Ciljevi zemalja Zapadnog Balkana za smanjenje emisija gasova sa efektom staklene bašte nisu dovoljno ambiciozni u poređenju sa planovima EU kojoj žele da se priključe, ocjenile su danas evropske i regionalne ekološke organizacije.
U okviru međunarodnih napora da se organiči globalno zagrijavanje, Albanija planira da do 2030. smanji emisije za 11,5 odsto, BiH za dva odsto, Makedonija i Crna Gora za po 30 odsto, a Srbija za 9,8 odsto, navodi se u analizi preuzetih obaveza zemalja jugoistočne Evrope u borbi protiv klimatskih promena.
"Ovi ciljevi su neadekvatni, s obzirom na to da većina zemalja Zapadnog Balkana planira da bude dio EU prije 2030. godine. Njihovi ciljevi bi, prema tome, trebalo da budu slični vjerovatnim klimatskim obavezama najsiromašnijih članica EU", navodi se u analizi grupe nevladinih organizacije za zaštitu životne sredine i klimatsko djelovanje iz EU i regiona, koja je objavljena na portalu EurAktiv.
Podsjeća se da je sadašnji cilj EU da smanji emisije gasova sa efektom staklene bašte za najmanje 40 odsto do 2030. godine, a da će najsiromašnije članice EU morati da preduzmu značajna smanjenja emisija "u rasponu od 25 do 65 odsto u odnosu na 1990. godinu".
Ciljevi koje su zemlje Zapadnog Balkana dostavile pred konferenciju o klimi u Parizu "razlikuju se po svojoj prirodi i imaju malo toga zajedničkog", što otežava njihovo poređenje, ukazuje se u dokumentu koji su pripremili Mreža za klimatsko djelovanje Evropa (CAN Europe), Mreža za promjene jugoistočne Evrope (SEE Change Net) i program Strategija održive energije za jugoistočnu Evropu (SEE SEP).
U analizi se navodi da dostavljeni nacionalni ciljevi uglavnom ostavljaju prostor za porast emisija od sada do 2030. i ocjenjuje da ne predstavljaju "težak zadatak" zbog velikog pada privrednih aktivnosti u regionu od 1990. godine.
"Poredeći ciljeve sa nivoima iz 1990. godine, zemlje mogu najaviti znatno smanjenje emisija, dok istovremeno njihove emisije iz godine u godinu rastu i šire se energetska postrojenja u kojima se koristi ugalj", navodi se u dokumentu.
Zamjera se i to što neke zemlje, poput BiH i Makedonije, uvode uslovne ciljeve koji u velikoj mjeri zavise od finansijske pomoći.
Albanija, prema analizi, ima najambicioznije planove, pošto je "otišla čak i korak dalje promovisanjem dugoročnog cilja", pri čemu planira "da ostane ispod dvije tone emisija po stanovniku do 2050. godine".
To bi obezbijedilo da ta zemlja nastavi da ima najniže emisije po stanovniku u regionu, ističe se u dokumentu.
Stav ekoloških organizacija je da su klimatski ciljevi EU dostižni za zemlje jugoistočne Evrope i to na ekonomski isplativ način kroz veće oslanjanje na obnovljive izvore energije i mjere energetske efikasnosti i odustajanje od fosilnih goriva.
Kako bi tu ideju popularisale, danas su predstavile i video igru Energetski model(i) za Jugoistočnu Evropu 2050. godine kroz koju se može steći uvid u mogućnosti i poslejdice različitih pravaca razvoja.
Bonus video:
