Fotomonografija “Ratna luka Kumbor - Istorija mornaričke baze u Boki Kotorskoj” autora Siniše Lukovića, novinara i publiciste iz Tivta, objavljena je u izdanju Knjižare “So” iz Herceg Novog, u okviru njihove edicije “Bokeljologija”.
Siniša Luković, najbolji je živi poznavalac vojno-pomorske istorije Boke Kotorske. U rukama držimo više od hronologije ratne luke Kumbor. To je priča s tri tačke na kraju, puna neobičnih aktera. U jednom trenutku vidimo i kako iz baze polijeće jugoslovenski kralj Aleksandar I Karađorđević...
Od izgradnje turske tvrđave na rtu Vrbanj 1539. godine, preko mletačkog zauzimanja Herceg Novog 1687, Kumbor se pokazao kao važna strateška tačka u Zalivu. Naći će se ona tokom istorije pod raznim upravama, austrijskom, ruskom, francuskom, u kratkotrajnom pokušaju zajedništva Crne Gore i Boke Kotorske (1813), pod Austrijom drugi put - od 1814, da bi, do izbijanja Prvog svjetskog rata 1914, Boka bila pretvorena u jednu od svega tri tzv. pojasne tvrđave u carevini, u Primorsku tvrđavu Boka.
Početkom aprila 1941, kada će Drugi svjetski rat da zahvati i Kraljevinu Jugoslaviju, u Boki Kotorskoj kao glavnoj bazi Kraljevske mornarice, nalazilo se oko 80% ukupnih snaga tog vida vojske. Boka je bila važan cilj za vazdušni udar njemačkih i italijanskih aviona 6. aprila 1941, kada su nacistička Njemačka i fašistička Italija, bez objave rata, napale Jugoslaviju.
U periodu od 1945. do 1991. godine Kumbor je djelimično izgubio na svojoj važnosti. Otkako se SFRJ raspala u građanskom ratu, gotovo cijela JRM se iz svojih baza u Hrvatskoj preselila u Boku Kotorsku.
Konačni kraj došao je nekoliko godina nakon sticanja nezavisnosti Crne Gore 2006, kada je odlučeno da se mornarički zemljišni kompleksi prenamijene u turističke.
Prepoznatljivim stilom, dinamično i pitko, autor nas provodi kroz istorijski turbulentna vremena od kojih je svako ostavilo trag na licu Zaliva i objašnjava nam kakvu je ulogu Kumbor imao u prošlosti Boke.
“Ratna luka Kumbor” izašla je kao 26. knjiga u čuvenoj ediciji “Bokeljologija”, knjižarske i izdavačke kuće Knjižara “So” iz Herceg Novog. Urednik je Nikola Malović, a rezenzent istoričar Dražen Jovanović. Siniša Luković napisao je prije ove i fotomonografije “Pomorska lica Boke Kotorske” i “Ljudi i brodovi”, takođe u izdanju Knjižare “So”.
Objavljivanje ove knjige potpomoglo je Ministarstvo kulture i informisanja Republike Srbije, Opština Tivat i Opština Herceg Novi.
Bonus video:
