Operite ruke: Koliko dugo ih treba prati i od kad se zna da je to važno

Uprkos svemu što danas znamo o zaraznim bolestima i važnosti higijene, u raznim istraživanjima spominje se da samo otprilike pet odsto ljudi ispravno pere ruke
2583 pregleda 0 komentar(a)
Ilustracija, Foto: Shutterstock
Ilustracija, Foto: Shutterstock

Istraživanje u SAD pokazalo je da 97 odsto ljudi pere ruke pogrešno, što je problem koji može dovesti do širenja bakterija na druge predmete, a onda i druge osobe, prenosi CNN. Prema američkom ministarstvu poljoprivrede, koje je sprovelo istraživanje, ljudi ne ispunjavaju potrebne uslove za pravilno pranje ruku, koje je postavio Centar za kontrolu i prevenciju bolesti. Osnovni uslov da bi vam ruke bile dovoljno čiste jeste da se najmanje 20 sekundi peru sapunom.

Studija je sprovedena na 363 osobe u šest odvojenih prostorija u kojima je obavljeno testiranje. Otkriveno je da je zanemarljiv broj učesnika oprao ruke kako treba. Osim toga, utvrđeno je da veliki broj učesnika nije ni obrisao ruke, a mnogi ih nisu dovoljno isušili. Loše oprane i isušene ruke pokazale su se kao veoma efikasan način za širenje bakterija na predmete.

Na primjer, učesnici istraživanja koji nijesu pravilno oprali ruke su u 50 odsto slučajeva proširili bakterije na slanik ili mlin za biber tokom simuliranog pripremanja hamburgera. U 11 odsto slučajeva bakterije su pronađene na drškama od frižidera, šporeta i drugim kuhinjskim predmetima.

„Ne možete da vidite, pomirišete ili osjetite bakterije. To ne znači da one nisu tu. Prostim pravilnim pranjem ruku, možete da zaštitite svoje porodicu i spriječite bakterije da zagade vašu hranu i ključne djelove kuhinje“, istakla je Karmen Rotenberg, zamenica podsekretara američkog ministarstva poljoprivrede.

Mađarski ljekar otkrio važnost pranja ruku

Iako se danas čini da je pranje ruku stvar koja se podrazumijeva, važnost tog osnovnog higijenskog potupka nije prepoznata tako davno. Mađarski ljekar Ignaz Philipp Semmelweis smatra se ocem higijene ruku. Zanimljivo je da je zbog svog otkrića bio ismijavan u svoje vrijeme, do te mjere da se na kraju pod pritiscima slomio i umro u Zavodu za umobolne.

Ignaz Philipp Semmelweis
Ignaz Philipp Semmelweis(Foto: wikimedia.org)

Davne 1847. godine dr Semmelweis je radio kao mladi šef stažista u jednoj od dvije bečke klinike koje su nudile besplatne usluge porodiljama u zamjenu za njihov pristanak da ih liječe mladi stažisti i mlade babice. Činjenica koju dr. Semmelweis nije mogao zanemariti bila je vrlo visoka stopa smrtnosti porodilja od čak 18% u odnosu na drugu klinku gdje je ta stopa iznosila samo četiri procenta.

Dr. Semmelweis je mjesecima istraživao moguće uzroke. Obje klinike koristile su iste tehnike, imale su iste uslove, ači u njihovoj klinici su pacijentkinje svakodnevno umirale, i to najviše od puerperalne groznice.

Pranje ruku smanjilo širenje zaraznih bolesti

Te iste godine umro je njegov dobar prijatelj Jakob Kolletschka nakon što se tokom obdukcije slučajno ubo na skalpel studenta. S obzirom na to da je nalaz obdukcije njegovog tijela bio sličan nalazima umrlih žena, Semmelweis je napokon pronašao kariku koja mu je nedostajala – mrtva tijela.

Naime, u klinici u kojoj je bio zaposlen radile su se obdukcije, a u drugoj klinici nijesu. Studenti bi nakon njih tek ovlaš oprali ruke vodom, a potom bi pregledali i porađali žene. Dr. Semmelweis je u junu 1847. godine uveo obavezno pranje ruku kalcijumovim hipohloritom, poznatim i kao hlorno vapno. Već u julu stopa smrtnosti je sa 18,3 naglo pala na 2,2 odsto, a u seprembu i oktobru zabilježena su dva uzastopna mjeseca bez ijednog smrtnog slučaja.

Teško je povjerovati da naučna zajednica nikako nije prihvatala njegova objašnjenja. Naprotiv, kritike su bile oštre, što je iz dana u dan narušavalo njegovo mentalno zdravlje. Umro je u 47. godini, 1865. u Zavodu za umobolne u Döblingu pokraj Beča, a njegovo otkriće priznato je tek dvadesetak godina kasnije, kada je razvijena germinativna teorija o mikroorganizmima kao uzročnicima nekih bolesti.

Uprkos svemu što danas znamo o zaraznim bolestima i važnosti higijene, u raznim istraživanjima spominje se da samo otprilike pet odsto ljudi ispravno pere ruke, a ostali ih ili ne peru dovoljno dugo, ili ne koriste sapun ili, što je najgore, ne peru ruke uopšte, pa čak ni nakon obavljanja nužde ili prije jela.

Kada i kako prati ruke

Prije:

  • jela, odnosno pripreme hrane
  • dojenja / hranjenja djeteta
  • aktivnosti koje obavljate s djetetom, posebno novorođenčetom
  • dodirivanja usta, nosa ili očiju
  • kontakta s bolesnom osobom

Poslije:

  • povratka u dom izvana
  • upotrebe toaleta
  • brisanja nosa, kašljanja, kihanja i slično
  • mijenjanja pelena
  • dodirivanja predmeta kontaminiranih tjelesnim izlučevinama ili krvlju
  • kontakta s bolesnom osobom
  • kontakta sa životinjom
  • aktivnosti kao što su iznošenje smeća i čišćenje
  • u svim slučajevima kad su ruke potencijalno kontaminirane

Pravilno pranje ruku podrazumijeva da ih dobro natopite toplom vodom, obilno nasapunate, istrljate apsolutno sve površine, prste i prostore između njih, posebno vrhove prstiju i nokte, a potom ih temeljno isperete i obrišete čistim peškirom. Uvijek nosite sa sobom vlažne maramice na bazi alkohola koje će vam dobro poslužiti ako nema drugog načina za pranje ruku.

Bonus video: