Abortus, lat. abruptio graviditatis, u narodu poznat kao pobačaj, predstavlja spontani ili namjerni prekid trudnoće. Akt abortusa je čin kojim se dovršava neželjena trudnoća ili terminiše patološka trudnoća.
Namjerni pobačaj je po našem Zakonu, kao i u većini zemalja, dozvoljen na zahtjev pacijentkinje do starosti trudnoće od 10 nedjelja gestacije. Svaki prekid trudnoće nakon ove starosti embriona mora biti isključivo iz medicinskih, socijalnih ili terapeutskih indikacija dozvoljen od strane odgovarajućih Komisija i Etičkog komiteta.
Namjerni prekid trudnoće se može obaviti na dva načina: medikamentima ili instrumentalnim putem. Svako sredstvo ima svoje prednosti, kao i ograničenja kada se i kako može sprovesti.
Medikamentoznim tretmanom se mogu do sedme sedmice gestacije terminisati neželjene trudnoće sa viskom procentom uspješnosti, bez potrebe za intervencijama koje sa sobom nose veći rizik po reptoduktivno zdravlje žene.
Nakon te starosti trudnoće procenat potreba za dodatnom intervencijom - kiretažom kavuma uterusa, tj. unutrašnjosti materice je češći.
Intervencija kojom se sprovodi uklanjanje embrionalnog tkiva i tkiva trudnoće podrazumijeva dilataciju, a potom vakum aspiraciju i kiretažu unutrašnjosti materične duplje.
Intervencija se izvodi u lokalnoj ili opštoj anesteziji na zahtjev pacijentkinje. Oporavak je najčešće brz.
Međutim, posljedice ovakvog prekida trudnoće, na sreću rijetke, mogu biti vrlo ozbiljne.
Akutni problemi podrazumijevaju povrede materičnog zida, perforacije istog, potrebe za hirurškim zbrinjavanjem istih, nekada i s gubitkom materice.
Postoje i hronične moguće posljedice. Usljed povrede materice na nivou endometrijuma, pri uklanjanju tkiva trudnoće i povrede baze ovog sloja materičnog zida moguće je toliko oštećenje koje vodi nastajanju unutarmateričnih priraslica ili nefunkcionalnosti endometrijuma koji onemogućava prihvatanje oplođene jajne ćelije i implantaciju – tj. ugniježdavanje trudnoće. Takođe, isti uzrok posljedično može voditi ponavljanim sponatnim pobačajima.
U krajnjem, posljedice oštećenja materice mogu rezultirati komplikovanim sljedećim trudnoćama i porođajima. Ovakve posljedice su katkad rješive, katkad ne. S toga, pobačaj kao sredstvo planiranja porodice ne treba razmatrati kao opciju. Danas su široko dostupna sredstva kontracepcije, od najjednostavnijih mehaničkih do hemijskih sredstava koje aspolutno treba da budu metod izbora.
Izabrani ginekolozi su vrlo stručni te treba potražiti savjet na nivou primarne zdravstvene zaštite i sigurni smo da će dobiti prave informacije kako ne bi dolazilo do neželjenih trudnoća. Ipak, iako je to zakonom zagarantovano, nesporno pravo žene kao individue i dominacija njenog prava u prvih 10 nedjelja trudnoće u odnosu na pravo embriona, nikom od ginekologa nije svejedno u izvršavanju ovakvog čina.
Zaključujem opštim stavom – Seksualna edukacija u prevenciji neželjenih trudnoća i seksualno prenosivih bolesti, kao i metode kontracepcije i zaštite od istih trebalo bi da budu dio osnovnog obrazovanja kako bi se zaštitilo i unaprijedilo reproduktivno zdravlje naše populacije.
Autorka je ginekolog u Kliničkom centru Crne Gore
Bonus video:
