U seriji tekstova o tzv. Konceptu Prostorno-urbanističkog plana Opštine Kotor - namjerno se nisam bavio ključnim momentima. Temom sam se bavio poizdalje, što bi se reklo - sve u nadi da ću pokrenuti tzv. otvoreni dijalog - građanski dijalog - i da će se slobodno-misleći dio arhitektonsko-urbanističke struke (nije smiješno) osjetiti i prozvanom i pozvanom da problematizuje pojedine momente iz pomenutog Koncepta - ali nisam primijetio da je neko reagovao, ako izuzmemo Komentare na Koncept Prostorno-urbanističkog plana Opštine Kotor iza kojih stoji Expeditio/ Centar za održivi prostorni razvoj (expeditio-org) - koji su dati javnosti na uvid 25. februara - i koje svesrdno podržavam.
“Smatramo da je predloženi Koncept PUP-a Opštine Kotor nedopustuvo loš dokument”, vele Expeditio u pomenutim Komentarima, “koji ne predstavlja osnovu za kvalitetan razvoj Opštine Kotor, koja u velikom dijelu obuhvata i područje Svjetske baštine. Koncept plana ima previše metodoloških i sadržajnih propusta koji ga uopšte ne kvalifikuju za dokument vrijedan stručne analize jer predstavlja skup nekonzistentnih stavova, nekritički preuzetih izvoda iz ostalih dokumenata i planova koji zajedno čine jednu nefunkcionalnu cjelinu”.
Predložio bih vam da pročitate te Komentare - i da, za domaći zadatak, paralelno pročešljate Koncept PUP-a Opštine Kotor i Prostorni plan posebne namjene za Obalno područje Crne Gore - u kompletu sa dokumentom naslovljenim “Study on the protection of Cultural properties for the purposes of preparation of Spatial Plan of the Municipality of Kotor”, Kotor, November 2015. (imate ga na adresi whc.unesco.org - State of conservation reports 2018) - i biće vam jasno kako funkcioniše prostorno i urbanističko planiranje na teritoriji Crne Gore, majke naše - a vrlo je moguće da ćete, usput, naslutiti i zašto tako funkcioniše.
Dakle, teška srca zatvaram temu PUP Opštine Kotor. Biće da sam, kao i nebrojeno puta do sada, precijenio kolegice i kolege - čast rijetkim izuzecima, kojih ima manje nego prstiju na jednoj ruci - Paje Patka. A biće i da crnogorska arhitektonsko-urbanistička struka nastavlja da snom mrtvijem spava - i stvarno nema potrebe da se budimo - probudićemo se mi sami, kad grane proljeće.
U tekstu objavljenom na ovom istom svetom mjestu prošle subote, iznio sam tvrdnju da pri Ministarstvu životne sredine i prostornog planiranja Republike Kosovo postoji Institut za prostorno planiranje, koji zajedno sa Departmanom za prostorno planiranje čini tzv. Sektor za Prostorno planiranje u Vladi Kosova, te da u Crnoj Gori ne postoji državna institucija koja bi se isključivo bavila prostornim i urbanističkim planiranjem. Da bi mi, à propos te tvrdnje, u međuvremenu bila skrenuta pažnja - sa visokoga, sa skoro pa najvišega mjesta - da u Crnoj Gori, u sastavu Ministarstva održivog razvoja i turizma (MORiT), djeluje organizaciona jedinica Direktorat za planiranje prostora.
Podrazumijeva se da mi je pravovaljanost informacija koje već dugi niz godina serviram probranoj čitalačkoj publici na prvom mjestu - pa sam, ne časeći ni časa, ustanovio da Direktorat za planiranje prostora zaista postoji - za divno čudo - i to baš kao organizaciona jedinica u sastavu MORiT. Pominju se i dvije direkcije u okviru pomenutog Direktorata: Direkcija za praćenje stanja u prostoru i Direkcija za planska dokumenta. U Pravilniku o unutrašnjoj organizaciji i sistematizaciji Ministarstva održivog razvoja i turizma - molim lijepo - imamo Član 8, moj omiljeni član, koji kaže:
“1. Direktorat za planiranje prostora vrši poslove koji se odnose na: izradu politika, strategija, projekata, programa iz oblasti planiranja prostora i prostornog razvoja, kao i praćenje i preduzimanje mjera za njihovo ostvarivanje; učešće u usklađivanju nacionalnog zakonodavstva sa zakonodavstvom EU iz oblasti prostornog planiranja; praćenje i implementaciju međunarodnih konvencija iz ove oblasti; izradu nacrta i predloga zakona i drugih propisa iz oblasti uređenja prostora i morskog dobra; učestvovanje u pripremi i davanju mišljenja na propise koje pripremaju drugi organi; davanje stručnih uputstava, mišljenja i tumačenja; praćenje stanja u prostoru (monitoring)... itd.”.
Kad uhvatim malo vremena, pozabaviću se, obećavam - pitanjem usklađivanja nacionalnog zakonodavstva sa zakonodavstvom EU iz oblasti prostornog planiranja. Ta tema je, pretpostavljam, od izuzetnog značaja u ovom prelomnom istorijskom trenutku. A zanimaju me i konkretne aktivnosti na polju praćenja stanja u prostoru, tzv. monitoringa. Što se tiče Direkcije za praćenje stanja u prostoru - Član 8 kaže:
“ 1.1. Direkcija za praćenje stanja u prostoru vrši poslove koji se odnose na: izradu politika, strategija, projekata, programa iz oblasti planiranja prostora i prostornog razvoja, kao i praćenje i preduzimanje mjera za njihovo ostvarivanje; učešće u usklađivanju nacionalnog zakonodavstva sa zakonodavstvom EU iz oblasti prostornog planiranja; praćenje i implementaciju međunarodnih konvencija iz ove oblasti; izradu nacrta i predloga zakona i drugih propisa iz oblasti uređenja prostora i morskog dobra; praćenje opštinske regulative u oblasti građevinskog zemljišta, naknade za komunalno opremanje građevinskog zemljišta; učestvovanje u pripremi i davanju mišljenja na propise koje pripremaju drugi organi; davanje stručnih uputstava, mišljenja i tumačenja; praćenje stanja u prostoru (monitoring)... itd”.
I sad bih se zapitao, kad bih imao snage da se zapitam...
Prelistao sam, za svaki slučaj - i Zakon o državnoj upravi - i ustanovio da riječ prostor ne postoji u tom Zakonu. Postoji samo izvedenica “prostorija” - i to u Članu 58: “Na zgradama u kojima su smješteni organi državne uprave mora biti istaknut naziv organa./ Na odgovarajućem mjestu u zgradi mora biti istaknut raspored prostorija organa./ Na ulazu u službene prostorije mora biti istaknuto lično ime državnog službenika, sa naznakom poslova koje obavlja.”
Kada bi, šalu na stranu, nosiocima teritorijalnog integriteta i suvereniteta ove državice bilo u interesu da poslove izrade Prostornih planova prenesu sa eksperata poput uvaženog Dott. Arch. Mladena Krekića na specijalizovane institucije - koje bi, da se ja pitam, funkcionisale (i) kao naučne institucije - barem dijelom - onda bi nam brzo procvjetale ruže u domenima prostornog i urbanističkog planiranja...
OK, kad već pomenuh “praćenje stanja u prostoru (monitoring)” - primjećujem da su na tzv. društvenim mrežama posljednjih dana aktuelna dva slučaja. Imamo slučaj tzv. “sanitarne sječe” zdravih četinara uz Crno jezero na Durmitoru - navodno zbog građenja bungalova - i slučaj građevinskih aktivnosti na Luštici, u zoni Uvale Veslo, koje su očigledno uzele maha dok smo svi mi spavali...
Direkcija za praćenje stanja u prostoru se, koliko vidim (četvrtak, 21. mart, 08:38), još nije oglašavala - a kad će - i hoće li - ne znam...
Bonus video:
