JU Narodna biblioteka Budve i Udruženje izdavača i knjižara Crne Gore organizuju osmi po redu festival “Ćirilicom“, koji će se održati od 23. avgusta do 14. septembra ove godine na Trgu između crkava u Starom gradu.
Na jučerašnjoj pres konferenciji govorili su glavni i odgovorni urednik Festivala Radomir Uljarević koji je i predsjednik Udruženja izdavača i knjižara Crne Gore i direktorica JU Narodna biblioteka Budve Mila Baljević.
Uljarević je istakao važnost očuvanja ćirličnog pisma naglasivši da je Festival prepoznat u regionu i da je na evropskom nivou.
"Mi ove godine organizujemo osmi festival po redu, do sada je održano sedam izdanja i to je jedan ozbiljan projekat. Na samom početku smo već nakon prve godine postao ozbiljno ime kako kod medija tako i kod kulturne i javnosti uopšte. Na mapi sličnih kulturnih manifestacija u Crnoj Gori i regionu prepoznatljiv je i u svakom smislu spada u red nekoliko najvažnijih evropskih festivala. Ne pretjerujem kad kažem evropskih, jer imam u vidu programe koje smo organizovali i goste koji su učestvovali i učestvuju na našim programima i prestižna imena koja su ovdje dolazila i dolaze i koja su, kad bi se pojavila na bilo kom mjestu na evropskom kontinentu nesumljivo izazvali važnu pažnju", kazao je Uljarević.
Od 23 dana koliko traje festival, 16 programa se odnosi na kulturnu baštinu Budve, a to je upravo u cilju obilježavanja jubileja 160 godina narodnog bibliotekarstva na prostoru opštine Budva, kazala je Baljević.
"Ove godine smo otvorili i prostor u Petrovcu za predstavljanje tri pozorišne predstave i širimo se iz godine u godinu, a u Budvi će kontinuirano da teče program iz noći u noć. Ovo je značajna godina jubileja naše biblioteke, 160 godina narodnog bibliotekarstva na prostoru opštine Budva je veliki jubilej. Kroz kompletan program festivala 'Ćirilicom' ćemo predstavljati kulturnu baštinu opštine… Prvi program ćemo početi sa velikim jubilejom 530 godina prve štampane knjige kod južnih Slovena Oktoih Prvoglasnik, a o tome će govoriti Mitropolit crnogorsko-primorski Joanikije i akademik Siniša Jelušić, nakon toga ćemo imati koncert Bojane Peković, poznate guslarke koja je u Finskoj magistrirala gusle i zahvaljujući njoj koja je donijela zvuke gusala u Finsku na toj muzičkoj akademiji je otvoren odsjek za gusle...", kazala je Baljević.
Uljarević je istakao da su Festival počeli organizovati u turbulentnom vremenu u kom je ćirilica bila potisnuta i gotovo potpuno istisnuta iz javne upotrebe.
"To je bio trenutak kada se trebalo založiti za očuvanje ćiriličnog pisma. Inače se ćirilica potsikuje zahvaljujući ekspanziji latiničnog pisma jer se nova tehnologija koristi latiničnim pismom, ali valja imati na umu da je Crna Gora zasnovana na ćirilici, takoreći da je to temeljno pismo i bilo bi neprimjereno da se Crna Gora odrekne ćirilice. Srećom, to nije tako i ja vjerujem da će to sve više da se mijenja nabolje… Na mjestu gdje se održava program festivala, između crkava na trgu, bukvalno je neka vrsta antičke Agore koja se naziva Ćirilicom. To je jedan projekat gdje se susreću različita mišljenja u sučeljavaju u nekom demokratskom dijalogu, na način koji je vrlo moderan i nov. Prvobitne primjedbe su odmah prestale da važe; na samom početku su kritičari za ovaj festival imali uvjerenje da se radi o jednom anahronom i konzervativnom programu, međutim, pokazalo se potpuno suprotno. Mi smo stalno imali u vidu baštinu i sve od antičkih vremena do danas, sve ono što je u Budvi vidljivo na svakom mjestu i ono što je nasljeđe Budve. Pravimo stalno neko prožimanje, spoj i nastavak tog kulturnog bića Budve koje svejednako traje", konstatuje Uljarević.
Predstavljajući program, Baljević je najavila da će 24. avgusta na Trgu biti riječi o poznatom Budvaninu Jovu Ivanoviću, osnivaču Moderne galerije, ali ne u likovnom već u smislu jednog mediteranskog boema, Budvanina koji je ostavio veliki pečat na grad.
"Naredne večeri, 25. avgusta imaćemo projekciju nagrađenog filma Sava Vladislavić Raguzinski, a učesnici su režiserka Slavica Stefanović i autor izložbe o grofu Raguzinskom - Branko Vukomanović. Vrlo aktuelan okrugli sto, pitanje pojma roda, koje se u zapadnoevropskoj civilizaciji kreće u tom pravcu da možete biti ženskog roda, a muškog pola, na programu 8. festivala Ćirilicom je 26. avgusta. Svoja mišljenja o ovoj temi iznijeće Marija Stajić, prof. dr Miša Đurković, i prof. dr Miloš Kovačević. Sljedeće večeri o književnom djelu Branimira Šćepanovića, velikog pisca, govoriće prof. dr Milo Lompar, a 28. večeri avgusta imaćemo takođe aktuelnu temu na okruglom stolu, a to je 'Vjerovati danas' o kojoj će govoriti protojerej Predrag Šćepanović, kancelar Kotorske biskupije don Robert Tonsati, generalni sekretar Islamske zajednice u Crnoj Gori efendija Fuad Čekić i profesor i akademik CANU-a Siniša Jelušić. Okrugli sto 'Književnost i angažovanost' na programu je 29. avgusta, a učesnici su prof. dr Zoran Avramović, prof. dr Boško Suvajdžić, prof. dr Jovan Delić i književni kritičar Gojko Božović. Pretposljednjeg dana avgusta biće upriličeno veče budvanskom glumcu Bogoboju Rucoviću, a istovremeno glavna gradska arhitektica Jelena Lazić predstaviće projekat kojim Opština Budva ima namjeru da otkupi njegovu rodnu kuću koji bi bio namijenjen za ustanove kulture grada. Pored nje, na večeri o Bogoboju Rucoviću učestvuju prof. dr Nebojša Romčević koji je napisao dramu o njemu, zatim univerzitetski prof. Darko Antović i to veče biće uvod u 31. avgust kada će biti premijerno izvedena pozorišna predstava o Bogoboju Rucoviću pod nazivom 'Pogovor', u produkciji JU Narodna biblioteka Budve, Narodnog pozorišta iz Niša i Beo arta. Predstava je rađena po djelu Nebojše Romčevića, a 1. septembra je reprizno izvođenje", najavljuje Baljević.
Ona je dalje istakla da će projekat "Tragom arhivske građe" o Stjepanu Zanoviću i dokumentarna izložba autorke Stanke Janković Pivljanin biti upriličeni 2. septembra, a projekat će, pored autorke, predstaviti akademik Zlata Bojović i doktorand Dušan Medin.
"Izdanje Narodne biblioteke Budve, kao suizdavački projekat sa Štampar Makarijem iz Beograda , knjigu Pravno uređenje srednjovjekovne Budve predstaviće 3. septembra prof. dr Žika Bujuklić i dr Katarina Mitrović. Sljedećeg dana biće predstavljeno još jedno izdanje Narodne biblioteke Budve Budvanski anali don Krsta Ivanovića, prvi put prevedeni zahvaljujući koleginicama iz Zavičajne zbirke Narodne biblioteke Budve i njihovoj saradnji sa prevodiocima i priređivačima knjige dr Katarini Mitrović i Milici Kisić, a u programu će učestvovati i don Robert Tonsati i voditeljka Zavičajne zbirke Gordana Ljubanović. Monografija Manastir Gradište biće predstavljena 5. septembra, a predstaviće je otac Pavle Kalanj, dr Katarina Mitrović, prof. dr Aleksandar Čilikov i doktorand Dušan Medin. Predstavljanje monografije o prvom mitropolitu iz Budve Visarionu Ljubiši, osnivaču Crvenog krsta, u povodu 200 godina od njegovog rođenja i 140 godina od smrti, na programu festivala Ćirilicom je 6. septembra a učestvuju Mitropolit Joanikije i otac Pavle Kondić, a u nastavku večeri biće dodijeljena nagrada Festivala - Povelja Sveti Stefan Štiljanović ove godine akademiku Zlati Bojović. Još jedna premijera u produkciji Narodne biblioteke Budve, Knjaževsko-srpskog teatra iz Kragujevca i Udruženja Kultura sada pod nazivom "Jelena Anžujska" koja je, kao što je poznato boravila u Budvi, biće izvedena 7. septembra. Dramaturgiju, režiju i izbor muzike potpisuje Tanja Mandić Rigonat , a pisac drame je Jelena Kajgo. Reprizno igranje je 8. septembra, dok ćemo 9. budvanskoj publici predstaviti film Budvanski zmaj. Totra Budvanski zmaj je zaštićeno nematerijalno kulturno dobro iz Budve, a autori istoimenog filma su Slaven Vilus i Božena Jelušić. Takođe, predviđena je i degustacija torte. Nastupom dva pjesnika iz Bugarske Ivana Hristova i Petra Čuhova, koji će imati i muzički nastup, a sviraće etno kompozicije na gitari i kavalu, nastaviće se program festivala Ćirilicom 10. septembra. Autorsko veče poznatog makedonskog autora Jordana Plevneša biće upriličeno 11. septembra, a o njegovom stvaralaštvu govoriće režiser Goran Bjelanović. Autorsko veče austrijskog pisca Ksavera Bajera, jednog od najpoznatijih pisaca novije generacije sa njemačkog govornog područja o kome se u Austriji i Njemačkoj govori da je po svom književnom iskazu najsličniji Handkeu, biće održano 12. septembra, i to za nas predstavnja značajan događaj. Završni dani festivala Ćirilicom, 13. i 14. septembar, biće obilježeni premijernim i repriznim igranjem pozorišne predstave za djecu Kanjoš Macedonović, rađene po motivima djela S. M. Ljubiše. Predstavu su producirali: Narodna biblioteka Budve, Pozorište Čiča Miča i Oh Cinema&Theatre", najavila je Baljević.
U Petrovcu će biti reprizirane pozorišne predstave čije su premijere bile u Budvi prošle godine, a to su mjuzikl za djecu "Zmaj sa Spasa" 10. septembra, zatim predstava o Mitrofanu Banu "Čovjek visine" 11. septembra i "Ne možeš pobjeći od nedjelje" 12. septembra u Crvenoj komuni i sve počinju u 20 časova. Sve tri predstave su produkcija JU Narodna biblioteka Budve.
Programi u Budvi počinju u 21 čas na Trgu između crkava sa izuzetkom pozorišne predstave za djecu "Kanjoš Macedonović" koja počinje u 20 časova. Svi programi su besplatni. Nakon što je detaljno izložila program Festivala, direktorica Baljević je pozvala sve građane Budve da posjete festival i zajedno sa njima uživaju, a zahvalila se glavnim pokroviteljima 8. festivala Ćirilicom: Opštini Budva, Turističkoj organizaciji Budve i JP Morsko dobro.
Bonus video:
