Psorijaza je hronična bolest kože koja nije zarazna. Manifestuje se kao zadebljanje kože koje prati crvenilo i ljuspice. Prati je svrab, ali se on javlja kod manjeg broja oboljelih. Kod nekih osoba se mogu pojaviti i ploče po određenim djelovima tijela, koje ponekad prate gnojnice. Može da zahvati cijelo tijelo, ali se prvobitno javlja na laktovima, koljenima, pupku, stopalu i donjem dijelu leđa.
Promjene na koži se mogu smanjiti, pa i nestati u cjelosti, ali se može desiti i da zauvijek ostanu. I dalje se ne mogu precizno definisati glavni okidači za razvoj ovog kožnog oboljenja. Istraživači smatraju da stres i pad imuniteta mogu biti primarni uzroci javljanja psorijaze. Odnosno, ogromna količina stresa dovodi do iznenadnog slabljenja imuniteta, a to dalje može da se ispolji i kroz promjene na koži, odnosno psorijazu.
U nastavku saznajte koji to trigeri (okidači) mogu izazvati pogoršanje simptoma psorijaze.
1. Hrana
Ne postoji preporučena ishrana za psorijazu. Međutim, pacijentima sa ovim oboljenjem se preporučuje izbjegavanje sljedećih namirnica:
- paradajz, patlidžan i bijeli krompir
- gluten, koji se nalazi u mnogim
- žitaricama i začinima
- hrana napravljena od bijelog
- brašna
- mlječni proizvodi
- školjke
- svinjetina
- crveno meso
- hrana sa visokim sadržajem
- šećera i masna hrana
2. Alkohol
Istraživanja o alkoholu i psorijazi su malobrojna. Međutim, postojeće studije sugerišu da alkohol djeluje kao okidač za veći broj pacijenata oboljelih od psorijaze, posebno žene. U velikoj studiji objavljenoj 2010. godine, istraživači su primijetili povećanje učestalosti pojave psorijaze kod žena koje su konzumirale više od pet alkoholnih pića sedmično. Istraživači su zaključili da je mogući okidač skrob u nekim alkoholnim pićima (npr pivo).
Prema studiji iz 2011. godine, konzumacija alkohola takođe može izazvati proizvodnju inflamatornih proteina i povećati rizik od razvoja infekcije. Upala i infekcija mogu doprinijeti nastanku simptoma psorijaze.
3. Višak sunca
Za pacijente koji boluju od psorijaze, previše sunca može izazvati ozbiljne probleme. Dok umjerena količina sunca može da ublaži simptome kod nekih pacijenata, opekotine od sunca mogu izazvati ozbiljno pogoršanje simptoma psorijaze.
4. Hladno i suvo vrijeme
Hladna i suva klima takođe može pogoršati simptome psorijaze. Pri ovakvim vremenskim uslovima vlaga se skida sa kože, a tome dodatno pogoduju uređaji za grijanje prostorija. Ovo dovodi do pogoršanja simptoma psorijaze.
5. Stres
Stres i psorijaza često idu jedno s drugim. Psorijaza je sama po sebi izvor stresa za oboljele osobe, a stres je veliki okidač za izbijanje psorijaze. Važno je da pokušate da smanjite stres u svom životu što je više moguće.
6. Gojaznost
Gojaznost može povećati rizik od razvoja psorijaze, kao i pogoršati simptome ovog oboljenja.
7. Pušenje
Izbjegavajte pušenje i pasivno pušenje ako imate psorijazu. Duvan može pogoršati simptome psorijaze. Nikotin takođe može stupiti u interakciju sa ljekovima koji su vam propisani za liječenje psorijaze. Prema studiji iz 2006. godine, pušenje i upotreba duvana takođe mogu povećati rizik od razvoja palmoplantarne pustularne psorijaze, rijetke vrste psorijaze koja zahvata ruke i stopala..
Pušenje takođe može pogoršati druge komorbiditete (ostale bolesti) psorijaze, kao što su:
- oboljenja srca
- gojaznost
- artritis
8. Određeni ljekovi
Neki ljekovi ometaju aktivnost imunskog sistema ljudskog organizma i mogu izazvati ozbiljan napad psorijaze.
Ovdje spadaju:
beta-blokatori i inhibitori enzima koji konvertuje angiotenzin (ACE), koji se koriste za liječenje visokog krvnog pritiska
- antimalarici
- litijum
- interferon-alfa, koji se koristi za liječenje hepatitisa C.
Uvijek podsjetite svog ljekara da imate psorijazu ako vam je propisan bilo koji od ovih ljekova.
9. Infekcije
Neke dosta česte infekcije kao što su streptokokni faringitis (upala grla), neke gljivične inekcije (Candida albicans) i infekcije gornjih disajnih puteva mogu izazvati pogoršanje simptoma psorijaze.
10. Ogrebotine, ugrizi i povrede kože
Ako imate ugriz, posjekotinu ili ogrebotinu, ili ste imali bilo kakvu povredu kože, možda ćete primijetiti nove lezije psorijaze u blizini zahvaćenog područja.
11. Hormoni
Nizak nivo estrogena pomaže da pokrene pogoršanje simptoma psorijaze kod žena, rezultati su istraživanja iz 2015. godine. Zbog ovoga se u periodu puberteta i menopauze simptomi psorijaze obično pogoršavaju, a u trudnoći poboljšavaju.
12. Određene namirnice
Amino kiselina taurin i holin mogu biti pokretači psorijaze. Taurin se prirodno nalazi u organizmu, ali se takođe nalazi u mesu, ribi i nekim energetskim pićima. Holin se uglavnom nalazi u jetri, jajima i drugim životinjskim proizvodima. Drugi izvori holina u ishrani su soja, pšenična zrna i krompir.
Savjeti, preporuke, teme o zdravlju, čekaju vas u četvrtak, 25. avgusta, u novom broju dodatka Zdravlje, koji dobijate besplatno uz štampano izdanje Vijesti.
Bonus video:
