Postoji stih iz narodne pjesme: „Niđe nije nebo plavo kao iznad Crne Gore“, a dodajmo našu stvarnost - niđe nije priroda-Bog bila darežljiva kao u Ulcinju. Jedan od tih darova je lokalitet Zoganjsko blato - današnja Solana, prirodu, močvaru oplemeni čovjek - izgradi Solanu (1928-1934) - ekonomsku, socijalnu, ekološku, sportsko-rekreativnu , kulturnu, naučnu, identitetsku - političku kovnicu ulcinjskog bratstva i jedinstva vrijednost. Besplatna sirovina - morska voda, besplatna energija - sunce i vjetar, mnogo tražen monopolski proizvod bez koga nema života - SO, održiv razvoj - zelena ekonomija kojoj težimo. Tu je i ljekovito blato - peloid - osnov za razvoj zdravstvenog turizma, ptice - posmatranje i naučno istraživanje, uzgoj ribe, rakova, školjki na kineski način, itd.
Solana Ulcinj
S - simbol, snage, slobode, radničke klase Crne Gore i šire,
O - održiva, očevina - odgajateljica Ulcinjana,
L - lijepa, liječi dušu, tijelo, širinom, svježinom,
A - autentičan lokalitet prostora Ulcinja,
N - narodno blago, naturalna, neponovljiva, narodna kuhinja ulcinjske sirotinje,
A - alijansa, savez radnika - težaka, fizikalaca tehnologije, nauke, hranilica, mala Amerika.
U Crnoj Gori - nema grada i sela koji nije imao direktno ili indirektno koristi od Solane. Uz to, ona utiče na klimu i reguliše klimu u Ulcinju - ljeti hladi vazduh i spušta temperaturu, dok zimi amortizuje sniženje temperature pomoću vodene površine od oko 15 miliona m2.
Solana vremenom postade hodočašće radnika, tehnologa, inžinjera, trgovaca, preduzetnika, naučnika, turizmologa, funkcionera, penzionera, studenata, učenika, stipendista. Solana - izvor duševnog zadovoljstva i materijalnih vrijednosti, sigurnosti, stanište 250 vrsta ptica - kulturna laguna Evrope, zasluži međunarodni vid zaštite za boravak ptica, IBA status.
Prepozna to i Evropa kojoj težimo, fondacija Euronatur uloži desetine hiljada eura za izgradnju osmatračnica, platformi i vještačka ostrva na usluzi pticama, NVO aktivistima, osoblju Solane.
A zažaliće cijela Crna Gora (Ulcinj se ne pita ništa) ako dozvoli da para (tajkuni) nadvlada razum, lični profit nadvlada narodnu dobit, da čovjek nadvlada prirodu, da akcije-dionice pojedinaca nadvladaju sve želje naših porodica.
Evidentan je višestruki značaj i doprinos Solane tokom 80-ak godina rada sa nekoliko aspekata.
- Socijalni aspekt - radno intenzivna djelatnost, proizvodnja soli, turistički i rekreativni značaj,
- Ekološki - zdravstveni - isušivanjem močvare nestali komarci,
- Klimatski - regulator mikroklime Ulcinja - hidrološki amortizer većih poplava,
- Pejsažni - kolorit boja, raznih ptičjih vrsta,
- Biološko-diverzitetski - flora i fauna,
- Naučno - obrazovni aspekt,
- Kulturno-istorijska vrijednost,
- Etnički aspekt - multietničnost zaposlenih,
- Demografski aspekt - umanjenje potencijalnih odlazaka mladih u inostranstvo - roditeljski, majčinski aspekt, Albanci i Crnogorci ostali u izvanredno dobrim odnosima - ispisali slogan braća po majci.
Uz prestanak rada Solane - prenamjena prostora (daleko bilo) izazvaće velike posljedice po mnogo osnova, ne samo za Ulcinj, već i za Crnu Goru:
- opadanje - smanjenje - uništenje biodiverziteta Ulcinja i Crne Gore,
- gubljenje međunarodnog statusa IBA područja,
- smanjenje površine zaštićenog područja u Crnoj Gori,
- opadanje nivoa turističke ponude Ulcinja i Crne Gore, a time i prihoda,
- opadanje imidža Crne Gore - na papiru i de jure kao ekološke države,
- smanjenje mogućnosti zatvaranja poglavlja 27 o pristupu CG u EU,
- pojačani trend emigracije lokalnog izvornog - autohtone populacije - pretežno mladih i mijenjanje demografije,
- pojava novih socijalnih problema – nezaposlenosti,
- ekološko-zdravstveni problemi - pojava komaraca i glodara,
- promjena mikroklime Ulcinja,
- urušavanje identitetskih vrijednosti opštine Ulcinj,
- prenebregavanje milenijumskih ciljeva koje je usvojila Generalna skupština UN za zaštitu prirode, očuvanje ekosistema - biodiverziteta, iskorjenjivanje siromaštva.
Na kraju, poslužimo se riječima pjesnika a odnose se i na Solanu:
Probudi se, nešto se dešava, nemoj reći da to nisi znao,
I tvoja i naša se sudbina rješava, možda će ti (nam) jednom biti žao.
Autor je dr vet. med & ecc; direktor je NVO Zeleni Korak, Ulcinj
Bonus video:
