Centar za Urologiju Bolnice CODRA , postao je jedan jedan od tri najreferentnije urološke ustanove u regionu zahvaljujući, između ostalog, dijagnostici i pristupu u lijčenju pacijenata sa karcinomom prostate.
Tokom 20 godina postojanja, pratio je najsavremenije trendove u dijagnostici i liječenju muškaraca sa ovim malignomom, nabavkom najsavremenije opreme i kontinuiranom edukacijom ljekara specijalista i ljekara na specijalizaciji.
Takođe, kao potvrda njegove referentnosti, osim saradnje sa velikim brojem ustanova u Regionu i Evropi, je i pristup u liječenju ovih pacijenata. Tim urologa Bolnice CODRA , svoja iskustva i rezultate liječenja pacijenata sa karcinomom prostate, prezentirao je na najznačajnijim urološkim skupovima u Regionu i Evropi, učestvovao u referentnim studijama i objavio veliki broj radova u najznačajnijim svjetskim časopisima na ovu temu.
Karcinom prostate, danas je vjerovatno najčešće maligno oboljenje kod muškaraca. Etiologija nije poznata, a osnovni faktori rizika su godine starosti i genetska predispozicija. Takodje, zapažena je i etnička pripadnost i geografska distribucija kao faktor rizika. Veća je učestalost oboljenja kod muškaraca u razvijenim zemljama, mada je zbog sve većih migracija stanovništva ovaj faktor rizika izgubio na značaju.
Karcinom prostate je bolest koja se jako sporo razvija, zapaženo je dugo odsustvo simptoma, a i kada su prisutni ne razlikuju se od drugih, benignih oboljenja prostate. Zbog toga je od posebnog značaja redovna urološka kontrola, naročito muškaraca starijih od 45 godina.
U Centru za Urologiju Bolnice CODRA, pacijentima je dostupna kompletna, najsavremenija, dijagnostika karcinoma prostate:
PSA
PSA (Prostata Specific Antigen) je danas najznačajniji tumorski marker prostate. To je specifični protein koji se izlučuje iz žljezdanih ćelija prostate.
Njegove povećane vrijednosti mogu biti direktno povezane sa karcinomom prostate i najčešće su prva sumnja na ovaj malignom, ali isto tako i sa benignom hiperplazijom prostate, upalnim procesima, izrazito većim volumenom prostate. Zbog njegovih povećanih vrijednosti i u drugim patološkim stanjima, obavezno se radi u kombinaciji sa FreePSA ( slobnodni prostata specifični antigen) i njihovim indeksom FreePSA/PSA.
DRE- Digital rectal examination
Rektalnim pregledom prostate dobija se uvid u njenu veličinu i konzistenciju, prije svega u zadnju perifernu zonu. U tom dijelu prostate razvija se više od 75% karcinoma. Nedostatak digito-rektalnog pregleda je u tome što na taj način nema pristupa centralnoj i prelaznoj zoni.
Nakon uradjenih PSA i digito-rektalnog pregleda, ako postoji i najmanja sumnja na karcinom prostate, pacijentu se predlažu dalje dijagnostičke procedure, prije svega biopsija prostate.
Ciljana MR/ TRUS fuzijska biopsija prostate
Ciljana MR- magnetna rezonanca/ TRUS- transrektalna ultrazvučna fuzijska biopsija je tehnologija koja stvara sliku prostate spajanjem prethodno uradjenih MR slika sa realnim TRUS slikama . Centar za Urologiju Bolnice CODRA jedino je mjesto u Crnoj Gori gdje se praktikuje ova najsavremenija metoda.
Takođe, jedna smo od rijetkih ustanova u regionu gdje je pacijentima dostupna ova sofisticirana procedura. Neophodna je posebna oprema, informaciona tehnologija i obučeni tim urologa. Ova dijagnostička procedura značajno uvećava preciznost i tačnost biopsije suspektnog karcinoma prostate.
HP- histopatološka analiza
Histopatološka dijagnostika je, uz MR/TRUS fuzijsku biopsiju najznačajniji dio dijagnostike sumnjivog karcinoma prostate. Zahtijeva veliko iskustvo patologa u pronalasku malignih ćelija, kao i u određivanju stepena maligniteta. Procenat malignih ćelija i njihova agresivnost određuje se vrlo specifičnim Gleason skor-om dvostrukog ocjenjivanja. Ništa manje važno je i eventualno otkrivanje prisustva tzv. prelaznih formi – PIN, koje se smatraju prekanceroznim lezijama u preparatu u kojem nijesu detektovane ćelije karcinoma prostate.
MSCT dijagnostika, Scintigrafija skeletal, RTG dijagnostika
U daljem dijagnostičkom postupku, rade se MSCT i RTG dijagnostika, kao i scintigrafija skeleta. Ove dijagnostičke procedure obavljaju se zbog utvrđivanja eventualne diseminacije bolesti, odnosno određivanja stadijuma razvoja karcinoma prostate. U savremenim dijagnostičkim postupcima, pacijentu se ne predlaže scintigrafija skeleta kada su vrijednosti PSA- a i stepen maligniteta pokazali da se radi o lokalizovanoj i lokalno invazivnoj bolesti.
Nakon završenog kompletnog dijagnostičkog postupka, prema važećim preporukama EAU i AUA, koristeći TNM ili A- D klasifikaciju, karcinom prostate, svrstavamo u jednu od tri grupe:
Lokalizovani, Lokalno invazivni karcinom prostate i Invazivni ili metastatski oblik, nakon čega se donosi odluka o načinu liječenja.
Kolegijum Centra za Urologiju Bolnice CODRA, koristeći svoje veliko iskustvo,i u saradnji sa domaćim i međunarodnim medical - onkolozima i radiolozima u odlučivanju o načina liječenja i/ili kombinaciji procedura, oslanja se na preporuke Evropske i Američke urološke asocijacije. Rezultati liječenja naših pacijenata u svim fazama ove bolesti , između ostalog, pozicionirali su nas u sam vrh uroloških ustanova.
Hirurški tretman - Laparoskopska radikalna prostatektomija
Laparoskopska radikalna prostatektomija je hirurško liječenje karcinoma prostate. U savremenoj urologiji se primenjuje kod lokalno ograničene i lokalno uznapredovale bolesti, a na osnovu veoma strogih kriterijuma (takođe i u pojedinim slučajevima oligometastatske bolesti).
Laparoskopske operacije karcinoma prostate, u skladu sa indikacijama, zauzimaju posebno mjesto u laparoskopskoj hirurgiji u urologiji.
Laparoskopska radikalna prostatektomija predstavlja jednu od najzahtjevnijih laparoskopskih operacija u urologiji, pa je za dobar ishod operacije najčešće presudno iskustvo urološkog tima.
Urološki tim Centra za Urologiju Bolnice CODRA jedan je od najreferentnijih u reigionu za obavljanje ove veoma složene hirurške procedure.
Laparoskopska radikalna prostatektomija je hirurško uklanjanje čitave prostate sa sjemenim kesicama, ponekad još sa uklanjanjem regionalnih limfnih žlijezda, i rekonstrukcijom, odnosno spajanjem mokraćne cijevi-uretre sa mokraćnom bešikom.
U zavisnosti od indikacija, primjenjuje se transperitonealni (LRP) ili ekstraperitonealni (ELRP) pristup. Osim odstranjivanja čitave prostate sa sjemenim kesicama i samim tim onkološkom rezultatu liječenja, za kvalitet života pacijenta nakon laparoskopske radikalne prostatektomije veoma je bitan i funkcionalni rezultat. To se prije svega odnosi na adekvatno mokrenje i očuvanje erektilne funkcije.
Otvorena radikalna prostatektomija
Jedna od zahtjevnijih hirurških procedura u urologiji, za koju je neophodno angažovanje vrlo iskusnog urološkog tima. Izvodi se kod pacijenata kod kojih je laparoskopska radikalna prostatektomija kontraindikovana.
Zračni tretman
Iradiaciona terapija može biti spoljašnja ili unutrašnja. Uglavnom se primjenjuje kod pacijenata kod kojih postoje kontraindikacije za operativni zahvat ili kod onih muškaraca koji ne prihvataju hiruršku intervenciju.
Hormonalna terapija i terapija hormon rezistentnog karcinoma prostate
Liječenje pacijenata sa invazivnim ili metastatskim oblikom karcinoma prostate jedan je od najizazovnijih tretmana u urologiji. Dostupnost medikamenata i iskustvo ekipe urologa, tokom posljednje dvije decenije, omogućilo je pacijentima u ovoj fazi bolesti i dug i kvalitetan život. Hormonalna terapija ili androgena blokada je dominantna terapija u liječenju metastatskog karcinoma prostate.
Podrazumijeva primjenu medikamentozne kastracije sa ili bez primjene perifefnih antiandrogena. Dugodjelujući LHRH agonisti kao što su Goserelin, Diferelin, danas su najčešći preparati za androgenu blokadu. Primjena ovog tretmna ima više kombinacija: Monohormonalnu terapiju, Totalnu androgenu blokadu , dok je primjena kontinuirana ili intermitentna. U hormonerezistentnoj fazi bolesti, primjenjuje se hemioterapija, kao i grupa najnovijih preparata - abirateron, enzalutamid.
Tim urologa Bolnice CODRA:
Prof. Dr Dragoljub Perović
Dr Dragan Djurović
Prim. Dr Marko Zupančić
Dr Vladimir Brajović
Dr Zoran Mrkić
Dr Đorđije Perović, ljekar na specijalizaciji.
Stalni saradnici i konsultanti u redovnim terminima:
Doc. Dr Ivan Vuković, Ass. Vladimir Kojović, Dr Dejan Đorđević ( Beograd), Dr Mustafa Bazardžanović ( Tuzla), Prof. Dr Jasmin Bektić ( Insbruk, Austrija)
Dr Marko Vuković, Dr Nenad Radović (Podgorica)
