Iz sedmice u sedmicu, sa zapada Evrope stižu vijesti da je neko od navijača kažnjen dugogodišnjom ili doživotnom zabranom ulaska na stadione zbog rasističkih povika, upada na teren, tuča...
U Crnoj Gori nema takvih odluka. Navijači konstantno prave probleme, upotrebom pirotehničkih sredstava “prazne kasu” Fudbalskog saveza Crne Gore poslije gotovo svake utakmice A reprezentacije na stadionu pod Goricom, kao i klubova u evropskim takmičenjima, ali kazne su rijetke i blage. Najgore je prošao Luka Lazarević, koji je 27. marta 2015. bakljom pogodio golmana Rusije Igora Akinfejeva, izazvao prekid utakmice u okviru kvalifikacija za Euro 2016 i poraz službenim rezultatom (0:3), za šta je proveo tri i po mjeseca u zatvoru i platio 750 eura.
U članu 399a Krivičnog zakona, za nasilje na sportskoj priredbi ili javnom skupu predviđen je zatvor od šest mjeseci do pet godina, kao i novčana kazna, ali takvih sudskih odluka nema.
“Problemi su neadekvatna i blaga kaznena politika koju vode sudovi kod počinilaca krivičnih djela i prekršaja vezanih za sportske priredbe, posebno fudbalske utakmice. Ne vodi se ni baza podataka počinilaca ovih djela, u skladu sa Zakonom o sprečavanju nasilja i nedoličnog ponašanja na sportskim priredbama. Problem stvara i neizricanje kazni od strane sudova, kao što je mjera zabrane prisustva utakmicama povratnicima u vršenju djela vezanim za nasilje na sportskim priredbama”, odgovoreno je “Vijestima” iz Uprave policije.
U UP smatraju da ni agencije za obezbjeđenje ne rade posao na adekvatan način, te da je neophodna promjena zakonske regulative.
“Sistem fizičko-tehničke zaštite na većini stadiona u Crnoj Gori je slab, baš kao i kontrola od strane sekjuriti agencija, zaduženih za pregled, kontrolu ulaska i pristupa na stadionima. Problem je i slaba ili minimalna komunikacija fudbalskih klubova sa navijačkim grupama, posebno u dijelu njihove organizacije, prevencije nasilja i slično. Smatramo da su hitno potrebne izmjene Zakona o javnim okupljanjima i javnim priredbama, Zakona o javnom redu i miru i Zakona o sprečavanju nasilja i nedoličnog ponašanja na sportskim priredbama, imajući u vidu da su zastarjeli i ne prepoznaju neke nove pojavne oblike prekršaja. Potrebne su i nove kazne za te prekršaje, koji su učestali, posebno na fudbalskim utakmicama, te da se riješi pitanje njihove neusklađenosti sa direktivama Evropske unije u ovoj oblasti”, ističu iz Uprave policije.
U Fudbalskom savezu Crne Gore su nemoćni da promijene stvari.
- U posljednje vrijeme najčešće su dvije vrste kazni - za rasizam i pirotehnička sredstva. Kad su u pitanju rasistički povici, Uefa tako tretira i nadgornjavanje navijača, neke uvrede koje su postale rasprostranjene. Policija snima sve utakmice visokog rizika, možda je to više pitanje za ljude koji se u njoj bave pitanjem bezbjednosti - rekao je za “Vijesti” generalni sekretar FSCG, Momir Đurđevac.
U posljednjih 14 godina, FSCG je na ime kazni platio 363.067,42 eura.
- Od 2009. do danas, prosječno smo za navijačke ispade plaćali 24-25 hiljade eura godišnje. Nakon posljednje utakmice u Beogradu smo kažnjeni 4.985 eura zbog montaže polomljenih stolica i ograde, kao i 20.000 za upaljene baklje - naglašava Đurđevac.
Najveći problem za Savez su baklje. Čim se prva upali, kazna je 10.000 eura, a načina da se to spriječi praktično nema.
- Postoje kontrole na stadionima, ali baklja može da se ubaci na stotine načina. Dešava se često i na najvećim stadionima u Evropi da se upale pirotehnička sredstva, kakve god da su mjere navijači nađu mogućnost kako da ubace baklju. Dobra kaznena politika mora da postoji, da se zna koje su sankcije za takve prekršaje i da se kazna do kraja sprovede.
Iako odnedavno za kupovinu karte za utakmice reprezentacije morate da date sve lične podatke, uključujući i jedinstveni matični broj, iz Saveza nisu još nikom od izgrednika zabranili ulaz na stadion pod Goricom.
- Nemamo tu mogućnost i zasad to nismo ni za koga tražili - napominje generalni sekretar FSCG.
Pred svaku utakmicu, pogotovo one većeg rizika, u Savezu razgovaraju sa navijačima, kako bi izbjegli kazne.
- Savez pred svaki meč delegira bar jednog čovjeka koji se sastane sa vođama navijačkih grupa, sa kojima imamo vrlo korektnu saradnju. Tako je bilo i pred posljednje gostovanje Srbiji, gdje je bilo oko 700 navijača iz Crne Gore. Sa njima su u pratnji bila tri stjuarta i bio je dogovor da se okupe na jednoj lokaciji, da zajedno krenu ka stadionu. Ljudi iz naše Komisije za bezbjednost su sve prijavili srpskoj policiji, akcija je bila koordinisana, a onda je krenuo haos kada je redar skinuo zastavu. Do tog trenutka je sve bilo korektno.
Iako pregovaraju sa ljudima iz FSCG, vođe navijača ne mogu da im obećaju da će sve proći bez problema.
- Uvijek se nađe neko ko će da napravi incident. Teško je kontrolisati toliku grupu, i momcima sa kojima se razgovora nije lako da znaju da li će svako od 700 do 3.000 navijača da se povinuje zahtjevima - zaključio je Đurđevac.
Novo policijsko zvanje - službenik za sprečavanje nasilja na sportskim priredbama
U želji da što više uvedu kontrolu tokom utakmica, pogotovo fudbalskih, u Upravi policije su uveli novo zvanje - službenik za sprečavanje nasilja na sportskim priredbama, koji će raditi u novoformiranom Nacionalnom fudbalskom informacionom centru i ostvarivati saradnju sa kolegama iz inostranstva.
“Prepoznajući potrebu prevencije nasilja na sportskim priredbama, sa težištem na fudbalske utakmice, Uprava policije - Sektor policije opšte nadležnosti je u okviru Odsjeka za javni red i mir po prvi put, u skladu sa potrebama i međunarodnim standardima i dobrom praksom, sistematizovao radna mjesta policijskih službenika za sprečavanje nasilja na sportskim priredbama”, piše u odgovoru UP.
Za novo zvanje mogu da konkurišu viši policijski inspektori sa VIII nivoom kvalifikacije obrazovanja, najmanje šest godina radnog iskustva na poslovima sa tim nivoom kvalifikacije, završenim fakultetom društvenih nauka, Policijskom ili Vojnom akademijom, te položenim stručnim ispitom za rad u državnim organima.
“Ostvaruje saradnju sa nacionalnom sportskim savezima i klubovima kod organizovanja javnih priredbi sportskih manifestacija; prati primjenu Zakona o sprečavanju nasilja i nedoličnog ponašanja na sportskim manifestacijama; ostvaruje komunikaciju sa navijačkim grupama; neposredno se angažuje prilikom održavanja sportskih manifestacija, sa posebnim akcentom na sportske manifestacije povećanog bezbjednosnog rizika; prati realizaciju izrečenih zaštitnih mjera zabrane prisustva sportskim manifestacijama; neposredno se angažuje i učestvuje u obezbjeđenju javnih priredbi sa povećanim bezbjednosnim rizikom, u uspostavljanju narušenog javnog reda i mira; ostvaruje saradnju sa nacionalnom sportskim savezima i klubovima kod organizovanja javnih priredbi - sportskih manifestacija; sarađuje sa međunarodnim policijskim organizacijama i drugim asocijacijama i institucijama iz oblasti sporta, kod organizovanja javnih priredbi koja imaju međunarodni karakter, sarađuje sa “nacionalnim sportskim tačkama” inostranih policijskih organizacija; prati primjenu Zakona o sprečavanju nasilja i nedoličnog ponašanja na sportskim manifestacijama”, piše u opisu posla.
Epilog huliganizma:
42 prekršaja iz oblasti Zakona o sprečavanju nasilja i nedoličnog ponašanja na sportskim priredbama je bilo u 2022. godini
11 krivičnih djela, koja se gone po članu 399a Krivičnog zakona, počinilo je 21 lice tokom prvih 10 mjeseci ove godine
90 odsto kirivčnih djela i prekršaja na sportskim priredbama je bilo na fudbalskim utakmicama
363.067 eura platio je FSCG na ime kazni od 2009. godine do danas.
Bonus video:
