Šta bi bila Barselona bez južnoameričkih asova u napadu, šta bi bio Real Madrid da nema dodir evropske aristokratije na sredini terena? Gdje bi to tragove ostavljali Romario, Ronaldo, Mesi i Suarez, odnosno Zidan, Modrić, Kros i Rajmond Kopa? Ta sitna fudbalska paralela se može povući preko Atlantika sve do Zapadne obale gdje Los Anđeles Lejkersi skoro uvijek čekaju centra da kompletira dinastiju i tandem sa nekim nižim igračem. Drugi najtrofejniji tim u istoriji NBA je privukao prošle godine LeBrona Džejmsa, a ove godine stiže i nevjerovatni Entoni Dejvis da pomogne na poziciji centra. Ovo su ljudi koji su doprinijeli da istorijski uspjeh Lejkersa uvijek bude vezan za kvalitetno rješenje na centarskoj liniji:
1. Džordž Majkan (George Mikan) – Centar koji je promijenio NBA ligu
Džordž Majkan poznatiji i kao ‘Mr. Baksetball’ je sinonim za prvog dominantnog centra koji se pojavio u tadašnjoj NBL ligi. Na svaki način je promijenio igru. Sa svojih skoro 2.10m, zbog dominacije i inovacije koju je unio na centarsku poziciju, primorao je čelnike tadašnje lige da mijenjaju pravila. Tako je nastao čuveni “The Mikan Rule” gdje je reket proširen sa 1.8m na 3.6m od koša. Takođe, liga je zbog njega uvela pravilo 3 sekunde u reketu kako bi pokušali da smanje dominaciju ovog centra kao i ograničenje napada na 24 sekunde.
Karijera u Lejkersima:
Po dolasku u Lakerse 1947 (franšiza se nalazila u Mineapolisu sve do 1960, kada su se preselili u Los Anđeles), odmah je opravdao očekivanja - donio je NBL (National Basketball League) titulu Lejkersima a okitio se nagradom najkorisnijeg igrača lige (MVP). Sezona 1949/50 je istorijska - NBL i BAA liga se spajaju i formiraju danas poznatu NBA ligu. Majkan sa Lejkersima nastavlja po starom - bilježi 23.1 poena po utakmici i 2.8 asistencija (tada se skokovi nijesu mjerili). Te sezone osvajaju prvu NBA titulu u istoriji kluba i postaju prvi šampioni u istoriji lige. Majkan u plejofu podiže ljestvicu na 31.3 poena po utakmici.
U naredne četiri godine koliko je još proveo u Lejkersima, Majkan osvaja 3 prstena. U svim sezonama, osim u poslednje dvije (gdje je već uveliko razmišljao o povlačenju zbog učestalih povreda i porodičnih razloga) bilježi preko 20 poena u prosjeku po utakmici i preko 14 skokova. Povukao se sa 29 godina.
Majkan je zaslužan i za inovacije u pogledu igre centara tadašnje lige. ‘Mikan Drill’ je postao osnov svakog treninga, načina igre i kretanja svakog igrača lige. O kakvoj legendi se radi govori podatak da je sve troškove njegove sahrane (preminuo 2005 usled komplikacija zbog dijabetisa) platio Šekil O'Nil, izjavivši da nije bilo Majkana, ne bi bilo ni Šekila.
2. Vilt Čemberlejn – ‘Uncle’ Wilt
Za svakog ljubitelja sporta, bilo da je to košarka ili nešto drugo, pomen Vilta Čemberlejna izaziva strahopoštovanje! Koji je naime to čudak mogao da na jednoj košarkaškoj utakmici postigne 100 poena?! Iako je ovaj rekord oborio u Filadelfiji, po dolasku u Lejkerse postaje glavna zvijezda tima i začetnik nove generacije zvijezda u NBA-ju sa kojima je svoje ime ugravirao u anale košarke kao jedan od najboljih centara u istoriji.
Karijera u Lejkersima:
Pojavom Vilta u nastao je novi tip centara – takozvani moćni ili ‘power’ centar. Sa svojih 2.16m I 125 kilograma, zajedno sa Bil Raselom iz Bostona je formirao možda i najlegendarniji rivalitet koji je NBA liga imala. Nakon što je veći dio karijere proveo u Filadelfiji, 1968 dolazi u Lejkerse i zajedno sa Džeri Vestom i Eldžinom Bejlorom (kasnije i Gejlom Gudričom) formira super tim čiji je zadatak prekid dominacije Boston Seltiksa.
Ipak, nakon sumorne dvije sezone gdje gubi dva finala (jedno od Bilovih Seltiksa a drugo od Nju Jork Niksa) i gdje je imao dosta problema sa ponašanjem i povredama, u svojoj trećoj sezoni ipak uspijeva da donese Lejkersima prvi šampionat od preseljenja franšize u Los Anđeles (drastično je poboljšao timsku igru a manje se fokusirao na lične statistike). Ostaje čuveni njegov meč u finalu 1972 protiv New Jork Niksa gdje je u meču broj 5 igrao sa slomljenom rukom i bez ljekova. U tom meču zabilježio je 24 poena, 29 skokova, 8 asistencija i blokada i osvojio svoj drugi šampionat.
3. Karim Abdul-Džabar – ‘The Captain’
Rođen kao Ferdinand Luis Alcindor Junior, promijenio je ime i prešao u islam 1971 i dobio ime koje u prevodu znači ‘plemenit, sluga svevišnjeg’... Uz Božju pomoć ili bez nje, postao je po mnogima najbolji centar u istoriji Lejkersa i NBA lige.
Karijera u Lejkersima:
Kako opisati čovjeka koji je za svojih 20 godina NBA karijere igrao 19 puta na All-star takmičenju, 6 puta bio šampion i to prvi put u svojoj debitantskoj sezoni. Šta reći za najboljeg strijelca u istoriji lige, nekog ko je 15 puta uvršten u prvi ili drugi tim lige, koji je i kao pomoćni trener uzeo dva prstena, da bi na kraju pobijedio i leukemiju? Takođe, jedan je od rijetkih koji je smio da se suprostavi Brus Liju (doduše samo na platnu).
Nakon debitanske sezone u Milvokiju gdje je osvojio šampionat, Karim prelazi u LA Lejkerse. Usled udaraca koje je konstantno dobijao od svojih protivnika, imao je problema sa očima gdje mu je dijagnostifikovan sindrom erozije rožnjače. Tada uvodi detalj po kome će biti kasnije i prepoznatljiv – zaštitne naočare, koje su izgledom više “ležale” vozaču motora nego košarkaskom centru. Nakon tri sezone, i pored sjajnih partija ne bilježi uspjeh sa Lejkersima (2 puta ispadanje u plejofu, 1 sezona bez plejofa). 1979 Lejkersi draftuju mladog Irvinga Džonsona, poznatijeg kao Medžik (Magic). To je bio početak dinastije poznatije kao ‘Showtime Lakers’ koja će narednih deceniju da dominira NBA ligom. Karim igra osam finala i osvaja još pet titula. Tokom karijere doveo je do savršenstva svoj čuveni ‘horog’ šut koji je za odbrane bio nemoguć zadatak, a koji je ostao upamćena kao “nebeska udica”.
4. Šekil O’Nil – ‘Supermen’
Iza fasade gromade od 150 kilograma i 2.16m visine, krije se jedno od najupečatljivijih lica NBA-a i igrač koji je u duetu sa Kobi Brajantom napravio duo koji je poslednji put u istoriji osvojio tri uzastopna prstena. Naravno riječ je o jednom od najdominantnijih centara svog doba a zbog svojih ofanzivnih nadmoći ‘dobio’ je epitet – ‘Shaq attack’
Karijera u Lejkersima:
Nakon što ga je kao prvog pika draftovao Orlando, odmah se vidjelo da je riječ o budućem šampionu i velikoj zvijezdi – u svojoj prvoj godini u NBA-u osvojio je titulu ‘početnik godine’ (rookie of the year), prosječno je bilježio 23.4 poena, 13.9 skokova i 3.5 blokada i učestvovao je u All-Star vikendu kao prvi igrač nakon Majkla Džordana koji je u svojoj prvoj sezoni dobio tu čast. Van terena je takođe bio zvijezda - njegov hip-hop album dostigao je platinasti tiraž (preko million prodatih primjeraka).
Nakon prelaska u Lejkerse, prve tri sezone su bile polovično dobre i za njega i za tim – kada je igrao (zbog povreda je propustio veliki broj mečeva) igrao je dobro kao i Lejkersi. Ipak porazi od Jute u dva navrata i 4-0 od San Antonija u plejof sezoni 1999 ostavili su gorak ukus.
Nakon toga slijede godine istorije – Kobi Brajant se nakon prve sezone afirmisao i postao napadačka mašina, tim je doveo Fila Džeksona za trenera i dominacija je mogla da počne. Trio je osvojio tri uzastopne titule a O’Nil se okitio titulom MVP-a u sezoni 1999-2000.
I pored toga što je igrao u čak 6 timova i osvojio 4 prstena, najveći uticaj ostavio je u LA Lejkersima koji su mu se odužili na pravi način – povlačenjem njegovog dresa i broja iz upotrebe.
5. Pau Gasol – ‘The Spaniard’
Možda i ne tako zvučno ime kao što su njegovi prethodnici, ali njegov uticaj na tim je bio veliki. Gasol je centar koji je bio dio poslednjeg uspješnog perioda franšize, gdje su Lejkersi osvojili istorijsku 15. i 16. titulu a Pau svoja dva jedina prstena.
Karijera u Lejkersima:
Počevši karijeru u Memfisu (gdje je takođe legenda kao i njegov brat Mark), popularni Španac je odmah pokazao da je igrač za velika djela – u svojoj debitanskoj sezoni je postao prvi stranac u istoriji NBA koji se okitio titulom ‘početnik godine’ (rookie of the year). 2006 je postao prvi Španac i prvi igrač Memfisa koji je učestvovao u All-star meču.
Ipak, Memfis mu nije omogućio adekvatna pojačanja i veći uspjesi su izostali – sva tri izleta u plejof završila su se ispadanjem u prvoj rundi. Gasol 2008, kao možda najbolji centar lige, prelazi u Lejkerse i pridružuje se Kobiju i Lamaru Odomu gdje se formira nova ‘velika trojka’ koja će vratiti Lejkerse među najbolje.
Već u svoje prve dvije sezone pokazuje da je pravo pojačanje za Lejkerse – osvaja 2 uzastopna prstena. U prvoj sezoni u prosejku bilježi u prosjeku 18.8 poena po utakmici i 7.8 skokova (pridruzio se Lejkersima u drugom dijelu sezone). U drugoj sezoni u prosjeku bilježi 18.9 poena po utakmici i 9.6 skokova.
U naredne četiri sezone koliko je još igrao u Lejkersima, Gasol je bilježio solidne partije ali su drugi problem koji su se gomilali (organizacioni, nezadovoljstvo pojedinih igrača, konstanti pritisci da se Gasol trejduje, promjena trenera) spriječili tim da nastavi putem uspjeha. Kao poslednji uspješni centar Lejkersa, 2014 godine prelazi u Čikago bulse.
6. Entoni Dejvis – Obrva
Zvijezda koja dolazi i koja će biti pod velikim pritiskom jer su očekivanja i ambicije tima za predstojeću sezonu velike. Prvo, Dejvis dolazi kao najbolji igrač Nju Orleansa i jedan od najboljih centara NBA lige da zajedno sa Lebronom oživi legendarnu franšizu. Takođe, mora da se bori sa ‘bremenom’ koji nosi famozna ‘petica’ (bilo je kandidata koji to nijesu uspjeli, među najpoznatijim je Dvajt Hauard) i da negdje opravda činjenicu da je za njega dato 3 igrača i 3 pika prve runde.
Dejvis je do sada briljirao za Nju Orleans i već postao legenda kluba – postigao je 11.059 poena, zabilježio 4.905 skokova I 1.121 blokada. U sve tri kategorije je najbolji u istoriji franšize!
Karijera u Nju Orleansu:
Lejkersi prolaze kroz veliko restruktuiranje: tim je napustila ikona, predsjednik Medžik Džonson, doveden je novi trener Frenk Vogel, ekipu su napustila 3 igrača u sklopu trejda za Dejvisa (očekuje se da će ih napustiti i stara garda poput Ronda i MekGija) ali se ipak od tima očekuje da bude konkurentan za novi prsten.
Olakšavajuća okolnost je naravno Lebron Džejms koji je i dalje u vrhunskoj formi (po mnogima i najuticajniji igrač nakon/uz Majkla Džordana). U paru sa Lebronom i eventualno nekim all-sar plejom (pominje se Kemba Voker iz Šarlota), Dejvis i ekipa ‘na papiru’ izgledaju ubitačno. Ostaje da se to preslika i na rezultate.
Bonus video:
