Fudbal je dinamična, promjenljiva, ali i surova „industrija“, koja brzo baci u zaborav sve one koji su nekada bili i značili nešto. U fudbalu prošlosti, jednostavno, nema - ostaje tradicija, ostaju priče i sjećanja, ali često kao slaba utjeha ili sjeta...
U jednom trenutku si šampion, treptaj oka kasnije, nema te nigdje. Notingem Forest, Aston Vila, Hamburger, Rems..., mnogo je takvih primjera.
Takav postoji i u Italiji. I dok Juventus niže titule, Milan i Inter se bore da mu preuzmu tron, Napoli, Roma, Lacio i Atalanta iz drugog plana sanjaju velike stvari, nekada najveći klub „kalća“ decenijama je na marginama. Riječ je o Pro Verćeliju.
Zvuči čudno „nekada najveći italijanski klub“? Baš čudno i pomalo nerealno, jer se priča o klubu iz gradića od 50-ak hiljada stanovnika, smještenog između Milana i Torina, koji tavori od trećeg do četvrtog ranga bez šansi, ali i ambicija da krene naprijed.
Još će čudnije da zvuči podatak da taj Pro Verćeli na vječnoj listi italijanskog fudbala ima više šampionskih titula od Rome, Lacija i Napolija. Tačnije, ima ih koliko ta tri kluba imaju zajedno.
Pro Verćeli je sedam puta bio prvak Italije, Roma tri, Lacio i Napoli po dva.
Ali, vrijeme u fudbalu ne prašta, već baca u zaborav, a Pro Verćeli je u zaboravu već skoro 100 godina.
„Lavovi“ ili „Le Bianche Casacche“ (bijeli dresovi) dominirali su italijanskim fudbalom od 1908. do 1913. godine, kada su osvojili pet uzastopnih titula, izgubivši samo jednu utakmicu u tom periodu. I to na kontroverzan način, kada su protiv Intera izveli tim sastavljen od dječaka između 10 i 15 godina, jer su prvotimci dobili poziv za mobilizaciju, a rival i Italijanski fudbalski savez nisu željeli da odlože meč.
Takva dominacija ostvarena je isključivo sa igračima koji su rođeni u Verćeliju i okolini, a prva zvijezda prvog velikog italijanskog tima bio je Gvido Ara, koji je upisao 163 nastupa za klub, bio akter svih pet vezanih titula, a bio i važan član reprezentacije, učesnik Olimpijskih igrara 1920. godine.
Bio je tu i Đuzepe Milano, kapiten „azura“ u prvim danima italijanske fudbalske selekcije.
U napadu prvi veliki golgeter „kalća“ - Karlo Rampini, strijelac 106 golova na 99 utakmica za Pro Verćeli. Rampini je sa dva pogotka protiv Juventusa donio prvi Skudeto 1908. Kao nagradu je, zapisali su hroničari, dobio dva - tompusa.
Prvi svjetski rat je zaustavio fudbal, da bi potom Pro Verćeli svojoj trofejnoj seriji dodao još dva pehara - 1921. i 1922. godine, sa Gvidom Arom kao trenerom.
Ipak, najveća zvijezda Pro Verćelija svih vremena, nikada nije podigla šampionski pehar - simbolično, u godini kada je osvojena peta vezana titula, u mjestašcu Robio, 15-ak kilometara udaljenom od Verćelija, rođen je Silvio Piola, jedan od najboljih fudbalera koje je Italija ikada imala.
Piola je u Pro Verćeliju igrao od 1929. do 1934. godine, trebalo je da vrati trofeje „lavovima“, ali industrijska revolucija i sve veća ekonomska razlika između centra i periferije, označila je i početak kraja kluba koji je u vrijeme klasičnog amaterizma - tompusi za golove - vladao italijanskim fudbalom.
Piola je napustio Pro Verćeli i prešao u Lacio, kasnije u Torino, Juventus i Novaru, dok je njegov prvi klub u prvoj sezoni nakon njegovog odlaska ispao iz Prve lige i više se nikada nije vratio.
S druge strane, Piola je za „izdaju“ dobio i kletvu - iako je postao ikona italijanskog fudbala, nikada u karijeri nije osvojio klupsku titulu, bez obzira na impozantne golgeterske brojke. On je i danas najbolji strijelac Serije A svih vremena, sa 274 gola, a treći strijelac u istoriji italijanske reprezentacije, za koju je odigrao samo 34 meča i upisao 30 pogodaka i sa kojom je bio prvak svijeta 1938. Ispred njega samo su Đuzepe Meaca i Điđi Riva.
Dok je Piola davao golove i bezuspješno jurio titulu, Pro Verćeli je bezuspješno pokušavao da se vrati na staze stare slave. Kako je jaz između bogatih gradova i siromašne provincije rastao, tako se i fudbal mijenjao. Klub iz gradića, koji je sada poznat po uzgoju pirinča, nije imao kapaciteta da prati trendove i tokove.
Ostalo je sjećanje na velike dane, na početke istorije „kalća“, na Arinih sedam titula, na Rampinijeve golove i tompuse, na Pioline početke i „kletvu“.
A današnjim velikanima, poput Rome, Lacija i Napolija, težak zadatak da u decenijama koje slijede dostignu trofejnu slavu prvog italijanskog fudbalskog giganta.
Bonus video:
