Biološki i hronološki: Zašto neki ljudi stare brže, a neki sporije?

Većina ljudi stari u prosjeku godinu za godinom, ali neki stare i tri godine u jednoj, dok je kod određenog broja srećnika starenje tokom jedne godine blizu nuli

4580 pregleda 2 komentar(a)
Ilustracija, Foto: Shutterstock
Ilustracija, Foto: Shutterstock

Nije neuobičajeno da neki ljudi izgledaju starije nego što jesu - naučnici su potvrdili da neke osobe stare radikalno drukčijom brzinom od drugih. Dakle, ako neki izgledaju kao da stare gracioznije od drugih, vjerojatno stare brže iznutra takođe.

Što je biološko doba naspram hronološkog?

Na najosnovnijem nivou, kronološko doba je broj godina koliko je osoba živa, dok se biološko doba odnosi na to koliko osoba izgleda staro.

Studija iz 2015. na približno 1000 muškaraca i žena rođenih između aprila 1972. i marta 1973. (svi su tada imali 38 godina) ispitala je biološko doba u poređenju hronološkim kako bi se bolje razumio 'tempo starenja' učesnika. Tim istraživača koristio je 18 bioloških markera - uključujući krvni pritisak, funkciju organa, holesterol, zdravlje zuba i metabolizam - kako bi procijenili biološko doba svakog učesnika.

Rezultati su pokazali da se kod većine ispitanika biološka i hronološka starost poklapaju, odnosno njihov izgled priliči godinama koje imaju. Ali, kod određenog postotka zabilježeno je puno mlađe biološko doba od hronološkog, odnosno puno starija.

Većina ljudi starila je u prosjeku godinu za godinom, ali neki su starili i tri godine u jednoj, dok je kod određenog broja srećnika starenje tokom jedne godine bilo je blizu nuli, donosi Yourtango.

"Ono što smo otkrili je jasna veza između toga da ako osoba izgleda starije spolja, ona iznutra brže stari pa je dinamiku starenja moguće izmjeriti i kod mlađih ljudi, a ne samo kod starijih - objašnjava autor studije Daniel Belsky, profesor medicine i asistent na Univerzitetu Duke.

Muškarci i žene koji nisu imali dobre rezultate na biološkom mjerenju starenja, isto tako su bili gori i u testovima koordinacije i ravnoteže, kao i u kognitivnim sposobnostima poput rješavanja određenih problema i oštrine uma.

Biološki stariji ljudi takođe su prijavili veće poteškoće pri jednostavnim tjelesnim aktivnostima poput hodanja i penjanja uz stepenice.

Cilj ovog istraživanja bio je da kod ispitanika u ranom dobu detektuje dinamiku starenja kako bi se mogle preduzeti preventivne mjere, odnosno na vrijeme usporiti biološko starenje. Te preventivne mjere uključuju promjenu životnog stila - kvalitetniju ishranu, redovnu rekreaciju i opuštanje.

Belsky je otkrića ove studije nazvao dokazom koncepta -'demonstracijom čija je svrha da potvrdi da određeni koncepti ili teorije imaju potencijal za primjenu u stvarnom svijetu' - za korištenje bioloških markera za mjerenje procesa starenja kod ljudi koji bi se inače smatrali premladima da bi oboljeli od bolesti povezanih sa starenjem.

Ti nalazi su kasnije dovedeni u pitanje jer se činilo da nisu objasnili jedan mogući zbunjujući faktor - debljanje.

Dodatna pitanja

U pismu pod naslovom 'Je li početak gojaznosti isto što i starenje?', Anne B. Newman sa Fakulteta javnog zdravstva Univerziteta u Pittsburghu piše da je njihova analiza u osnovi manjkava jer nisu prepoznali biološko značenje mjera koje se koriste, prenosi 24sata.hr.

"Mnoge mjere koje se koriste, poput mjerenja struka i bokova, krvnog pritiska, holesterola i triglicerida su markeri opadanja tjelesne aktivnosti i gojaznosti... Dakle, vjerujem da je ono što je opisano u ovom indeksu uveliko povezano s debljanjem u ranom srednjem životnom dobu", objašnjava ona.

Belsky, međutim, čvrsto stoji iza svog rada.

"Bilo da je debljanje znak starenja ili uzrok, dvije mjere starenja koje smo proučavali, broj godina i tempo starenja, više su od debljanja", napisao je Belsky u svom detaljnom odgovoru.

Nakon pažljivog pregleda i ponovne analize podataka u svjetlu zabrinutosti Anne Newman, Belsky izjavljuje da studija nije bila 'fundamentalno manjkava', kao što Newman tvrdi.

Bonus video: