Jubilarni, 70. Filmski festival u Berlinu svečano je počeo 20. februara pod novim rukovodstvom koje je najavilo prilično mračan glavni takmičarski program sa 18 filmova o današnjem haotičnom svijetu, a taj nemir obilježio je i samu ceremoniju, započetu minutom ćutanja za žrtve pucnjave jednog ultradesničara u gradu Hanau.
“Prvobitno sam namjeravala da kažem par riječi o tome kako smo oduševljeni zbog 70-godišnjice Berlinala, ali jučerašnji događaji u Hanauu su nas šokirali, jako su nas pogodili”, rekla je zvanicama izvršna direktorka 70. Berlinala Marijeta Risenbek, koja je sa umjetničkim direktorom Karlom Šatrijanom zamijenila dugogodišnjeg prvog čovjeka berlinskog festivala Ditera Koslika.
Program 70. Berlinala, koji nudi ukupno oko 340 novih filmova, počeo je ostvarenjem “Moja godina sa Selindžerom” kanadskog reditelja Filipa Falardoa sa Sigorni Viver u ulozi književnog agenta čiji je glavni zadataj da zaštiti vremešnog kultnog autora Selindžera od obožavalaca.
“Stojimo ovdje kao zajednica i to što smo zajednica je ono što definiše film”, dodao je Šatrijan, bivši italijanski filmski novinar, a kasnije urednik programa festivala u Torinu i umjetnički direktor Lokarna. “Kada sjedimo u bioskopu, mi smo publika, bez obzira na klasu, jezik, religiju. Film je ono što nas okuplja… Film omogućava ljudima da sanjaju, a snovi su veoma važni kada je život težak. To je vjerovatno i objašnjenje za to što je ovaj festival tako značajan za građane Berlina i tako im je drag. Takođe je drag i strancima, ljudima poput mene”, rekao je Šatrijan, koji je ranije najavio u trci za Zlatnog medvjeda 18 filmova koji “odražavaju unutrašnji nemir likova u haotičnom svijetu i zalaze u mračnu stranu ljudskog bića”.
Reditelj filma “Moja godina sa Selindžerom” Filip Falardo prenio je solidarnost kanadskog naroda sa njemačkim u ovim “problematičnim vremenima”, izrazivši nadu da će njegov film, koji je prikazan van konkurencije, unijeti malo svijetla.
Glumac bugarskog porijekla Samuel Finci, koji je poželio dobro veče zvanicama na raznim jezicima, uključujući i svojevrsnu verziju srpsko-hrvatskog (Dobro veče, dame i gospodo), pozvao je njemačke političare tokom ceremonije da shvate da postoji problem sa desnicom. Ujedno, izrazio je uvjerenje da su u Berlinu svi dobrodošli i da to ostaje otvoren grad za sve.
Ipak, prema navodima njemačkih medija, bezbjednosne mere u Berlinu pojačane su, što podrazumijeva i provjeru torbi i zabranu unošenja većeg prtljaga na festivalske lokacije.
Veliku pažnju uoči svečanog otvaranja 70. Berlinala, kako su prenijeli svjetski filmski mediji, izazvala je konferencija predsjednika glavnog žirija, britanskog glumca Džeremija Ajronsa, koji je morao da se osvrne na svoje ranije kontroverzne komentare o istopolnom braku, ženskim pravima i abortusu, navodeći da se svojevremeno već izvinio, ali da sada želi da stavi tačku na ta pitanja jednom za svagda.
“Prvo, podržavam svim srcem globalni pokret koji se bavi pitanjem ženskih prava i bori se protiv njihovog zlostavljanja kako kod kuće, tako i na radnom mjestu”, rekao je Ajrons, koji je 2009. godine izazvao buru reakcija zbog potpisivanja peticije podrške poljskom reditelju Romanu Polanskom, optuženom za silovanje maloljetnice u SAD. “Drugo, pozdravljam legalizovanje istopolnog braka”, rekao je Ajrons, izrazivši nadu da će ta praksa zaživjeti u što većem broju društava. “Treće, svim srcem podržavam pravo žena na abortus ako tako odluče”, rekao je Ajrons.
Ajrons je rekao i da jedva čeka da vidi filmove u konkurenciji, koji će, kako je naveo, podstaći sve da preispitaju svoje stavove, predrasude i odnos prema životu uopšte.
Žiri će 29. februara saopštiti dobitnika Zlatnog medveda i drugih glavnih nagrada, a uz Ajronsa, tu su i argentinsko-francuska glumica Berenis Bežo, njemačka producentkinja Betina Brokemper, palestinska rediteljka Anamari Jasir, američki scenarista i reditelj Kenet Lonergan, italijanski glumac Luka Marineli i brazilski filmski kritičar i urednik festivalskih programa Kleber Mendonsa Filjo.
Berlinski festival uveo je i nekoliko novina, uz odlazak Ditera Koslika poslije 19 godina provedenih na čelu tog festivala, što samo po sebi označava novu eru. Prvi put je film koji je odabran za otvaranje prikazan van konkurencije, a uveden je i takmičarski program nazvan Susreti, zamišljen kao platforma za estetski i strukturno odvažne radove nezavisnih inovativnih filmskih autora - ogledalo 21. veka.
O 15 naslova u tom programu odlučivaće poseban tročlani žiri, kojim predsjedava japanski producent Šuzo Ičijamo. U okviru takmičarskog programa Panorama, 22. februara imaće svjetsku premijeru film “Otac” Srdana Golubovića iz Srbije, dok će dan kasnije biti prikazan švajcarsko-hrvatski film “Mare” Andree Štake, u kojem igraju Marija Škaričić i Goran Navojec, a manju ulogu ima i srpska glumica Mirjana Karanović.
Tu su i programi Generacija, Berlinale klasik, Berlinale kratki, Retrospektiva... te takmičarska selekcija dokumentarnih filmova, čijim žirijem predsjedava njemački producent Gerd Kroske. O dvadesetak filmova u selekciji debitantskih ostvarenja takođe odlučuje poseban tročlani žiri u kojem je i nagrađivani srpski reditelj i scenarista Ognjen Glavonić.
U okviru programa Forum, publika će imati priliku da vidi film “W. R. Misterije organizma” Dušana Makavejeva, koji je prvi put prikazan na Berlinalu 1971. godine.
Berlinale je oduvijek smatran najviše političkim među tri najveća evropska filmska festivala (Berlin, Kan i Venecija), a po svemu sudeći - to se neće promijeniti ni pod novim rukovodstvom. Veliki broj filmova bavi se aktuelnim događajima i istorijskim temama, kao što je dokumentarac “Irradiated” kambodžanskog reditelja Ritija Pana o masakrima u njegovoj zemlji. Posebno se očekuje i serija “Hilari” o karijeri Hilari Klinton, kao i film “There is no Evil” iranskog reditelja Mohamada Rasulofa kome je, prema navodima medija, zabranjeno da napusti Iran.
Festivalski sajt je berlinale.de
Bonus video:
