Anksioznost se najčešće definiše kao nedefinisani strah ili strepnja. Međutim, za razliku od straha koji se uglavnom odnosi na očiglednu prijetnju, anksioznost se odnosi na anticipaciju prijetnje, odnosno "osjećaj da će se nešto loše desiti". Zato se ona često naziva i slobodno lebdeći strah.
Kada je anksioznost iracionalna ili patološka, odnosno kada se javi anksiozni poremećaj, tada ne postoji racionalan izvor straha ili izvor postoji, ali je anksiozna reakcija intenzivnija i učestalija u odnosnu na ono što je uobičajeno.
Anksiozni poremećaj dovodi do toga da osoba počinje da izbjegava određena mesta, situacije ili entitete (osobe, životinje, predmete) ili da u njihovom prisustvu ojseća ekstreman nivo neprijatnosti ili uznemirenosti. Zbog toga, ovaj poremećaj remeti osobu da normalno funkcioniše i može značajno ugroziti kvalitet života.
Anksioznost je najčešći mentalni poremećaj i može pogoditi osobu bilo kog uzrasnog doba, a procjenjuje se da 30% osoba pati od anksioznog poremećaja u nekom trenutku života.
Za ljude koji pate od anskioznosti strah i briga su konstantni, neprekidni, preplavljujući. Anksioznost ih parališe i dovodi u situaciju bespomoćnosti. Usljed anksioznosti opadaju produktivnost i kreativnost, niži je nivo energije, kao i kvalitet života. Karakteristični simptomi su konstantan nerealan strah, nesanica (plitak, kratak san), napetost (nemogućnost opuštanja), hladni, vlažni, utrnuli dlanovi i stopala, kratak dah (plitko disanje), preskakanje srca (palpitacije, lupanje srca), suva usta, mučnina, napeti mišići vrata, ramena i leđa, vrtoglavica i brojni drugi.
Kako smanjiti anksioznost?
Budite aktivni
Redovno vježbanje je dobro za vaše fizičko i emocionalno zdravlje. Redovno vježbanje djeluje kao i ljekovi za ublažavanje anksioznosti kod nekih ljudi. Efekat vježbanja nije kratkotrajan - njegov efekat na oslobađanje od anksioznosti može trajati danima.
Ne konzumirajte alkohol
Alkohol je prirodni sedativ. Ispijanje čaše vina ili viskija kad vam pucaju živci u početku vas može smiriti, ali kasnije anksioznost postaje još veća. Ako alkohol koristite kao rješenje za anksioznost a ne fokusirate se na uzrok anksioznosti, možete razviti zavisnost od alkohola.
Prestanite da pušite
Pušači često posegnu za cigaretom u stresnim situacijama. Ipak, poput konzumacije alkohola, posezanje za cigaretom kada ste pod stresom je brzo rješenje koje vremenom može pogoršati anksioznost. Relevantno naučno istraživanje je pokazalo da što ranije počnete da pušite u životu, to je veći rizik da kasnije razvijete anksiozni poremećaj. Istraživanje takođe sugeriše da nikotin i druge hemikalije u cigaretnom dimu mijenjaju puteve u mozgu povezane sa anksioznošću.
Eliminišite kofein
Ako imate hroničnu anksioznost, kofein vam ne može biti prijatelj. Istraživanja su pokazala da kofein može da izazove ili pogorša anksiozne poremećaje. Takođe može izazvati napade panike kod ljudi sa paničnim poremećajem. Kod nekih ljudi eliminacija kofeina može značajno poboljšati simptome anksioznosti.
Naspavajte se
Nesanica je čest simptom anksioznosti.
Neka vam san bude prioritet, i to:
- spavajte noću
- ne čitajte i ne gledajte televiziju u krevetu
- ne koristite telefon, tablet ili računar u krevetu
- izbjegavajte kofein, obilne obroke i nikotine prije spavanja
- održavajte svoju sobu za spavanje tamnom i hladnom
- odlazite na spavanje svake noći u isto vrijeme
Meditirajte
Glavni cilj meditacije je uklanjanje haotičnih misli iz vašeg uma i zamjena istih osjećajem smirenosti. Meditacija je poznata po tome što ublažava osjećaje stresa i anksioznosti. Istraživanja sugerišu da 30 minuta svakodnevne meditacije može da ublaži neke simptome anksioznosti i da djeluje kao antidepresiv.
Hranite se zdravo
Nizak nivo šećera u krvi, dehidracija ili hemikalije u prerađenoj hrani, kao što su vještačke arome, vještačke boje i konzervansi, kod nekih osoba mogu izazvati promjene raspoloženja. Dijeta sa visokim sadržajem šećera takođe može uticati na temperament. Ako se anksioznost pogorša nakon jedenja, provjerite svoje prehrambene navike. Ostanite hidrirani, izbjegavajte prerađenu hranu i hranite se zdravo - voćem i povrćem i proteinima.
Praktikujte duboko disanje
Plitko, brzo disanje je često prisutno kod anksioznosti. To može dovesti do ubrzanog rada srca, vrtoglavice ili čak do napada panike. Vježbe dubokog disanja - namjerni proces laganog, ravnomjernog, dubokog disanja - mogu pomoći u obnavljanju normalnih obrazaca disanja i smanjenju anksioznosti.
Probajte sa aromaterapijom
Aromaterapija koristi mirisna esencijalna ulja za promociju zdravlja i blagostanja. Ulja se mogu direktno udisati ili dodati u toplu kupku.
Studije su pokazale da aromaterapija:
- pomaže u postizanju osjećaja relaksacije
- podiže nivo kvaliteta sna
- podiže raspoloženje
- smanjuje brzinu otkucaja srca i krvni pritisak
Neka esencijalna ulja koja se koriste za ublažavanje anksioznosti su: lavanda, žalfija, grejpfrut i sl.
Pijte čaj od kamilice
Šolja čaja od kamilice uobičajeni je kućni lijek za smirenje i pospješivanje sna. Studija iz 2009. godine, pokazala je da kamilica takođe može biti moćan saveznik u borbi protiv generalizovanog anksioznog poremećaja.
Bonus video:
