sa bitno drugačijim „odlukama“ i „rješenjima“ od onih koja su, pro forme, utvrđena na dogovorenim organima za odlučivanje.
Uz organizacionu zatvorenost, Organizacioni odbor „Odupri se“ nije u dovoljnoj mjeri iskoristio najšire otvoren prostor u slobodnim medijima (štampanim, elektronskim...) za promovisanje ciljeva, strategije, nosilaca... za potpunu dnevnu informisanost građana o svim aspektima i segmentima djelovanja. Nije se smislenom, jasnom i ubjedljivom argumentacijom u medijima suprotstavio poslovičnim opstrukcijama svega novog, progresivnog, koje sprovode prepoznate kvaziopozicione strukture, ne samo iz političkih partija i njima bliskih „pokreta“, grupa i pojedinaca, zaključno sa upornim destruktivnim djelovanjem „dežurnih boraca“ na društvenim mrežama. Nije razobličen ni propagandni bastion vlasti, menadžment i uredništvo TVCG. Umjesto demontiranja propagandista vlasti osmišljenim gostovanjem u informativnom programu „Nacionalnog servisa“, obije suprotstavljene grupe Odbora su se opredijelile za gubitnički bojkot.
Uprkos iskazanom interesovanju predstavnika međunarodne zajednice u Crnoj Gori, bez čije podrške ne vidim izglede za promjenu u pravcu dostizanja standarda visokorazvijenih društava, odnijeli su se, pod pritiskom prve grupe, na način koji ne uliva povjerenje pa čak i suprotno od načelno dogovorenog. A, trebalo je, prilikom konciprianja rješenja koja bi bila ispostavljana vlastima, u intenzivnoj saradnji sa međunarodnim subjektima urediti zakonski okvir kojim bi se uz maksimalno uključenje stranih eksperata ojačali policijski, tužilački i sudski timovi za praktično i efikasno procesuiranje organizovane izborne korupcije prije, u toku i nakon sprovedenih izbora - uz najpotpuniji monitoring stranih eksperata. Posebno je bilo važno zakonski i podzakonski urediti efikasne procedure sankcionisanja izvora novca i protagonista „kovertovanja“ izbornih glasova na najvišim nivoima uz konfiskovanje cjelokupne imovine davaoca „koverti“, čije zakonito porijeklo nije dokazano. Najočiglednije greške su učinjene u nemuštoj komunikaciji sa političkim partijama izvan vlasti, koje redovno nameću teme kojima se pogoduje opstajanju nepromijenjenog stanja i nepromijenjene vlasti. Odbijen je u startu moj predlog da se, na jasnoj platformi, utvrde prioriteti (ciljevi, vrijednosti, oblasti i pravci djelovanja) i eliminišu „diobene“ teme, do stvaranja uslova za uslova za fer i demokratske izbore.
Umjesto da se na jasnoj platformi svakodnevnog kontinuiranog djelovanja na stvaranju uslova za fer izbore objedine sve racionalne demokratske snage, Organizacioni odbor „Odupri se“ je bezidejno ušao u razgovore sa političkim strukturama koje sa vlašću održavaju „status quo“ i bio izmanipulisan od strane tih struktura a energija protesta prigušena.
Shvativši da, uprkos maksimalnoj posvećenosti protestima na uštrb svih svojih ostalih profesionalnih obaveza, ne mogu promijeniti nepopravljivo pogrešan tok stvari koji se ustalio u autističnom Odboru „Odupri se“, napuštio sam Odbor saopštivši „u lice“ razloge i ostavivši pismo sa konkretnim navodima svojih tvrdnji (prva grupa je potom spriječila da pismo bude dostupno svim članovima Odbora). Uprkos vanrednom interesovanju medija, održao sam dato obećanje članovima Odbora da neću izlaziti u javnost s razlozima napuštanja Odbora dokle postoji opasnost medijske zloupotrebe na štetu Pokreta.
Razlog ovog javnog obraćanja je, pored javnog obećanja da ću to učiniti nakon što su protesti svedeni na postojeći nivo, i taj što želim da, čak i oni u Odboru koji nisu razumjeli važnost šireg gledanja, konačno počnu da razmišljaju na drugačiji način, jer ovaj niti je dao, niti daje, niti može dati ikakav rezultat osim nastavak sukoba i produbljivanje podjela u dijelu Crne Gore koji želi promjene. Vjerujem da kao zajednica možemo pronaći izlaz iz teške paralize institucija i gubitka vrijednosti, ali samo na jasnim vrijednostima i na način što ćemo otklanjati umjesto da ponavljamo greške. U tom pravcu, odgovornost koju, kao nekadašnji član Odbora, imam prema građanima, posebno uvažavajući njihov odziv na protestima, obavezivala me je da saopštim ove činjenice kako ovogodišnja jesen ne bi nastavila sa proljećnim slabostima.
Bonus video:
