U većini slučajeva, kašalj će nestati kada se bolest poboljša, a može potrajati nedelju dana ili čak čitav mjesec. Ponekad kašalj može da traje i duže od 8 nedjelja i tada je riječ o hroničnom kašlju, koji može da bude znak osnovne bolesti kao što su astma ili gastroezofagealna refluksna bolest (GERB). Svako ko ima neobjašnjiv kašalj, uporan kašalj koji ne prestaje ili ko iskašljava krv ili crvenu sluz treba odmah da zakaže pregled.
Kašalj se klasifikuje u zavisnosti od toga koliko traje
Kašalj ne mora uvijek da bude znak bolesti, jer na njegovu pojavu mogu da utiču i razni iritansi, koji, ako se ne uklone iz disajnih puteva, mogu da dovedu do infekcija.
Najčešći iritansi su:
- dim
- sluz
- alergeni kao što su polen, buđ ili prašina
Ljekari klasifikuju kašalj u zavisnosti od toga koliko dugo traje.
Kašalj bi mogao da bude:
Akutni - što znači da traje manje od tri nedjelje. Infekcije kao što su obična prehlada, sinusitis ili pneumonija imaju tendenciju da izazovu akutni kašalj.
Subakutni - što znači da traje između tri i 8 nedjelja, zadržavajući se nakon što prehlada ili infekcija nestane.
Hronični - što znači da traje duže od 8 nedjelja. Stanja kao što su gastroezofagealna refluksna bolest (GERB), alergije, astma, hronična opstruktivna bolest pluća (HOBP), plućna fibroza i intersticijalne bolesti pluća mogu da izazovu hronični kašalj.
Koliko obično traje kašalj?
Koliko dugo kašalj traje zavisi od zdravstvenog stanja koje ga uzrokuje.
Obična prehlada
- grlobolja traje oko 8 dana
- glavobolja traje između 9 do 10 dana
- zapušen nos ili curenje iz nosa može da traje duže od 2. nedelje
- kašalj traje duže od 2 nedelje.
Grip
Može da izazove širok spektar simptoma, koji nestaju u različito vrijeme. Većina simptoma, uključujući temperaturu, groznicu, bolove u mišićima i grlobolju, obično će nestati za 3 do 7 dana. Drugi simptomi, uključujući umor i kašalj, mogu da potraju duže od 2 nedjelje, posebno kod starijih osoba ili onih sa hroničnom bolešću pluća.
Bronhitis
Akutna infekcija bronhitisa će se pojaviti iznenada i trajati između 3 do 10 dana. Povezani kašalj, međutim, može da se nastavi nekoliko nedjelja nakon toga.
Covid 19
Naučnici još proučavaju covid 19 infekciju s obzirom na to da ljudi mogu da iskuse različite simptome ili ih uopšte ne dožive. Do sada su studije pokazale da simptomi, koji uključuju suv kašalj, mogu da traju najmanje pola pa do 3 nedjelje. Kod nekih ljudi, simptomi covid 19 mogu da traju mjesecima i to se obično zove produženi covid 19. Simptomi dugotrajnog covid 19 mogu da budu umor, kratak dah, “moždana magla”, poremećaj spavanja, temperatura, gastrointestinalni simptomi, anksioznost i depresija. Svi oni mogu da traju mjesecima.
Veliki kašalj ili pertusis
Izaziva uporan kašalj koji se pogoršava noću. Nakon otprilike 4 nedelje, kašalj će obično početi da postaje ređi i manjeg intenziteta. Međutim, može da prođe nekoliko meseci da kašalj potpuno nestane.
Gušobolja ili upala grla
Infekcija gornjih disajnih puteva koja obično pogađa djecu uzrasta od 6 meseci do 3 godine. Izaziva ponavljajući kašalj koji zvuči kao lajanje. Noću se pogoršava i izgleda još dramatičnije. Ostali simptomi su temperatura, curenje iz nosa, bol u grlu i zapušenost. Gušobolja se uglavnom sama povlači u roku od od 3 do 4 dana. Ako se simptomi pogoršaju ili produže, posavjetujte se sa pedijatrom.
Alergije
Kada neko ima alergiju, kašlje kada je izložen alergenu. Alergeni su različiti za sve, ali uobičajeni su dim, polen, prašina i perut kućnih ljubimaca. Kašalj povezan sa alergijom obično nestaje kada osoba pročisti disajne puteve i više nije u kontaktu sa alergenom.
Koji su uzroci upornog kašlja?
Ponekad kašalj traje duže od dva mjeseca i ljekari to nazivaju hroničnim kašljem. Prema Američkom koledžu za alergiju, astmu i imunologiju, 90 odsto upornog ili hroničnog kašlja uzrokovano je jednim od sledećih stanja:
- astma, hronični bronhitis
- GERB, postnazalno kapanje
- pušenje
Hronični kašalj može da bude i znak nekog ozbiljnijeg stanja:
- Cistična fibroza, sarkoidoza
- HOBP, rak pluća
Uporni kašalj može da izazove razne probleme, a potencijalne komplikacije upornog kašlja su:
- glavobolja, vrtoglavica
- poremećaj sna
- teško kontrolisanje bešike
- osećaj “slomljenih” rebara
- nesvjestica.
U većini slučajeva, kašalj će nestati sam, ili kada se osnovna uobičajena bolest dijagnostikuje. Ponekad kašalj može da bude i znak ozbiljnijeg ili osnovnog stanja.
Kako se liječi dugotrajni kašalj?
- ljekovima protiv kašlja bez recepta i kapima za kašalj
- kašičicom meda svakog jutra
- korišćenjem ovlaživača ili tuširanjem uz dosta pare kako bi se ovlažio vazduh
- unosom dosta tečnosti
- izbjegavanjem alergena kao što su dim, polen ili prašina
- ostavljanjem cigareta
Idite kod ljekara, ako...
- imate uporan kašalj koji traje duže od 8 nedjelja nakon početne bolesti
- imate uporan kašalj koji se stalno vraća
- imate uporan kašalj bez drugih simptoma
- imate uporan kašalj koji izaziva krv ili crvenu sluz.
Savjeti, preporuke, teme o zdravlju, čekaju vas u četvrtak, 17. novembra, u novom broju dodatka Zdravlje, koji dobijate besplatno uz štampano izdanje Vijesti.
Bonus video:
