"Krv je moje svijetlo i moja tama" naziv je akademije koja je u sinoć održana u Institutu Igalo povodom 75 godina od stradanja pjesnika Ivana Gorana Kovačića i dr Sima Miloševića.
“Povezivala ih je humanist, antifašizam, borba za slobodu protiv okupatora i zla, a nije ih razdvojila ni zločinačka kama u Vrbnici kod Foče, gdje su ubijeni, a oni su ostalu luče svima koji se bore za slobodu", kazao je Branislav Božović predsjednik hercegnovskog UBNOR-a koji je bio organizator akademije.
“Između dva rata svjetska rata u Crnoj Gori je bujalo pjesništvo, a od 50 koju su u to vrijeme stvarali poeziju samo jedan nije bio komunista i revolucionar, što je jedinstven primjer u svjetskoj literature”, kazao je akademik Zuvdija Hodžić predsjednik UBNOR-a Crne Gore.
On je istakao da su ti pjesnici od kojih su mnogi poginuli u NOB u "životom potvrđivali njihovu poeziju".
"Renomeom i visokim mjestom na mapi zdravstvenog turizma Institut Igalo je dao skromni doprinos da se ime humaniste, naučnika, političkog radnika, revolucionara i profesora dr Sima Miloševića ne zaboravi", kazao je predsjednik Odbora direktora Instituta Ranko Konjević.
On je podsjetio na životni, radni, naučni i revolucionarni put dr Miloševića. Rođen je u Kamanarima u hercegnovskoj opštini 1896. godine . U Beogradu je završio Medicinski fakultet, a doktorirao 1926. godine, a potom u Hamburgu i Parizu specijalizovao bakteriologiju.
Kao ljekar i profesor na Medicinskom fakultetu Beogradskog univerziteta, bio je politički aktivan, zbog čega je hapšen 1933. i 1939. godine.
Intenzivno se bavio naučnim radom i napisao je oko 70 naučnih radova iz oblasti medicine, koji su objavljeni u zemlji i inostranstvu. Bio je urednik časopisa Medicinski pregled
Učestvovao je u organizaciji Narodnooslobodilačkog ustanka u Crnoj Gori, a na slobodnoj teritoriji organizuje zdravstvenu službu i partizansku bolnicu u Nikšiću.
Predsjedavao je skupštinom crnogorskih i bokeljskih rodoljuba u manastiru Ostrogu, 8. februara 1942. godine. Bio je vjećnik Prvog zasedanja AVNOJ-a, u Bihaću, na kome je izabran za člana Izvršnog odbora Antifašističkog vijeća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ).
O Srednjoj mješovitoj školi “Ivan Goran Kovačić”, koja uspješno nastavlja tradiciju hercegnovskih srednjih škola iz 19. i 20. vijeka, govorio je direktor Momir Dragićević. On je podsjetio na uspjehe škole-njenih profesora I đaka I nagrade koje je ta obrazovna ustanova dobila za svoj rad. Dragičević je istako da škola I danas njeguje antifašistički duh, multikulturalnost, građanska uvjerenja i toleranciju.
"Samo velike borbe, i snažan osjećaj za pravdu, traže velike pjesnike. Tako je od kada je ratova i ljudi, od pamtivijeka. Pravdena i antifašistička borba Tita i njegovih partizana, tavog pjesnika je našla u Ivanu Goranu Kovačiću”, kazao je pjesnik Miraš Martinović.
On je naglasio da su dvije najtragičnije pjesničke sudbine davdesetog vijeka – Ivan Goran Kovačić i Federiko Garsije Lorka, "dvije najstrašnije mrlje na licu tog vijeka".
“Idući kroz ratni Pakao – Goran je branio od pakla, sebe, svoje saborce, nas i buduće, osuđujući zločine, a pjevajući JAMU najljepšu himnu slobodi. Upravo je po tome ova poema jedinstvena. Pisana u predasima marševa, uz vapaje umirućih, koji nestaju u jame, plač djece, majki, zadnji čovjekov krik".
Martinović je poručio da je ostalo pjesnikovo ime” koje svijetli i svijetliće tamnim poljima smrti, dok je čovjeka, sve dok budu vođene pravedne borbe, koje su podsticale Gorana i kolonu kojoj je pripadao”.
Akademiji su prisustvovali borci, učesnici NOR-a, delegacija SUBNOR-a i antifašista Crne Gore, kao i susjednih opština, potomci dr Sima Miloševića, predstavnici političkih partija koje svojim djelovanjem baštine antifašizam,predstavnik opštine Herceg Novi , te predstavnici Instituta i Srednje mješovite škole Ivan Goran Kovačić.
Ivana Gorana Kovačića i dr Sima Miloševića ubili su četnici.
U program koji je počeo intoniranjem himne “Hej Sloveni”, učestvovali su učenici JUSMŠ „Ivan Goran Kovačić“, te hor Muzičke škole Herceg Novi, hor KIC-a Budo Tomović – KIC POP HOR.
Htjeli da pjesnika ubiju po drugi put
"Vremena se ponavljaju, sa njima i zločini, kakvi su se deseili devedesetih na području ondašnje Jugoslavije. Tada je na mnogim ustanovama i školama koje su nosila ime Ivana Gorana Kovačića -pravednika i pjesnika, izbrisano njegovo ime. U Herceg Novom to nije učinjeno, iako je inicijativu bilo pokrenulo nekoliko profesora te škole, ali ju je stopirao snagom svog autoriteta tadašnji dikrektor, časni i hrabri Nikola Džuović”, podsjetio je Martinović.
Bonus video:
