Jedan od najčešćih problema vezanih za varenje hrane je upala sluzokože želuca tj. gastritis. Bolest je najčešće izazvana infekcijom želuca bakterijom Helicobacter pylori, nekontrolisanom upotrebom ljekova protiv upale i bolova (aspirin, ibuprofen), prekomjernim unosom alkoholnih napitaka, stresom nakon velikih hirurških intervencija, povreda, opekotina, teških infekcija.
Zašto bolest nije bezazlena?
Bolest se češće javlja kod starijih osoba, može biti autoimunske prirode, javlja se u sklopu drugih bolesti (HIV, Kronova bolest, autoimunska upala štitaste žlijezde, dijabetes tip I, parazitoze). Bolest može biti akutnog karaktera (nastaje iznenada, simptomi jako izraženi, stalno prisutni) ili imati hroničan tok (postepeno se razvija, simptomi nisu svakodnevno prisutni, slabijeg su intenziteta). Najznačajniji simptomi su gorušica, mučnina, povraćanje, osećaj prepunjenosti i težine u gornjem trbuhu nakon obroka. Ukoliko se ne liječi, gastritis se može iskomplikovati stvaranjem čira na sluzokoži. Kod hroničnog, neliječenog gastritisa, povećan je rizik za obolijevanje od raka želuca.
Liječenje gastritisa moze biti vrlo uspješno kombinacijom adekvatne ishrane i životnih aktivnosti, savremene terapije ljekovima, ali i upotrebom prirodnih sredstava. U slučaju dokazanog prisustva infekcije Helicobacter pylori savjetuje se primjena takozvane eradikacione terapije kojom se eliminiše prisustvo ove bakterije, a samim tim i gastritisa.
Kućni ljekovi
1. Anti-inflamatorna dijeta
Gastritis se aktivira kada se sluznica želuca upali. Stoga, bilo bi dobro da jedete hranu koja smanjuje upalu i izbjegavate hranu koja izaziva iritaciju sluznice želuca Hrana okidač može se razlikovati od osobe do osobe, a vođenje dnevnika ishrane tokom perioda od nedjelju dana će vam pomoći da tačno identifikujete koja hrana izaziva aktivaciju gastritisa.
Kao opšte pravilo, sljedeća hrana ima tendenciju da izazva inflamaciju sluznice želuca:
- obrađena i konzervisana hrana
- namirnice sa visokim sadržajem glutena
- namirnice koje su kisele
- mlječne namirnice
- namirnice sa visokim sadržajem šećera
2. Ekstrakt bijelog luka
Najmanje 50 odsto svjetske populacije već ima H. pilori, bakteriju koji izaziva gastritis, u svom digestivnom traktu. Kada gastritis izaziva H. pilori, ekstrakt bijelog luka može pomoći da se otarasite ove bakterije. Jedna studija pokazuje da je konzumiranje ekstrakta bijelog luka efikasan način za ubijanje bakterija H. pilori.
Možete zgnječiti sirovi bijeli luk i piti dobijeni ekstrakt na kašičicu, ili možete kupiti ekstrakt bijelog luka koji je odležao nekoliko meseci (potencijalno efikasnija opcija).
3. Probiotici
Probiotici mogu poboljšati varenje i omogućavati redovno pražnjenje crijeva. Uzimanje probiotika će uvesti dobre bakterije u vaš digestivni trakt, što bi trebalo da zaustavi širenje H. pilori. Dobra opcija je i da povećate unos fermentisane hrane koja sadrži probiotike, u koju hranu spadaju sljedeće namirnice:
- kiseli kupus
- jogurt
- kefir
4. Zeleni čaj sa manuka medom
Pijenje zelenog čaja sa sirovim medom ima nekoliko prednosti u liječenju gastritisa. Pijenje tople vode može umiriti probavni trakt i olakšati varenje u trbuhu. Jedna studija je pokazala značajnu razliku kod ljudi sa gastritisom koji su pili čaj sa medom samo jednom nedjeljno. Takođe se pokazalo da manuka med ima antibakterijska svojstva koja efikasno drže pod kontrolom H. pilori.
5. Eterična ulja
Utvrđeno je da neka eterična ulja utiču na prekomjerni rast H. pilori. Ulja dobijena od limunske trave i limunske verbene posebno su proučavana i ustanovljeno je da imaju pozitivan efekat na otpornost miševa na kolonizaciju H. pilori u laboratorijskim ispitivanjima. Većina esencijalnih ulja nije testirana od strane relevantnih istraživača za ljudsku upotrebu, zato budite oprezni kada koristite ove preparate. Eterična ulja su namijenjena za udisanje pomoću difuzora ili miješanje u osnovnom ulju i nanošenje na kožu. Eterična ulja nisu namijenjena za konzumiranje, treba biti oprezan jer su neka od njih toksična.
6. Manji obroci
Simptomi gastritisa se ne pogoršvaju samo zbog onoga što jedete već i zbog načina na koji jedete. Kada imate gastritis, važno je da što je više moguće olakšate proces varenja za želudac i crijeva.
Kada jedete veliki obrok, vaš probavni trakt je pod ‘’stresom’’ da svu tu hranu pretvori u energiju i otpadne materije. Zato jedenje manjih obroka tokom dana, za razliku od unosa ugljenih hidrata i kalorija dva ili tri puta dnevno, može ublažiti simptome gastritisa.
7. Promjene životnog stila
Gastritis je faktor rizika za razvoj raka želuca, tako da je posebno važno promijeniti stil života: izgubiti u tjelesnoj masi ako imate višak kilograma; prekinite konzumiranje duvanskih proizvoda i alkohola; ograničite upotrebu ljekova za bol koje uzimate bez recepta.
Kada posjetiti svog doktora?
Postoje simptomi gastritisa koje nikada ne bi trebalo da ignorišete ili pokušavate da liječite kod kuće na duži rok. Ako imate gastritis koji traje duže od nedjelju dana, ili ako povraćate krv ili imate krv u stolici, ili ukoliko primijetite tamnu stolicu (kao talog od kafe) trebalo bi da pozovete svog ljekara i odmah potražite medicinsku pomoć.
Savjeti, preporuke, teme o zdravlju, čekaju vas u četvrtak, 28. jula, u novom broju dodatka Zdravlje, koji dobijate besplatno uz štampano izdanje Vijesti.
Bonus video:
