U centralnoj Africi, u državi Ekvatorijalna Gvineja, na obali Južnog Atlantika ali tačno na ekvatoru, sjutra će početi 30. Kup Afričkih nacija.
Ekvatorijalna Gvineja, zemlja bogata uljem (sa populacijom od 740 hiljada stanovnika, malo više od Crne Gore) preuzela je domaćinstvo prije samo dva mjeseca, nakon što je je originalni domaćin - Maroko, odlučio da otkaže gostoprimstvo za ostalih 15 selekcija zbog paničnog straha od širućeg virusa Ebole.
Fudbalski savez Maroka zatražio je odlaganje turnira dok se virus koji hara Afrikom dovede pod kontrolu, ali čelni ljudi afirčke "kuće fudbala" nisu bili sentimentalni - dodijelili su domaćinstvo Ekvatorijalnoj Gvineji, a selekciji Maroka, koja nije ni prošla kvalifikacije, zabranili učešće na Kupu nacija.
Ebola - sjenka nad šampionatom
Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije od 12. januara, smrtonosni virus koji se širio Zapadnom Afrikom do sada je ubio 8,386 ljudi u šest zemalja. Iako u Ekvatorijalnoj Gvineju do sada nije registrovan niti jedan slučaj smrtonosne bolesti, virus Ebole nadvio je tamnu sjenku nad šampionatom.
Domaćini su saopštili da su angažovali ekspertski tim kubanskih doktora koji će biti na Kupu nacija od prvog do posljednjeg dana. Svaki fudbaler, kao i svaki posjetilac koji uđe u Ekvatorijalnu Gvineju, biće na granici testiran na Ebolu.
Opaka bolest odnijela je najviše žrtava u Gvijeni, Siera Leoneu i Liberiji, ali - srećom po organizatore - samo je Gvineja uspjela da se dočepa završnog turnira. Fudbaleri i navijači iz ove zemlje biće pod posebnom prismotrom.
Problemi sa infrastrukturom i ljudskim pravima
Jubilarno izdanje šampionata Crnog kontinenta biće otvoreno okršajem domaće selekcije protiv reprezentacije Kongo, sjutra u 16 časova. Tri sata kasnije na teren će fudbaleri Burkine Faso i Gabona.
Obje utakmice biće odigrane u gradu Bata - najvećem u Ekvatorijalnoj Gvineji. Taj grad bio je domaćin Kupa Afričkih nacija i prije tri godine, kada je Ekvatorijalna Gvineja bila suorganizator zajedno sa Gabonom. Šampionat će se, osim Bate, igrati u još tri grada: Ebebidžinu, Malabu i Mangomu. Prvenstvo će trajati do 8. februara.
Iako je Ekvatorijalna Gvineja prije samo tri godine bila domaćin nekoliko utakmica Kupa Afričkih nacija, postoje bojazni, i to vrlo opravdane, da ta zemlja nije spremna da organizuje cijeli turnir, i to samo dva mjeseca nakon što joj je dodijeljeno domaćinstvo.
Cijela centralna Afrika značajno oskudijeva sa infrastrukturom - putnom, vazdušnom, hotelskom, fudbalskom i svakom drugom. Prije dva dana je selektor Konga, Francuz Klod de Roj (rekorder po broju učešća - ovo mu je osmi Kup nacija), saopštio da pet od 35 članova ekspedicije njegove selekcije nije moglo da se smjesti u hotelu, jer su sve sobe bile zauzete.
Selektor Burkine Faso, Belgijanac Paul Put, nedavno je takođe kritikovao stanje u kojem se nalaze objekti u Ekvatorijalnoj Gvineji, istakavši da je turnir trebalo odložiti za jun. Ali, ko će igrati usred ljeta na ekvatoru!?
Pripreme za turnir u pojedinim gradovima takođe su pod istragom. U Malabu, na primjer, radnici još nisi završili radove na stadionu, pojavile su se i sumnje u finansijske malverzacije. Stadion u Ebebidžinu može da primi svega pet hiljada navijača.
U međuvremenu, opozicione stranke u Ekvatorijalnoj Gvineji pozvale su stanovništvo te zemlje da bojkotuje utakmice Kupa Afričkih nacija, u znak protesta zbog vrlo niskog nivoa ljudskih prava. U zajedničkom saopštenju navodi se da "građani ne bi trebalo da idu na stadione u znak protesta zbog nedostatka slobode govore i slobode medijskog izražavanja".
Nasuprot tome, predsjednik Ekvatorijalne Gvineje Teodoro Obijang Nguema lično je iskeširao novac za 40 hiljada ulaznica, koje je poklonio navijačima.
Ali, sve je to Afrika...
Ko je favorit?
Velike kontrasti očekuju se i na terenu. Nema izrazitih favorita, a nekoliko timova ima podjednake šanse da osvoji šampionski pehar.
Alžir, koji je oduševio na Mundijalu u Brazilu, trenutno je najbolje rangirani afrički tim i bio bi favorit - da se turnir održava u Maroku, smatraju eksperti. Slično je i sa Tunisom, koji nije pretrpio ni poraz u kvalifikacijama.
Ali, reprezentacije iz sjeverne Afrike rijetko uspijevaju u teškim klimatskim uslovima centralne Afrike. To je pokazala istorija. Zato je ovaj turnir veliki izazov za zapadnoafričke zemlje poput Gane, Gvineje, Obale Slovovače, Malija, Senegala i Burkine Faso, selekcije koja je iznenadila na prošlom prvenstvu kada je igrala finale.
Titulu ne brani Nigerija - "super orlovi", šampioni iz Južne Afrike 2013, na opšte iznenađenje nisu uspjeli da se kvalifikuju za ovo prvenstvo. Neće biti ni Egipta, rekordera po broju titula na Crnom kontinentu (sedam).
Selekcija Malija je dva puta zaredom osvojila bronzu, dok je Gana četiri puta uzastopno igrala polufinale. Bukmejkeri, ipak, najveće šanse daju Obali Slonovače (koeficijent 4,8), zatim Alžiru (5,5). Slijede Gana (10), Kamerun (11), Senegal (15)...
Ko su najveće zvijezde?
Treneri veliki evropskih klubova hvataju se za glavu u januaru svake neparne godine - afrički fudbaleri, od kojih su neki i nosioci igre svojih timova, moraju na Kup Afričkih nacija čiji kalendar nije usklađen sa kalendarom Fife.
Dok Mančester siti i Roma, na primjer, budu jurili Čelzi i Juventus u šampionatima Engleske i Italije, Jaja Ture i Žervinjo će igrati za Obalu Slonovače u Africi na Kupu nacija. Bundesliga se nastavlja 30, januara, što znači da trener Borusije Dortmund Jirgen Klop u prva dva kola neće moći da računa na Pjera-Emerika Obamejanga, koji će predvoditi napan Gabona.
Vilfred Boni je je nedavno postao najskuplji afrički igrač ikada nakon što je u transferu vrijednom 35 miliona eura prešao iz Svonsija za Mančester siti, ali će se novim saigračima priključiti tek sredinom februara. Do tada će igrati za Obalu Slonovače.
Fudbaler koji nije previše poznat evropskoj javnosti, a koji bi mogao da zablista, je 19-godišnji golman Kameruna Fabrise Ondoa. Brani za Barselonu B, ali je već debitovao za Kamerun u kvalifikacijama. Na šest utakmica primio je samo jedan gol.
Ko je s kim u grupi?
Izvučene su četiri grupe od po četiri tima. U grupi A su Burkina Faso, Kongo, Ekvatorijalna Gvineja i Gabon, u grupi B Kape Verde, Kongo, Tunis i Zambija, u grupi C Alžir, Gana, Senegal i Južna Afrika, a u grupi D Alžir, Gana, Senegal i Južna Afrika.
Po dvije najbolje selekcije plasiraće se u četvrtfinale.
Bonus video:
