Kalcijum je jedan od najzastupljenijih minerala u tijelu. Ima ga svuda: u kostima, zubima, pa čak i krvotoku. Ako kalcijum počne da se taloži u organima u kojima uopšte ne bi trebao da se nalazi, ljekari to stanje nazivaju kalcifikacija.
Kalcifikacija je najčešće povezana sa promjenama vezanim za starosno doba (najčešće počinje da se javlja nakon 40. godine), ali ponekad su uzrok infekcije, traume, pa čak i kancer. Opasnost od kalcifikacije zavisi od lokacije - loše je ako kalcijum završi u arterijama, bubrezima ili srčanoj maramici.
U kojim organima može doći do kalcifikacije?
Čak 99 odsto kalcijuma koji ulazi u tijelo treba da ode u kosti i zube, a samo 1odsto u krvotok. Višak kalcijuma može da se nataloži u velikom broju organa i djelova tijela, a najčešće lokacije su sljedeće:
- arterije
- perikardijum (srčana maramica)
- bubrezi
- zglobovi
- mozak
- mlječne žlijezde
Blaže (količinski manje) kalcifikacije rijetko utiču na zdravlje i normalno funkcionisanje tijela. Međutim, one imaju tendenciju da se povećavaju vremenom, a velike formacije kalcijuma počinju da ometaju normalno funkcionisanje organa.
Ovo mogu biti najopasnije kalcifikacije:
Kalcifikacija bubrega
Taloženje kalcijuma u bubrezima naziva se nefrokalcinoza. Ljudi sa ovim stanjem takođe često pate od visokog nivoa kalcijuma i/ili fosfata u krvi i urinu, jer bubrezi nijesu u stanju da pravilno izvrše svoju funkciju filtriranja.
Ljekari klasifikuju nefrokalcinozu po tipovima: molekularna, mikroskopska i makroskopska, u zavisnosti od veličine taloga kalcijuma i njegove vidljivosti pod mikroskopom ili na rendgenu.
Simptomi nefrokalcinoze su obično blagi sve dok se ne formira veliki kamen u bubregu. Uzroci kalcifikacije bubrega mogu biti povezani sa viškom vitamina D, bolestima štitne žlijezde, sarkoidozom i niskim nivoom kalijuma u krvi.
Ako se ne prepozna i ne liječi, višak minerala može da ošteti bubrege, dovede do hroničnih bolesti bubrega, pa čak i do otkazivanja ovih organa.
Kalcifikacija zglobova i ligamenata
Radiolozi se često susrijeću sa naslagama kalcijuma u zglobovima i tetivama svojih pacijenata. Ali, zbog specifičnosti lokacije, nije uvijek lako razlikovati kalcifikacije na snimku od okoštavanja vezivnog tkiva ili stranog tijela. Kalcifikacija zglobova je sve češće stanje.
Simptomi kalcifikacije tetiva su prilično jasni: pacijenti se često žale na "štipanje", osjećaj da je nešto zaglavljeno u tijelu i ne dozvoljava da se ekstremitet savije ili ispravi do kraja. Ponekad je bolno, ponekad stvara ograničenu pokretljivost. Obično su pogođene tetive u ramenima, ali ponekad su pogođeni ligamenti u laktovima, kukovima i rukama.
Uzrok je najčešće takozvana pirofosfatna artropatija, kod koje dolazi do taloženja kristala kalcijum pirofosfata. Ova bolest, prema stručnjacima, pogađa polovinu ljudi starijih od osamdeset godina.
Ne postoji specifičan tretman: nemoguće je ukloniti postojeće kalcifikacije iz hrskavičnog tkiva. Zbog toga ljekari prepisuju ljekove samo ako pacijenta boli (obično kortikosteroidi, sredstva za ublažavanje bolova i antiinflamatorni ljekovi).
Kalcifikacije u mliječnim žlijezdama
Najčešće se na mamografiji, koju bi žene trebalo redovno da rade nakon 45. godine, određuju naslage kalcijuma u mliječnim žlijezdama. Kalcifikacije se razlikuju prema veličini. Makrokalcifikacije su velike naslage oštrih ivica. Uprkos svojoj veličini, rijetko su povezane sa rakom. Mikrokalcifikacije su male, rasute tačke koje su jasno vidljive na mamografskim slikama. Ni oko njih obično ne treba brinuti. Ali, ako su kalcifikacije brojne, različite veličine i koncentrisane u oblastima brzog rasta ćelija, to može ukazivati na tumorski proces.
Simptoma najčešće nema, same naslage kalcijuma rijetko prouzrokuju bol ili pražnjenje iz bradavica.
Kalcijum koji dobijamo hranom nije povezan sa kalcifikacijom tkiva dojke. Razlog je najčešće u drugim procesima, ponekad u promjenama vezanim za starosno doba. Uzroci kalcifikacije mogu biti trauma i infekcija, terapija zračenjem, ateroskleroza sudova žlijezda, taloženje kalcijuma u mliječnim kanalima, ciste i benigne formacije u tkivima.
Liječenje zavisi od toga šta pokazuju dodatni testovi (biopsija, ultrazvuk, magnetna rezonanca). U slučaju da kalcifikaciju prati patološki proces, ljekar može da preporuči operaciju, radioterapiju i hemioterapiju.
Prevencija kalcifikacije
Sasvim ju je lako spriječiti kalcifikaciju ako se blagovremeno podvrgnete medicinskim pregledima, redovno radite analize krvi i urina i vodite zdrav način života. Takođe je izuzetno važno izbjegavati nekontrolisani unos suplemenata kalcijuma i multivitamina, posebno ako ih nije propisao ljekar, prenose Novosti.
Bonus video:
