Međunarodni Institut za bliskoistočne i balkanske studije je pred dolazak albanskog premijera u Beograd objavio izvještaj “Velika Albanija protiv Velike Srbije“.
Izvještaj Instituta iz Ljubljane počinje ocjenom da je do razvoja diplomatskih odnosa došlo poslije dolaska na vlast Edija Rame sa jedne i Aleksandra Vučića sa druge strane, uz ocjenu da Sali Beriša i Boris Tadić nijesu bili u stanju da to učine jer su se plašili “svojih Albanaca“, odnosno “svojih Srba“.
Kao tačka koja je u posljednjih nekoliko godina predstavljala otklon ka nacionalističkoj politici navodi se kampanja Salija Beriše, koji je 2012. godine, u želji da ostane na vlasti, pozvao svoje pristalice na glorifikovanje ideje “Velike Albanije“.
To je, kako se ističe, predstavljalo okidač za žestoke reakcije u regionu, naročito u državama u kojima žive i Albanci, a poslije svega je uslijedilo upozorenje Vašingtona da se države usredsrijede na euroatlanske integracije, a ne na međusobne sukobe.
U osvrtu na nedavni incident sa dronom na fudbalskoj utakmici dvije reprezentacije, navodi se da je nakon toga uslijedila eskalacija zagovornika projekta “Velike Srbije“, koji su uz zabrinutost isticali da ideja “Velike Albanije“ za njih znači noćnu moru, prenosi B92.
Vraćajući se u malo dalju, ali opet blisku prošlost, autori izvještaja navode da su premijeri Albanije i Srbije na ta mjesta došli veoma ubjedljivo i to sa manje od godinu dana razlike, što je kod Sjedinjenih Američkih Država, Evropske unije, a pogotovo Njemačke naišlo na izuzetno dobar prijem.
Ipak, kao negativna strana promjena vlasti u dvije zemlje navodi se i to što su partije koje su činile bivše režime ostale u novim, a tu se apostrofira partija LSI iz Albanije, čiji čelnici su bili uključeni u korupcionaške afere.
Takođe, kao korak nazad u razvijanju odnosa Albanije i Srbije navodi se negodovanje premijera Srbije Aleksandra Vučića na odluku njemačke kancelarke Angele Merkel da albanski premijer Edi Rama govori kao predstavnik zemalja Zapadnog Balkana na posljednjem susretu sa medijima poslije konferencije zemalja regiona.
Ključni stav u izvještaju, nalazi se tek u trećem poglavlju, gdje se kao istinita proglašava tvrdnja Edija Rame da je ideja o Velikoj Albaniji srpski proizvod, koji se koristi kao paravan za uspostavljanje ideje o Velikoj Srbiji, uz navode da zvanična Tirana nikada nije razmišljala o Velikoj Albaniji kao ideji vodilji. Kao odbrana ovakvog stava navode se ratovi na prostorima bivše SFRJ, gdje se ističe da Albanija, nasuprot Srbije, nikada nije ulazila u ratove sa željom da vrati granice na stanje pre 1913. godine.
U izvještaju se potom pominje Slobodan Milošević i njegova navodna namjera da se stvori Velika Srbija, ratovanjem sa Slovenijom, Hrvatskom, Bosnom i Hercegovinom i Kosovom, a kao grana u kojoj Srbija i Albanija sasvim dobro sarađuju navodi se energetika i ističe da je srpska kompanija EFT najveći dobavljač električne energije u Albaniji, uz napomenu da Albanci “rado prihvataju srpsku struju istovremeno negodujući zbog ideje Velike Srbije“.
Bonus video:
