Namjera mi je bila, zapravo, da se osvrnem na neke od specifičnosti netom okončanih Olimpijskih igara (oficijelno, na francuskom: Les Jeux olympiques d’été de 2024, les Jeux de la XXXIIIe olympiade de l’ère moderne - ili na engleskom: Paris 2024 Summer Olympics Games of the XXXIII Olympiad - uz napomenu da je brend naslovljen kratko: “Paris 2024”) - s posebnim akcentom na tzv. prostornom aspektu (što god da to značilo) - sve do mementa kad se fokus mojih interesovanja definitivno pomjerio ka ceremoniji otvaranja (oficijelno: La cérémonie d’ouverture des Jeux Olympiques de Paris 2024 - ili: The opening ceremony of the 2024 Summer Olympics) - odnosno ka čovjeku koji je stajao iza te ceremonije.
Dakle, dan je tmuran (u svim mogućim i nemogućim nijansama Parisien Bleu)... U pozadini, u trećem planu, sa lijeve strane, imamo pročelje katedrale Naše Gospe (Notre-Dame) i Dupli most (Pont au Double) koji se jedva nazire u daljini - u drugom planu je Mali most (Petit Pont) - dok je u prvom planu valovita Sena - kojom plovi niko drugi do li Toma Žoli (Thomas Jolly), umjetnički direktor ceremonija otvaranja i zatvaranja Olimpijskih i Paraolimpijskih igara u Parizu 2024. godine - i to u šlaufu (pazite: u šlaufu - a ne na šlaufu) - odnosno u unutrašnjoj kamionskoj gumi - u pozi mislioca - čemu doprinosi i tamno plava rolka (Maison Margiela) - dok mu društvo prave tri snježno bijela labuda (sa lijeve strane) i jedan (sa desne strane) koji i nije baš toliko snježan - i sve to ispod luka mosta koji ne postoji - ili, preciznije, ne postoji na tom mjestu - a ni Sena, kad smo već kod toga, ne izgleda tako na tom mjestu - tako da i ono “valovita” uzmite s rezervom...
Fotografiju potpisuje Ani Libovic (Annie Leibovitz - realizacija Maks Ortega - Max Ortega), a pojavila se u časopisu Vog (Vogue) - vjerovatno u svim izdanjima, uključujući i francusko - koncem veselog mjeseca maja tekuće godine - uz tekst koji je u Vogue USA - Summer 2024 - naslovljen “A Wattery Stage” (Vodena pozornica) i kojega potpisuje Gabi Vud (Gabie Wood) - uz opasku da je tekst u drugim izdanjima Voga drugačije naslovljen (da ne bi bilo zabune).
Zašto je fotografija Ani Libovic toliko interesantna? - zato što vrlo eksplicitno oslikava stav uredništva Voga o - u to vrijeme predstojećoj - ceremoniji otvaranja OI - i još ako znamo da iza svakog teksta koji je objavljen u Vogu (i svim drugim magazinima koji pretenduju na globalni auditorijum) stoji sveobuhvatno istraživanje, odnosno materijal koji bi bio dostatan za cijelu jednu (podeblju) knjigu, kao i golemo iskustvo autorke/autora teksta, te da sam tekst počiva na stavovima koji predstavljaju najfiniji destilat informacija koje su bile rezultat procesa istraživanja - onda je sasvim izvjesno da je Vog dva mjeseca prije otvaranja OI (hrabro) stao iza Žolija - ali je izostala tzv. bezrezervna podrška - što će reći da je čitava ta stvar od starta bila vrlo kontroverzna - i nije bilo uputno prognozirati ishod - odnosno reakciju globalnog auditorijuma - tako da je stanoviti odmak jednostavno bio nužan.
Uz toplu preporuku da potražite tu fotografiju - koju nijesam priložio jer bi to bila tzv. povreda autorskih prava - što bi moglo da povuče i stanovite (neželjene) konsekvence - usresredio bih se na par detalja vezano za gospodina Žolija i neke od značajki njegovog pristupa osmišljavanju grandiozne ceremonije otvaranja OI.
***
“Žoli posjeduje trajnu auru (enduring air)”, piše Gabi Vud, “čuda od djeteta: ekspresivan je, agilan, nemirno imaginativan. Još od ranoga djetinjstva, bio je hodajuća reklama za krilaticu ‘razmišljaj krupno’ (ili ‘razmišljaj o velikim stvarima’ - thinking big - op.a.). Dok je rastao u malom selu na sjeveru Francuske, postavljao je imaginarne drame u kojima je glumio Kleopatru (Žoli se deklariše kao pripadnik LGBT ekipe) i imaginarne opere, režirajući plesne tačke uz Verdijevu operu “Moć/Sila sudbine” (Giuseppe Verdi, La forza del destino). Kao glumac, za sebe je govorio da je tečan - da posjeduje osobine tekućine. Plakao je i šmrcao, znojio se, emociju je izbacivao kroz pore - ali se ipak uzimaju za najznačajnije, od svih stvari koje je radio kako je znao i umio, vrlo imagitivni načini na koje je zbližavao i ujedinjavao ljude”.
Kad je riječ o osmišljavanju i organizaciji ceremonija otvaranja i zatvaranja OI i Paraolimpijskih igara - Žoli se od samoga starta držao Senekine (Lucius Annaeus Seneca mlađi - rimski filozof) fraze: ne oklijevamo zbog toga što su okolnosti nepovoljne, okolnosti su nepovoljne upravo zbog toga što oklijevamo - i zato je njegov pristup, od samoga starta - još od septembra 2022. godine, kada je Organizacioni komitet Olimpijskih i Paraolimpijskih igara u Parizu 2024, kojemu je na čelu Toni Estonge (Tony Estanguet), donio odluku da imenuje Žolija - francuskog glumca, scenskog direktora (stage director), te jednog od osnivača i umjetničkog direktora teatarske kompanije “La Piccola Familia” - za umjetničkog direktora ceremonija otvaranja i zatvaranja ovogodišnjih OI i Paraolimpijskih igara - odisao vrlo kompleksnom i vrlo specifičnom ambicijom, koja je počivala na opštim vizijama Organizacionog komiteta - bez obzira na činjenicu da je odluka o izboru umjetničkog direktora ocijenjena u javnosti kao vrlo smjela.
***
“Francuska je priča koju neprestano konstruišemo, dekonstruišemo i rekonstruišemo”, kaže Žoli (Tom Nouvian, “How Olympics opening ceremony artistic director Thomas Jolly is capturing the essence of France”, The Seatlle Times, 20. jul 2024.). “Ta priča je živa, ostaje živa” - i upravo je taj dinamizam, uvjerava nas Žoli, pogonsko gorivo protesta i štrajkova koji su tipični za Francusku - i koji su manifestacija neprestanog preispitivanja identiteta Francuske i svih vrijednosti, redom, koje se vezuju za Francusku.
“Najčudesnija je činjenica”, rekao je Žoli nakon otvaranja OI (olympics.com), “što svi u Francuskoj, kao i u ostatku svijeta, imaju predstavu o tome što je Francuska i o čemu se tu tačno radi - i ja sam samo želio da se poigram sa tim predstavama, tu sam želio da počnem - rušeći klišeje, zato što klišeji idu paralelno sa drugim stvarima - a iznad svega, želio sam da u ceremoniju uključim sve i svakoga. Svi mi moramo slaviti tu raznolikost” - što mu je i donijelo prevagu nad ostalim pretendentima na poziciju umjetničkog direktora ceremonija otvaranja i zatvaranja OI i Paraolimpijskih igara.
Bonus video:
