Bubna opna je dio srednjeg uva i sa sistemom lanca slušnih koščica služi za prenos vibracija zvučnog talasa na kohleu tj. unutrašnje uvo. Ima zaštitnu funkciju za srednje uvo, jer sprečava komunikaciju spoljašnje sredine sa šupljinom srednjeg uva i time onemogućava njegovu infekciju i obolijevanje.
Bubna opna može da ima na sebi defekt - otvor (rupu), koja može nastati kao rezultat različitih patoloških stanja. Razlikujemo perforacije i rupture bubne opne.
Preforacija bubne opne
Preforacija bubne opne nastaje na bazi akutnih i hroničnih obolijevanja srednjeg uva. Kod akutne infekcije srednjeg uva, perforacije su najčešće privremene i imaju funkciju drenaže sekreta iz srednjeg uva i nakon ozdravljenja dolazi do zarastanja bubne opne, bez posljedica za sluh. Kod hroničnih infekcija perforacije su stalne, jer nastaju na bazi poremećaja metabolizma sluznice srednjeg uva i služi za indirektnu ventilaciju šupljine srednjeg uva. Perforacije kod hronične infekcije srednjeg uva i patologija koja je prati zahtijevaju otohirurško liječenje.
Uzroci rupture bubne opne
Rupture bubne opne nastaju najčešće kao iznenadne traumatske lezije bubne opne, pri čemu dolazi do stvaranja defekta na bubnoj opni, što može dovesti do drugih komplikacija u vidu oslabljenog sluha i infekcije. Brojni su uzroci nastanka rupture bubne opne. Najčešće nastaje čačkanjem uva nekim predmetom, štapićem za čišćenje uva, olovkom ili šnalom. Djeca mogu perforirati bubnu opnu guranjem djelova igrački, olovki ili štapića u uvo. Povreda glave ili uva tokom sporta, pada, udarca ili saobraćajne nesreće može izazvati rupturu bubne opne. Često ruptura bubne opne nastaje prilikom slučajnog ili namjernog udarca u predio uva rukom - otvorenim dlanom ili nekim predmetom, pri čemu dolazi do sabijanja vazduha u spoljašnjem slušnom hodniku ka bubnoj opni i srednjem uvu, što za posljedicu ima gubitak kontinuiteta bubne opne tj. nastanak rupture.
Simptomi kod rupture bubne opne su bol, oslabljen sluh, zujanje u uvu, krvarenje iz uva kao i zaglušenost u uvu. Može biti prisutna sekrecija bistrog ili sukrvičavog sadržaja iz uva, a prilikom duvanja nosa, čuje se kako vazduh izlazi iz srednjeg uva kroz bubnu opnu
Simptomi kod rupture bubne opne su bol, oslabljen sluh, zujanje u uvu, krvarenje iz uva kao i zaglušenost u uvu. Može biti prisutna sekrecija bistrog ili sukrvičavog sadržaja iz uva, a prilikom duvanja nosa, čuje se kako vazduh izlazi iz srednjeg uva kroz bubnu opnu.
Dijagnoza na osnovu anamneze
Dijagnoza se postavlja na osnovu anamneze i podataka o načinu povređivanja. Neophodan je klinički ORL pregled sa otoskopijom, otomikroskopskopijom ili otoendoskopski pregled. Ne smije se vršiti ispiranje uva i čišćenje koaguluma iz uva. Od metoda koje se koriste za dijagnostiku oštećenja sluha, neophodno je uraditi timpanometriju i audiometriju, koje će nam pokazati da postoji konduktivni gubitak sluha. Oštećenja sluha su privremena kada dođe do rupture bubne opne. Poslije njenog zarastanja, ukoliko nije došlo do oštećenja slušnih koščica, sluh ostaje normalan.
Liječenje
Liječenje se sprovodi najčešće konzervativnim, a rjeđe hirurškim putem. Konzervativni tretman podrazumijeva zaštitu srednjeg uva od infekcije ordiniranjem antibiotika, primjenu analgetika i tretman preparatima koji ubrzavaju zarastanje rane. Postavlja se komad sterilne gaze u uvo (sterilna štrajfna), koji sprečava prodor infekcije spolja. Bubna opna ima izražen potencijal zarastanja zbog bogate mreže krvnih sudova, pa je nekada potrebno samo ispratiti spontano zarastanje, uz redovne kontrole. Vremenski period zarastanja je od nekoliko dana do nekoliko nedjelja, a najdalje do tri mjeseca. Ukoliko bubna opna do tada ne zaraste, predlaže se hirurško liječenje. Hirurška procedura zatvaranja bubne opne i njena rekonstrukcija se zove miringoplastika. Uvo mora biti suvo.
Rupture bubne opne nastaju najčešće kao iznenadne traumatske lezije bubne opne, pri čemu dolazi do stvaranja defekta na bubnoj opni, što može dovesti do drugih komplikacija u vidu oslabljenog sluha i infekcije
Ne preporučuje se plivanje i ronjene dok bubna opna ne zaraste. Prilikom tuširanja ili pranja kose treba koristiti čepiće za uši ili vatu da bi spriječili vodu da ulazi u uvo. U uvo se ne smije stavljati ništa osim ljekova koje je ljekar propisao. Treba izbjegavati jako duvanje nosa, dok bubna opna ne zaraste. Sprečavanje ovih povreda je moguće ukoliko se u spoljašnji slušni hodnik ne guraju razni predmeti koji mogu dovesti do povrede, strana tijela treba da uklanjaju stručne osobe i ne treba nestručnom manipulacijom dovesti do oštećenja koja mogu imati ozbiljne posljedice po sluh.
Akustične traume
Akustične traume u vidu jakog zvuka, pucnja iz vatrenog oružja ili eksplozije mogu oštetiti bubnu opnu i strukture srednjeg uva. Barotrauma je takođe čest uzrok rupture bubne opne.
Ukoliko je pritisak u srednjem uvu visok i ne može se izjednačiti s onim u spoljašnjoj sredini, dolazi do pucanja-rupture bubne opne. To se dešava tokom slijetanja ili polijetanja aviona, ili kod ronilaca.
Autor je načelnik ORL odjeljenja u Institutu za bolesti djece u Kliničkom centru Crne Gora
Bonus video:
