U foajeu Nikšićkog pozorišta otvorena je izložba fotografija “Plavi voz”, autora Marka Obradovića, na kojoj je predstavljeno 11 spomenika posvećenih Drugom svjetskom ratu u Crnoj Gori, Srbiji i Bosni i Hercegovini. Izložbu, koja je organizovana u sklopu “Septembarskih dana” a koja je segment projekta “Tragovima Maršala”, priredila je NVO “Pro Futuro” i posjetioci će moći da je pogledaju do 30. septembra.
“Spomen-obilježjima čuvaju se istorijski događaji i ličnosti od zaborava, oni su simbol jednog vremena i dešavanja, zbog toga oni vrlo često bivaju kao vino, što stariji to značajniji, pa će neki od njih koji su podignuti u prethodnim decenijama imati u narednim, možda, veći značaj, posvjećenost i pažnju od strane javnosti”, kazao je Milan Korać, sekretar Sekretarijata za kulturu, sport, mlade i socijalno staranje Opštine Nikšić, koji je i otvorio izložbu.
Prema njegovim riječima, izložba šalje “jasnu i lijepu poruku turistima iz zemlje i svijeta, da u Crnoj Gori mogu da se naprave turističke rute sa još neotkrivenom atraktivnosću i velikim potencijalom kulturno-istorijskog nasljeđa”.
U bivšoj Jugoslaviji, podsjetio je Slobodan Bato Mirjačić, predsjednik UBNOR-a i antifašista Nikšić, napravljeno je preko 15.000 spomenika koji su posvećeni Drugom svjetskom ratu.
“Prelijepo bi bilo kada bi se neko sjetio da ih sve objedini u jednu veliku zbirku. Njoj bi bilo zajedničko opredeljenje krvarenje svih naših naroda i borba za slobodu, bratstvo i jedinstvo, kako je govorio maršal: Čuvajte bratstvo i jedinstvo kao zenicu oka”, kazao je Mirjačić.
Projekat “Tragovima Maršala” realizuje se u okviru rute “Put balkanskih spomenika” u Nikšiću, Novom Sadu i Sarajevu.
“Veoma sam srećan kad čujem i vidim da se organizuju programi koji povezuju članice bivše zajedničke domovine. Posebno me raduje kada vidim da je ta veza period posle Drugog svjetskog rata kada smo podigli spomenike značajnim borbama i događajima širom Jugoslavije”, istakao je Mirjačić.
O značaju spomenika iz Drugog svjetskog rata govorio je generalni sekretar SUBNOR-a i antifašista Crne Gore, Dragan Mitov Đurović.
“Mostovi povezuju obale i ljude, a spomenici povezuju epohe i čine kulturu sjećanja, kulturu poštovanja… Spomenici su most koji nas povezuje, ali istovremeno most nad velikim jazom naših različitosti koje su bile stopljene”, kazao je Đurović.
Petar Šundić, iz NVO” Pro Futuro”, predstavio je projekat “Putevima maršala”. “Ideja projekta je da se napravi ekonomski održiva turistička ruta koja će povezati značajne lokalitete iz Drugog svjetskog rata. Pored ekonomskog značaja, projekat ima i aspekt udruživanja stanovnika tri bivše jugoslovenske države koji će zajednički raditi na valorizaciji i stvaranju turističkog proizvoda na osnovu spomenika i memorijalnih kompleksa iz Drugog svjetskog rata“, kazao je Šundić.
Pored ekonomskog značaja, projekat ima, kako je istakao, i aspekt udruživanja stanovnika tri bivše jugoslovenske republike koji će zajednički raditi na valorizaciji i stvaranju turističkog proizvoda na osnovu spomenika i memorijalnih kompleksa iz Drugog svjetskog rata.
Cilj izložbe je, prema Šundićevim riječima, da se ukaže na ambiciozne arhitektonske i umjetnički sofisticirane spomenike, sa izuzetnom simboličkom i umjetničkom vrijednošću, a koji su kao zajedničko kulturno nasljeđe često bili marginalizovani.
Postavku izložbe čine fotografije spomenika – Trebjesa (Nikšić), Jasikovac (Berane), Žabljak, Sremski front (Šid), Kosmaj (Mladenovac), Kadinjača (Užice), Spomen park Vrace (Sarajevo), Tjentište (Foča), Kozara (Prijedor), Partizansko groblje (Mostar) i Smetovi (Zenica).
Projekat “Tragovima Maršala”, koji finansira Evropska unija, a sprovodi Vijeće za regionalnu saradnju (RCC), u Crnoj Gori realizuje NVO „Pro Futuro“, u Bosni i Hercegovini Fondacija za promociju obrazovanja, kulture, mira i ljudskih prava “Sprofondo - Thalia” iz Sarajeva, a u Srbiji “Centar za istraživanja i studije turizma” iz Novog Sada.
U sklopu izložbe prikazan je i kratak film “Stopama Maršala”.
Bonus video:
