Amsterdamski Rajks muzej biće rival Mauritshuisovoj izložbi iz 1996. okupljajući na jedno mjesto više od 23 rijetke slike holandskog majstora. Rajks muzej u Amsterdamu planira najveću izložbu ikada posvećenu Vermeru, koja će biti održana 2023. godine. Do sada najambiciozniju prezentaciju djela velikog majstora organizovao je Mauritshuis u Hagu 1996. godine, sa 23 slike.
Tako Dibits, generalni direktor Rajks muzeja, kaže a očekuje da će dobiti 24 slike Johanesa Vermera - i nada se još nekoliko. Sa ukupnim opusom od oko 35 djela holandskog umjetnika, za svaki zahtjev za pozajmicu potrebno je dati ubjedljive argumente. Zapanjujuće, ali Rajks muzej - holandski nacionalni muzej, koji poseduje četiri Vermera - nikada nije imao izložbu posvećenu isključivo Vermeru od svog osnivanja u 19. vijeku. Dibits vjeruje da je to djelimično zato što se muzej uvijek fokusirao prvenstveno na Rembranta, uglavnom pošto je u posjedu čuvene “Noćne straže” (1642). Iako se izložbe obično ne najavljuju tako toliko unaprijed, za organizovanje manifestacija o Johanesu Vermeru (1632-75) potrebno je mnogo godina. Termin u Amsterdamu biće od 10. februara do 4. juna 2023. Sada je pravo vrijeme, vjeruje Dibits, za još jednu retrospektivu, više od četvrt vijeka nakon izložbe Mauritshuisa: „Imamo novu generaciju kustosa koji postavljaju različita pitanja i otkrivaju različite stvari”.
Slike Rajks muzeja uključuju “Malu ulicu” (oko 1658) i “Mljekaricu” (1660). Mauritshuis i Rajks muzej su prije mnogo godina sebe vidjeli kao konkurente kada je riječ o Zlatnom dobu. Ali Martin Goselink, koja je prošle godine preuzela dužnost generalnog direktora Mauritshuisa, entuzijastični je saradnik i obećala je njihove tri slike, uključujući “Djevojku sa bisernom minđušom” (1665): „Užasno će nam nedostajati, ali Vermerova izložba bez 'Djevojke' jednostavno nije Vermerova izložba”. Ostale pozajmice uključuju “Djevojka koja čita pismo na otvorenom prozoru” (1657-59, Gemaldegalerie Alte Meister, Drezden), “Ženu koja drži ravnotežu” (oko 1664, Nacionalna galerija umjetnosti, Vašington), “Ženu koja piše pismo sa svojom sluškinjom” (oko 1667, Nacionalna galerija Irske, Dablin) i “Geografa” (1669, Muzej Štadel, Frankfurt). Pored 35 Vermera čija je autentičnost dugo utvrđivana, postoji relativno nedavno novo otkriće - “Mlada žena koja sjedi u Virginalu” (oko 1670-72). Ova slika dovođena je u pitanje tokom većeg dijela 20. vijeka, ali se pojavila kod Sotbija 2004. godine, kada je novim istraživanjem potpuno potvrđena autentičnost i prodata za 16 miliona funti. Nakon što ju je kupio šef kazina Stiv Vin, kasnije su je 2008. kupili Tomas i Dafne Kaplan, koji poseduju privatnu Leiden Collection sa sjedištem u Njujorku. Dibits smatra “Mladu ženu koja sjedi u Virginalu” „fascinantnom slikom“, ali i da je potrebno više istraživanja o njoj. Planirani rad je malo odložen zbog kovida.
U vezi sa planiranjem izložbe, svih sedam holandskih Vermera podvrgnuto je detaljnoj tehničkoj analizi. Kako Dibits ističe, „sada imamo nove načine da pogledamo ispod površine slika, što nam govori mnogo više o načinu na koji je umjetnik pažljivo planirao i konstruisao svoje slike“. Trenutni konzervatorski radovi na “Noćnoj straži” pokazali su šta se može postići. Istraživanje Vermerove izložbe takođe je imalo koristi od nedavne restauracije drezdenske “Djevojke koja čita pismo na otvorenom prozoru”. Ali šta bi bio najveći dodatak i džoker izložbe u Amsterdamu? To bi bila ponovna pojava “Koncerta” (1663-66), ukradenog iz bostonskog muzeja Izabele Stjuart Gardner 1990. Iako su šanse da bude pronađen sada male, ipak bi se mogao pojaviti. Dibits se slaže da bi njegov pronalazak i javno prikazivanje bili „fantastični“. Uz izložbu u Rajks muzeju, Vermerov rodni grad Delft takođe će proslaviti svog najpoznatijeg stanovnika. Muzej Prinsenhof Delft će održati izložbu o Vermerovom Delftu (10. februar - 4. jun 2023.), kako bi pružio kontekst za amsterdamsku retrospektivu.
Bonus video:
