U ogromnoj sjenci nadolazećeg nacizma, u Berlinu su 1936. godine održane XI Olimpijske igre.
Međunarodni olimpijski komitet povjerio je Njemcima organizaciju najveće svjetske sportske manifestacije još 1931. godine - dok nacisti nisu bili na vlasti - i to kao kompenzaciju jer se u Berlinu zbog Prvog svjetskog rata nisu održane VI Igre.
Kada su, međutim, odlučili da daju Berlinu prednost u odnosu na Barselonu, u MOK-u nisu znali da će 1933, dakle samo godinu prije početka Igara, Hitler preuzeti vlast u Njemačkoj.
Ostalo je istorija - iako se pamte kao najbolje organizovane do tada, Olimpijske igre u Berlinu i dan-danas su ostale “crna tačka” olimpijskog pokreta.
Cijelo takmičenje iskorišćeno je u propagandne svrhe, svaki uspjeh svojih sportista njemački nacistički zvaničnici koristili su za afirmaciju teorije o superiornosti arijevske rase.
Još prije početka Igara, kada je i moglo da se osjeti šta se sprema, javnost je pokušala da pritisne MOK, kako bi se Berlinu oduzela organizacija. Nakon mnogo polemika, presudila je riječ predsjednika Olimpijskog komiteta Sjedinjenih Američkih Država, Everi Brendidža:
- Ne treba miješati politiku i sport!
Berlin je bio spreman - Igre su mogle da počnu...
Šta su izgradili Njemci, odnosno Hitler?
Supermoderni stadion od granita, kapaciteta 100 hiljada mjesta, nekoliko manjih arena, instalirana je nova, nikad ranije viđena, audio i vizuelna tehnika kao neka vrsta propagandnog materijala, prvi put u istoriji takmičenja su prenošena direktno, a ljubitelji sporta mogli su da prate Igre na 25 ogromnih ekrana raspoređenih po gradskim trgovima u Berlinu i Potsdamu.
Leni Rifenštal, slavna njemačka filmska režiserka, snimila je po nalogu nacističkih lidera prvi dokumentarac o Olimpijskim igrama. Film koji je u početku osporavan, a kasnije slavljen kao pravo malo remek-djelo, afirmisao je estetiku tijela na do tada neuobičajen način.
NE PROPUSTITE
Frankova Španija nije učestvovala u Berlinu, SSSR takođe, ali Hitler nije mario - ceremonija svečanog otvaranja bila je najspektakularnija to tada viđena.
Ogromno interesovanje vladalo je u njemačkoj javnosti za ovaj događaj, o čemu svjedoči čak četiri miliona prodatih karata.
Centralna ličnost Igara, međutim, nije bio Njemac - slava je pripala tamnoputom američkom atletičaru Džesiju Ovensu, jednoj od najspominjanijih ličnosti u istoriji olimpizma.
Ovens je u Berlinu osvojio zlatne medalje u najatraktivnijim disciplinama - trkama na 100, 200 metara, štafeti 4x100 metara i skoku udalj, što je kasnije ponovio samo njegov zemljak Karl Luis, u Los Anđelesu 1984. godine.
Njegov uspjeh totalno je izludio Adolfa Hitlera, a samim tim i ogromnu većinu Njemaca - Firerovo nezadovoljstvo je čak i zabilježeno kamerom. Hitler, koji je propagirao teoriju o dominaciji arijevaca i rasnoj inferiornosti tamnoputih ljudi, nije ni čestitao Ovensu.
Uprkos sjajno organizovanim Igrama, bilo je kontroverzi. Na fudbalskom turniru, na primjer, Peru je u četvrtfinalu pobijedio Austriju sa 4:2, ali su posljednja dva gola postignuta iz gužvi kada su navijači napali jednog austrijskog fudbalera.
Na sam zahtjev Hitlera meč je poništen, ali su Peruanci odbili da igraju - Austrija je prošla u polufinale, potom i u finale, gdje je savladana od moćnih Italijana, u to vrijeme svjetskih šampiona.
I pored sjajnog bljeska Džesija Ovensa, najviše medalja pokupili su domaći takmičari, Njemci (33 zlata, 26 srebrnih medalja, 30 bronzi), koji su srušili dugogodišnju dominaciju Sjedinjenih Američkih Država (24 - 20 - 12).
Posebno sjajan nastup Njemci su imali u gimnastici, a Konrad Frej i Alfred Švarcman osvojili su ukupno 11 medalja.
Bonus video:
