Crnogorski bioskopi bilježe najslabiju posjećenost u Evropi, ali i najmanje interesovanje publike kada su domaći filmovi u pitanju, pokazuju podaci koje je saopštila Evropska audiovizuelna opservatorija Savjeta Evrope, uoči Međunarodnog filmskog festivala u Berlinu, Berlinale.
Posjećenost većinskim nacionalnim produkcijama u bioskopskim salama iznosila je svega 0,1 odsto u 2022, odnosno oko 0,5 odsto u 2023. godini.
Evropska audiovizuelna opservatorija sa sjedištem u Strazburu, dio je Savjeta Evrope i pruža podatke i analize o bioskopskoj, televizijskoj i VOD (video on demand) industriji u Evropi, sa ekonomske i pravne tačke gledišta. Crrna Gora je jedna od država članica Opservatorije i tako je pokrivena u statističkom izvještaju.
“Najmanji udio posjeta kada su u pitanju nacionalni filmovi zabilježen je u Irskoj 2,8 odsto, Portugalu 2,1 odsto, Bosni i Hercegovini dva odsto i u Crnoj Gori 0,5 odsto tokom 2023. godine”, navodi se u saopštenju.
Razlog tome djelimično može biti i mali broj većinskih crnogorskih produkcija, kao i njihova distribucija u bioskopima u 2022. i 2023. godini, odnosno svega po sedam dana prikazivanja onih filmova koji su bili crnogorski kandidati za Oskara - “Elegija lovora” Dušana Kasalice, odnosno “Sirin” Senada Šahmanovića.
“Brojke o udjelu domaćih filma u ukupnoj posjećenosti bioskopima u 2023. godinu, iako niske, ipak upućuju na značajan rast u odnosu na 2022. godinu. Osim toga, brojne evropske zemlje koje imaju mnogo razvijenije kinematografije od crnogorske i koje pritom ubiraju ogromne prihode od inostranih snimanja, poput Portugala, Irske i Mađarske, takođe bilježe nizak udio domaćih filmova u ukupnoj posjećenosti bioskopima”, konstatovali su u zvaničnim odgovorima Vijestima iz Filmskog centra Crne Gore (FCCG) kao partnerske organizacije Evropske audiovizuelne opservatorije.
Slično kao i 2022. godine, u Turskoj i Francuskoj se u odnosu na ostatak Evrope najviše gledaju nacionalne produkcije, sa 46,3 i 39,8 odsto ukupnog udjela posjetama. Interesantan podatak je da slijedi Ujedinjeno Kraljevstvo sa 37 odsto posjeta sopstvenoj produkciji gdje nezavisni filmovi čine četiri odsto prihoda na blagajnama. Dalje slijede Albanija (31,2 odsto), Norveška (26,9) i Italija (25,9).
Objavljena analiza i preliminarna statistika sa naslovom “Ka novoj normalnosti? Posjećenost bioskopa u Evropi nastavlja da raste, za 18 odsto u 2023. godini, iako su visoki nivoi od prije pandemije i dalje daleko” pokazuje pak značajan porast sveukupnog broja prodatih ulaznica tokom 2023 (0,3 miliona) u odnosu na 2022 (0,2 milioma), odnosno 31 odsto više, a procenat oporavka iznosi više od 95 odsto. Na to iz FCCG gledaju s optimizmom.
“Ono što već sada možemo istaći kada su u pitanju podaci za Crnu Goru za 2023. godinu jeste izvanredan rast prodatih ulaznica za bioskope od 31 odsto u odnosu na 2022. godinu, što Crnu Goru stavlja na visoko peto mjesto u Evropi”, kazali su Vijestima.
To je rezultat, dodaju oni, i projekta digitalizacije bioskopskih sala širom Crne Gore, koji Filmski centar sprovodi u saradnji sa Ministarstvom kulture i medija i lokalnim samoupravama, a kojim se u brojnim crnogorskim gradovima revitalizovala kinoprikazivačka djelatnost.
Trend rasta broj prodatih bioskopskih karata u 2023. evidentiran je na većini teritorija za koje su podaci bili dostupni, navode iz Evropske audiovizuelne opservatorije naglašavajući značajne razlike među pojedinačnim zemljama.
“Posebno je vrijedan pažnje međugodišnji rast posjećenosti u Ukrajini (60,1 odsto), Italiji (59,3), Albaniji (42 odsto) i Grčkoj (34,8). Od 34 evropske zemlje sa dostupnim podacima, samo su Češka i Turska zabilježile pad posjeta bioskopima, od 1,2 i 17,9 odsto respektivno... Prve procjene sugerišu da su Gruzija i Bosna i Hercegovina jedine evropske zemlje koje su 2023. nadmašile nivo posjećenosti koji je bio prije pandemije, za 17,2 odnosno 13,3 odsto. Suprotno tome, Turska, Ukrajina i Švedska se ističu kao jedine zemlje u kojima stopa posjećenosti još uvijek zaostaje za više od 30 odsto u odnosu na prosjek 2017-2019”, piše u saopštenju.
Iako smatraju da je prerano za zaključke, podaci pokazuju da su američki blokbaster naslovi, kao što su "Barbie", "Openheimer" i "The Super Mario Bros. Movie" dominirali na evropskim blagajnama
Prema prvobitnim analizama koje je prikupila Evropska audiovizuelna opservatorija, posjećenost bioskopima u široj Evropi (u kontekstu ovog izvještaja, Evropa je definisana kao zemlje članice Savjeta Evrope, osim Azerbejdžana) porasla je na približno 859 miliona u 2023. godini. Ovo odražava pozitivan međugodišnji rast od 18,1 odsto, što znači povećanje od 131,8 miliona karata u poređenju sa 2022. godinom.
“Ove brojke, iako su ohrabrujuće, i dalje su ispod prosjeka koji je važio prije pandemije, a to je bilo oko 1,11 milijardi godišnjih posjeta evidentiranih između 2017. i 2019. Tako pad u procentima iznosi 22,9 odsto. Slično tome, u Evropskoj uniji i Ujedinjenom Kraljevstvu (EU27+UK), broj posjeta je porastao na procijenjenih 784,7 miliona u 2023. godini, što predstavlja porast od 128,9 miliona karata u odnosu na prethodnu godinu, odnosno izuzetan rast od 19,7 odsto u odnosu na prethodnu godinu. U ovom slučaju, broj posjeta je manji za 20,1 odsto u poređenju sa prosjecima prije pandemije”, navodi se u saopštenju objavljenom uoči početka filmskog festivala u Berlinu.
U apsolutnom broju, Francuska je zadržala poziciju evropskog lidera u ovoj sferi sa 180,8 miliona prodatih karata, a slijede Velika Britanija 123,6, Njemačka 95,7 i Španija 76,2 miliona, pokazuju podaci.
Sveukupna posjećenost evropskih bioskopa veća je za 18 odsto u 2023. godini u odnosu na prethodnu, ali su visoki procenti od prije pandemije i dalje nedostižni, zaključuju.
Bonus video:
