Lijepu priliku da makar na dva dana osjete “čari” socijalizma imali su crnogorski fudbaleri i kompletna ekspedicija koja je putovala u Minsk čarter letom “Montenegro erlajnza”.
Od dvočasovnog čekanja na ulazak u zemlju zbog misterioznog osiguranja, koje je savršeno odslikalo zatvorenost nekadašnje sovjetske republike, preko šetnje grandioznim bulevarima Minska, do lijepog boravka u radničkom gradu Žodinu - sve je podsjetilo na davno prošla vremena.
Izgled Minska, dvomilionskog grada u centralnom dijelu Bjelorsusije, opčinio je i iznenadio sve članove crnogorske ekspedicije. Nevjerovatne građevine, većinom rađene u Staljinovoj eri, široki sovjetski bulevari, golemi betonski trgovi, lijepa vještačka jezera kao ukras prostranih i uređenih parkova - a sve izglancano i čisto - ostavljaju utisak savršene zemlje, ali zemlje pod komunističkom diktaturom Aleksandra Lukašenka, predsjednika koji je mijenjao i ustav samo da bi 20 godina držao zemlju pod svojom komandom.
Nevjerovatan izgled Minska je lice Bjelorusije. Naličje upoznajete kada prošetate centrom grada i vidite, sasvim suprotno Moksvi, Kijevu ili zapandoevropskim metropolama, da uopšte nema gužve.
I to nikakve gužve, lokali su prazni čak i u pauzama radnog vremena. U Minsk ne dolaze turisti osim kada ih put nanese, kao što je slučaj sa crnogorskim fudbalerima (uopšte nema direktnih letova iz zapadnoevropskih gradova). Većina grandioznih građevina koje su rađene u Minsku, pravljene su, zapravo - samo reda radi, bez ikakve svrhe. Mnoge nemaju funkciju, u njima uopšte nema ljudi. I pored svega se održavaju savršeno čiste... Tu su i obiježja Sovjetskog saveza, komunističke parole na zgradama i nekoliko spomenika Lenjina, ali i mnogi tipično sovjetski proizvodi. Poput najtiražnije novine “Narodna volja”, ili prepoznatljive čokolade po imenu “Komunjarka”.
Boravak u Žodinu, 50 kilometara od Minska putem uz koji se iza šume nazirala ogromna kasarna, bio je posebna priča. Mali indistrijski grad je nastao 60-ih godina prošlog vijeka i to oko fabrike BELAZ - što je skraćenica od Bjeloruskog automobilskog zavoda. Radnici su dobijali stanove u skladnim blokovima zgrada u blizini fabrike, i tako je nastao grad...
BELAZ je bjeloruska verzija “Radoja Dakića”, propale podgoričke fabrike. Proizvode se bageri (toliko široki da zauzimaju obje saobraćajne trake) i ostale građevinske mašine koje se koriste samo u Bjelorusiji. Pored fabrike je čak i spomenik bageru...
Oko 16 sati, neposredno pred utakmicu, nekoliko hiljada radnika je u isto vrijeme napustilo strojeve. Neki su svratili u menzu specijalizovanu za radnike fabrike, a drugi se se izgubili u prostranim stambenim blokovima. Socijalističke slike koje su u Crnoj Gori nestale prije više od 20 godina...
Radnička klasa izgleda opušteno - uz ne prevelike plate od otrpilike 200 ili 300 dolara (odnosno dva miliona bjeloruskih rubalja), tu su besplatni stanovi, struja, školovanje...
Skoro 90 odsto preduzeća u Bjelorusiji je u državnom vlasništvu, Lukašenko je dozvolio privatizaciju svega 10 odsto, i to manjih i nebitnih preduzeća. To je i razlog zašto u Minsku možete pronaći “Mekdonalds”, “Beneton”, “Dizel”, zastupništvo “Poršea” ili neki drugi zapadni brend.
“Ovi su nagrabusili tek kada ode Lukašenko, kada počne privatizacija i pljačka državne imovine”, prokomentarisao je neko iz crnogorske ekspedicije.
Galerija
Bonus video:
